همه ما بی آن که بدانیم دائما در حال ویرایش هستیم. به عنوان مثال همه نویسندگان نوشته‌های خود را بازبینی می‌کند، سخنرانان در اواسط جمله مکث می‌کند تا کلمه بهتری پیدا کند، دانش‌آموزها انشای خود را چند مرتبه ویرایش می‌کند. به این ترتیب همه افراد به نوعی با مقوله ویرایش در ارتباط هستند.
با این حال، تنها عده قلیلی از افراد به چشم یک حرفه به ویراستاری نگاه می‌کنند و از طریق آن امرار معاش می‌کنند. چراکه حرفه ویراستاری با وجود نقش تاثیرگذاری و مهمی که در جامعه دارد، هنوز به خوبی شناخته نشده است.
اگر از علاقمندان رشته ویراستاری هستید، این مطلب برای شما نوشته شده است. چراکه قصد داریم به راه‌های آموزش ویرایش تخصصی و بازار کار این رشته بپردازیم.
مطالب مرتبط:
در این مطلب خواهید خواند:
اهمیت آموزش ویراستاری در چیست؟
ویراستاری یک شغل است و مانند هر شغل دیگری به آموزش نیاز دارد. در واقع بدون اگر بدون آموزش وارد این حرفه شوید، موفقیت چندانی کسب نخواهید کرد. از سوی دیگر، ویراستاری شاخه‌های متعددی از جمله ویرایش عمومی و ویرایش تخصصی دارد. هر کدام از این شاخه‌ها ویژگی‌های خاص خود را دارند و باید به طور جداگانه مطالعه شوند.
چه افرادی برای شغل ویراستاری مناسب هستند؟
قبل از این‌که به روش‌های اصولی آموزش ویراستاری بپردازیم، لازم است مطمئن شویم که به شغل ویراستاری علاقه‌مند هستیم. چراکه موفقیت در شغلی که به آن علاقه چندانی ندارید، کار بسیار دشواری است.
برخی از افراد به زبان‌شناسی و ادبیات علاقه دارند. از این رو، دوست دارند در دوره‌های آموزش و یادگیری ویراستاری شرکت کنند و به ویراستارانی حرفه‌ای تبدیل شوند.
این افراد، از یافتن واژه مناسب برای انتقال یک نکته، معنا دادن به موضوعات پیچیده و انتقال ساده مفاهیم لذت می‌برند. آن‌ها علاقه زیادی به بررسی جزئیات محیط اطراف خود دارند و افراد دقیقی هستند.
افراد علاقه‌مند به ویرایش حتی قبل از ورود حرفه‌ای به این حوزه، متوجه استدلال‌های غیرمنطقی، آمارهای نادرست و جملات ضعیف در کتاب‌ها، مجلات و یا سایر نشریات می‌شوند و این موضوع برایشان اهمیت دارد.
ویراستاران کجا و چگونه کار می‌کنند؟
ویرایش تخصصی به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم در بسیاری از بخش‌های جامعه به کار گرفته می‌شود. با این حال، موارد زیر از مهمترین حوزه‌های فعالیت ویراستاران هستند.
- نشریه‌های عمومی و تخصصی
- · رسانه‌های دولتی و خصوصی
- واحد فروش و بازاریابی شرکت‌ها
- · حوزه قضاوت و حقوقی،
- · آموزش ویراستاری
به عبارت دیگر، به غیر از نشریات که عناوین شغلی اختصاصی برای شغل ویراستاری در نظر می‌گیرند، یک ویراستار در بخش‌های مختلفی از جامعه می‌تواند کسب درآمد داشته باشد.
پیشرفت تکنولوژی ویراستاری را نیز دچار تغییر کرده است
فناوری ماهیت ویرایش را تغییر داده است. در گذشته ویراستاران با قلم قرمز کار می‌کردند! اما امروزه این کار با رایانه انجام می‌شود. ویراستاران اسناد را به‌صورت الکترونیکی با سایر همکاران خود به اشتراک می‌گذارند. بنابراین، آموزش ویراستاری باید شامل مفاهیمی مانند کار با نرم‌افزارهای پیشرفته، نحوه استفاده از نرم‌افزارهای چندرسانه‌ای و فناوری‌های تعاملی نیز باشد.
مطالب مرتبط:
آموزش تصویری کامنت گذاشتن در ورد
روش‌های اصولی آموزش ویراستاری
برای یادگیری اصولی ویراستاری باید موارد متعددی را مدنظر قرار دهید. در ادامه به برخی از مهمترین نگرش‌ها و همچنین روش‌هایی که برای یادگیری ویراستاری حائز اهمیت هستند می‌پردازیم.
مطالعه دائمی
مطالعه دائمی، یکی از مهمترین راهکارهای یادگیری ویراستاری است. برای پیشرفت هرچه بیشتر، باید دائما در حال یادگیری قواعد نگارشی، دستوری و املا باشید و با روش‌های سنجش صحت محتوا آشنایی داشته باشید. خواندن محتوای باکیفیت و خوب به شما کمک می‌کند تا این مهارت‌ها را تا حد زیادی تقویت کنید.
هیچ محدودیت و سقفی هم در این مسئله وجود ندارد. بنابراین سعی کنید بیشتر تمرکز خود را به مطالعه در حوزه موردعلاقه خود اختصاص دهید. به‌عنوان‌مثال اگر دوست دارید که ویراستار یک دفتر روزنامه معتبر بشوید، دائم روزنامه‌های مختلف را مطالعه کنید و آن‌ها را با دید تخصصی بررسی کنید و بسنجید. در برخی موارد حتی شاید بتوانید از این متن‌ها ایرادهایی هم بگیرید!
مطالب مرتبط:
۷ مهارت مهم برای ویراستاری و نمونه‌خوانی
تقویت پردازش ذهنی و تربیت چشم‌ها
برای یادگیری ویراستاری و تبدیل شدن به یک ویراستار موفق به سه ویژگی تمرکز، پشتکار و تیزبینی نیاز دارید. یک ویراستار حرفه‌ای باید بتواند ساعت‌های طولانی به یک متن خیره شود. علاوه بر این قضاوت تحلیلی صحیح و به‌جا، از دیگر ابزارهای موردنیاز شماست. در غیر این صورت، چگونه می‌توانید به‌سرعت درباره صحت جملات یک متن تصمیم‌گیری کنید؟
گاهی باید ایرادهایی را در متن ببینید که از دید بقیه دور است و برای این کار باید کاملاً متمرکز باشید. بنابراین با مطالعه و تمرین فراوان، چشم و مغز خود را به قشکل صحیح واژه‌ها٬، جملات و علائم سجاوندی مطلب عادت دهید.
نکته: از اشتباه کردن نترسید! چراکه اشتباهات دوست شما هستند نه دشمنتان. تغییرات لازم را انجام دهید. سپس دوباره ارزیابی کنید و به این فکر کنید که کجا اشتباه کرده‌اید. با این وجود، هرگز یک اشتباه را دو بار تکرار نکنید.
مطالب مرتبط:
ویرایش نهایی؛ آخرین گام تولید محتوا
گرفتن مدرک دانشگاهی
یکی از اصولی‌ترین روش‌های یادگیری ویراستاری، مطالعه تخصصی این رشته است. در حال حاضر، بین رشته‌های دانشگاهی، رشته‌های مرتبط متعددی به منظور تربیت ویراستار وجود دارد. به همین دلیل بسیاری از افراد با اخذ مدرک تحصیلی در رشته‌های مرتبطی مانند زبان‌شناسی، و ترجمه و ادبیات (زبان‌های مختلف)، به یک ویراستار تخصصی تبدیل می‌شوند. البته افرادی نیز بدون داشتن مدارک دانشگاهی مرتبط و با استناد به آموزه‌های تجربی، در حرفه ویراستاری مشغول به کار شوند.
توجه: داشتن مدرک دانشگاهی قطعاً مفید است؛ اما همیشه لازم نیست. در واقع برای این که یک ویراستار حرفه‌ای شوید، نشان دادن توانایی، مهم‌تر از مدرک تحصیلی است. اگرچه گاهی ممکن است برای استخدام، داشتن مدرک دانشگاهی مرتبط ضروری باشد.
کارآموزی نزد اساتید خبره
کارآموزی، یکی از موثرترین روش‌های یادگیری ویرایش و کسب درآمد است. بنابراین، اگر هنوز مشغول به تحصیل هستید، به دنبال شرکت‌ها، مؤسسات و یا اساتیدی که کارآموز می‌پذیرند باشید. در صورت عدم دسترسی به این موارد، خدمات خود را با قیمت‌های نازل یا کاملاً رایگان ارائه دهید.
بسیاری از اساتید این حوزه، اگر پشتکار و استعداد را در وجود شما مشاهده کنند، حتماً در راه آموزش کمکتان خواهند کرد. پس می‌توانید کاملاً صادقانه، درخواست خود را با استادتان مطرح کنید.
ثبت نام دوره‌های حضوری و غیرحضوری ویراستاری
اگر خوب بگردید، دوره‌های آموزش ویراستاری حضوری و غیرحضوری زیادی را پیدا خواهید کرد. با ثبت‌نام در این دوره‌ها، نکات و مطالب بسیار مفیدی را آموزش خواهید دید.
مطالب مرتبط:
دوره جامع ویرایش و درست‌نویسی فارسی
ویدئوهای آموزشی اینترنتی
با یک جستجوی ساده در اینترنت، می‌توانید ویدئوهای آموزشی متعددی را در خصوص آموزش یادگیری ویراستاری بیابید. بسیاری از این ویدئوها حتی به‌صورت کاملاً رایگان موجود هستند. شما می‌توانید با استفاده از این ویدئوها مهارت‌های ویراستاری خود را بهبود ببخشید و به مرور زمان از طریق ویراستاری، به درآمدزایی برسید.
مطالعه کتاب‌های مرجع و شاخص در زمینه فن ویرایش
مطالعه کتاب‌های آموزشی شاخص، یکی از راه‌های بسیار مفید برای یادگیری هر مهارتی است. در ادامه، فهرستی از کتاب‌های مفید و شناخته‌شده در حوزه آموزش ویرایش ارائه کرده‌ایم.
- ابوالحسن نجفی، غلط ننویسیم: فرهنگ دشواری‌های زبان فارسی، تهران: نشر دانشگاهی
- حسن ذوالفقاری، آموزش ویراستاری و درست‌نویسی، تهران: نشر علم
- رضا بابایی، بهتر بنویسیم، قم: ادیان (با متن روان و جذاب)
- فرهنگستان زبان و ادب فارسی، دستور خط فارسی، تهران: فرهنگستان
- علی‌اشرف صادقی، فرهنگ املایی خط فارسی، تهران: فرهنگستان (واژه‌نامه‌ای که شکل درست کلمات فارسی را مطابق دستور فرهنگستان گردآوری کرده است) (نسخهٔ وبی)
- یوسف عالی عباس‌آبادی، فرهنگ درست‌نویسی سخن، تهران: سخن
- احمد سمیعی، نگارش و ویرایش، تهران: سمت (بخش ویرایش زبانی)
- غلامرضا ارژنگ، ویرایش زبانی برای زبان نوشتاری فارسی امروز، تهران: قطره (بیان ساده و با مثال فراوان)
- بهروز صفر زاده، دست نامه ویرایش، تهران: سده (مختصر و به ترتیب الفبا)
- نصرالله پورجوادی، درباره ویرایش، چاپ ۲ به بعد، تهران: نشر دانشگاهی
- نصرالله پورجوادی، درباره زبان فارسی، تهران: نشر دانشگاهی
- ناصر نیکوبخت، مبانی درست‌نویسی زبان فارسی معیار، تهران: چشمه
- محمد اسفندیاری، کتاب‌پژوهی، قم: صحیفهٔ خرد
- بها‌ءالدین خرمشاهی، کژتابی‌های ذهن و زبان، تهران: ناهید
- عبدالحسین آذرنگ، بازاندیشی در مباحثی از نشر و ویرایش، تهران: ققنوس
- علی صلح‌جو، نکته‌های ویرایش، تهران: مرکز
- محسن باغبان، مصائب آقای ویراستار، تهران: قطره
بازار کار ویراستاری چگونه است؟
با توجه به کاهش سرانه مطالعه کشور، صنعت نشر کتاب و مجله هم محدودتر شده است. با این وجود، بسیاری از مراکز و نشریات به دنبال ویراستار متخصص هستند. برای به دست آوردن این موقعیت‌های شغلی، باید از لحاظ دانش فنی و مهارت‌های رایانه‌ای کاملاً ماهر باشید.
در این میان ویراستارانی هستند که مدرک روزنامه‌نگاری، ارتباطات، گرافیک، تولید چندرسانه‌ای و طراحی وب را به رزومه خود اضافه می‌کنند. این ویراستاران، برتری‌های بیشتری دارند و در نتیجه موقعیت خود را در زمینه‌ای با چشم‌اندازهای کوچک تضمین می‌کند.
علاوه بر این، ویراستاران مشتاق نگاهی فراتر از مجلات و روزنامه‌ها دارند. این ویراستاران، به فعالیت در شرکت‌های انتشاراتی، شرکت‌های بازاریابی و تبلیغاتی، گروه‌های سیاسی، سازمان‌های دولتی و سازمان‌های غیرانتفاعی، فکر می‌کنند. این بخش‌ها غالباً به ویراستار حرفه‌ای نیاز دارند تا انواع اسناد را برای چاپ بررسی، تصحیح و نهایی کنند.
سخن پایانی
اگر با اصول و فنون ویراستاری آشنا هستید، اما هنوز در ابتدای راه قرار دارید و تجربه چندانی ندارید، می‌توانید سفر ویراستاری خود را با کار در پلتفرم‌های آنلاین شروع کنید. این پلتفرم‌ها ابتدا از شما تعیین سطح می‌گیرند و سپس با توجه به سطحی که دارید، سفارش‌های ویراستاری را به شما ارجاع می‌دهند.
برای همکاری با پلتفرم خدمات زبانی ترجمیک، رزومه خود را به صفحه استخدام مترجم ارسال کنید و در آزمون‌های ویراستاری شرکت کنید. همچنین اگر نمونه کاری دارید، برای ما ارسال کنید.
5 دیدگاه در «بهترین روش‌های آموزش ویراستاری و کسب درآمد»