معرفی و بررسی زبان‌های ترکی آذری و استانبولی

تفاوت ترکی استانبولی با ترکی آذری چیست؟

تا به حال به این فکر کرده‌اید که زبان ترکی را یاد بگیرید؟ آیا می‌دانید که زبان ترکی استانبولی و آذربایجانی چه تفاوت‌هایی با هم دارند؟

بیان تفاوت‌های این دو زبان کمی پیچیده است. در زمان گذشته، گویش مردمی که در کشور ترکیه، استان آذربایجان و کشور جمهوری آذربایجان زندگی می‌کردند، یکی بوده است.

با گذشت زمان و جدا شدن این کشورها از هم، تغییراتی در نوع زبان هر کدام به وجود آمد ولی ریشه هر دو زبان یکسان است.

تفاوت ترکی استانبولی با ترکی آذربایجانی چیست؟ آیا مردم کشور ترکیه هم مانند مردم ترک زبان کشور ایران صحبت می‌کنند؟ در این مقاله سعی داریم که تفاوت‌های زبان‌های ترکی استانبولی و ترکی آذری را برای شما بازگو کنیم. در ادامه این مقاله همراه ترجمیک باشید.

مطالب مرتبط:

تفاوت زبان، گویش و لهجه چیست؟

تاریخچه ترکی استانبولی و آذری

ریشه اصلی زبان‌های ترکی استانبولی و آذری یکی بوده است. هر چه بیشتر به عقب برگردیم، تفاوت‌های این دو زبان هم کم‌تر دیده می‌شود. اصلی‌ترین تفاوت آن‌ها در لهجه‌ مردم‌های این مناطق ترک زبان است.

تفاوت این دو زبان پس از بین رفتن امپراطور عثمانی ایجاد شد. در ترکیه به واسطه احساسات وطن‌پرستانه، ابتدا خط نوشتاری ترکی از عربی به لاتین تغییر کند. بیشتر از ۸۸ درصد لغات ترکی، واژه‌های وارد شده از زبان عربی و فارسی می‌باشد.

در زمان گذشته این زبان با نام زبان ترکی عثمانی شناخته می‌شد که زبان مخصوص افراد دربار و تحصیل کرده محسوب می‌شد. در سال ۱۹۲۸ مصطفی آتاتورک، جنبش زبانی را آغاز کرد. این جنبش زبانی باعث شد که زبان ترکی، تغییرات زیادی را تجربه کند. این تغییر ناگهانی در زبان ترکی استانبولی باعث شد که واژه‌های اصیل قدیمی ترکی جایگزین واژه‌های فارسی و عربی شوند.

زبان‌های ترکی استانبولی و آذری تاریخ بسیار طولانی دارند و افراد مختلفی، ساختار این زبان‌ها را تغییر داده‌ و واژه‌های زیادی را به فرهنگ لغات این دو زبان اضافه کرده‌اند.

چهارده درصد واژگان ترکی، ریشه‌ای خارجی دارند
در زبان ترکی ۷۶درصد از واژه‌ها، ترکی اصیل و ۱۴ درصد خارجی هستند.

در کدام بخش‌ها تفاوت در زبان ترکی استانبولی و آذری دیده می‌شود؟

هیچ مرز مشخصی برای نشان دادن تفاوت این دو زبان وجود ندارد. به صورت کلی، افرادی که زبان ترکی را بلد نیستند این سوال را می‌پرسند:« آیا فرد آذری زبان متوجه زبان ترکی استانبولی می‌شود؟»

اکنون این تفاوت‌ها را به صورت جداگانه بررسی کنیم.

فهم مشترک: فردی که به آذری صحبت می‌کند، متوجه مکالمه روزمره و ساده فرد استانبولی زبان می‌شود. اما اگر مکالمه رسمی یا در مورد موضوعی تخصصی باشد، فرد آذری زبان متوجه معنای کلمات و جمله‌ها نمی‌شود.

تفاوت‌های ریشه‌ای و گرامری: تفاوت‌های گرامری بین زبان‌های آذری و ترکی استانبولی بسیار کم است. اگر فرد آذری زبان بخواهد ترکی استانبولی را یاد بگیرد به علت مشترک بودن کلمات و دستورات گرامری، در مدت زمان کوتاهی این زبان را یاد می‌گیرد.

تفاوت در خط نوشتاری: مهم‌ترین تفاوتی که در این دو زبان دیده می‌شود در خط نوشتاری آن‌هاست. افراد آذری زبان ترکی را به زبان عربی می‌نویسند در صورتی که مردم ترکیه به لاتین می‌نویسند.

در ترکیه افراد بسیار محدودی، ترکی را به زبان عربی می‌نویسند و خواندن ترکی به این زبان برای مردم کشور ترکیه بسیار مشکل است.

داشتن ۲۹ حرف در الفبای ترکی
الفبای ترکی از ۲۹ حرف تشکیل شده است

مطالب مرتبط:

تاریخچه کوتاهی از زبان انگلیسی

تفاوت‌ها و شباهت‌ها در زبان‌های ترکی استانبولی و آذری

در ترکی استانبولی حروف «خ» و «ق» وجود ندارد. در برخی نقاط این کشور، با توجه به سطح فرهنگی و نوع گویش، این حروف شنیده می‌شود.

همان طور که گفته شد، از مهم‌تریم تفاوت‌های زبان ترکی استانبولی و آذربایجانی در خط آن‌هاست. افراد آذری زبان، ترکی را به خط عربی و مردم ترکیه به لاتین می‌نویسند.

با گذشت زمان سبب شده است که زبان ترکی استانبولی و آذری بیشتر از گذشته تحت تاثیر زبان‌های خارجی قرار بگیرند. برای مثال زبان آذری در معرض زبان رسمی کشور یعنی فارسی قرار گرفته و بسیاری از واژه‌های فارسی در آن وارد شده است.

الفبای زبان ترکی استانبولی ۲۹ حرف و زبان آذری ۳۲ حرف است. حروف اضافی در زبان آذربایجانی شامل:

x/x/

ə/ä

/q/x, g. k

در هر دو زبان ترکی استانبولی و آذری ضمایر شبیه به هم هستند و تفاوت آن فقط در ضمیر اول شخص مفرد است.

  • ضمیر «من» در زبان ترکی استانبولی ben = ضمیر «من» در زبان آذربایجانی mən

ضمیر اشاره در این دو زبان شبیه به هم هستند. موردی که نوشته شده است تنها تفاوت در ضمیر اشاره در این دو زبان است:

  • ضمیر اشاره həmin در زبان آذربایجانی= ضمیر اشاره şu در زبان ترکی استانبولی

حروف صدادار در زبان ترکی استانبولی و آذربایجانی چه تفاوت‌هایی با هم دارند؟

حروف صدا دار در این دو زبان با هم تفاوت‌هایی دارند که به برخی از آن‌ها اشاره کرده‌ایم:

  • حرف ترکی آذری o معادل حرف ترکی استانبولی u
  • حرف ترکی آذری ö معادل حرف ترکی استانبولی ü
  • تغییر حرف ترکی استانبولی ü به حرف ترکی آذری ¡

حروف بی‌صدا در زبان ترکی استانبولی و آذربایجانی چه تفاوت‌هایی با هم دارند؟

حروف بی‌صدا در این دو زبان با هم تفاوت‌هایی دارند که به برخی از آن‌ها اشاره کرده‌ایم:

  • حرف ترکی استانبولی x به حرف ترکی آذربایجانی K تغییر می یابد.
  • حرف ترکی استانبولی t در آخر کلمات به حرف آذری d تغییر می یابد.
  • حرف ترکی استانبولی ç در آخر کلمات به حرف آذری c تغییر می یابد.
  • حرف ترکی استانبولی p در آخر کلمات به حرف آذری b تغییر می یابد.
  • حرف ترکی استانبولی k در آخر کلمات به حرف آذری g تغییر می یابد.

سخن پایانی

تفاوت‌ بزرگی که در این دو زبان دیده می‌شود در خط نوشتاری آن‌هاست. این تفاوت زمانی به وجود آمد که کشور‌ها جدا شدند و تحت تاثیر زبان‌های کشور‌های دیگر قرار گرفتند.

در این مقاله شما را با برخی از مهم‌ترین تفاوت‌های این دو زبان آشنا کردیم. زبان‌های ترکی استانبولی و آذری، زبان‌های شیرین و جذابی برای یادگیری هستند.

اگر قصد ترجمه مدارک، ترجمه متون، ترجمه تخصصی و … را به زبان ترکی دارید، ترجمیک همراه شماست. کافی است که در صفحه ترجمه ترکی استانبولی، سفارش خود را ثبت کنید.

اگر هم مترجم زبان ترکی هستید، با ارسال رزومه خود در صفحه استخدام مترجم، به جمع مترجمان ترجمیک بپیوندید.

10 دیدگاه در «تفاوت ترکی استانبولی با ترکی آذری چیست؟»

  1. مطالب مفیدی بود ولی نکات ذیل رو باید مدنظر داشت:
    حرف ترکی استانبولی x به حرف ترکی آذربایجانی K تغییر می یابد.
    این عبارت شما اشتباه هست، ما حرف X رو توی زبان ترکی استانبولی نداریم، این حرف توی ترکی آذربایجانی وجود داره و صدای خ میده. همچنین دومین ایرادی که داره اینه که گفتید ترکی آذربایجانی به الفبای عربی نوشته میشه، بله فقط در ایران این شکلی هست، در جمهوری آذربایجان با الفبای لاتین نوشته میشه و در داغستان روسیه با الفبای سیریلیک یا همان روسی نگارش میشه

    1. گارداش عزیز یا به استانبولی، آرکاداش عزیز، زبان آذری با ترکی استانبولی تفاوت بسبار دارند. اساسا استانبولی ها و مردم ترکیه از نوادگان ترکمانان سلجوقی هستند و ترک به اون قومیت یا نژادی که شما در نظر دارید نیستند. البته، از یک جهت یعنی بارگشت به ریشه زبان ها نظر شما درسته. یعنی ترکمان و مغول و ترک افغانستان و ازبکستان و ترک های چین و غیره همگی در هزاره های قبل از ارتفاعات تبت و چین و خطا کوچ کردند و امروزه رگه های آنان حتی به نقاط دوردست غرب و اروپا هم رسبده اند.
      دوستی از ترک زبانان روستایی در بجنورد می گفت که به عنوان ملوان به شانگهای چین سفر کرده بود، و در آنجا افرادی را دید که دقیقا به ترکی با لهجه بجنوردی صحبت می کنند. او گمان کرد که آنان همشهری های او و مانند او مسافرند، اما آنان گفتند که چینی هستند. یعنی این طایفه از ترکان به نوعی بسته در درون طایفه خودشون رندگی می کنند و مراودات اندکی با دیگران دارند که علی رغم مهاجرت به دو نقطه دور از هم یعنی ایران و چین، هنوز لهجه هایشان بی تغییر و یکسان مانده است. حالا شاید مردمانی هم در شرق ترکیه مثلا در سیواس و ارزروم و نزدیک مرز بازرگان و ماکو باشند که زبانشان شباهت بیشتری به آذری داشته باشه که آنان اساسا آذری هم هستند، مثل جنوب ایران در خوزستان که برادران هم میهن عرب ما زندگی می کنند، وگرنه، زبان اغلب مردمان ترکیه ریشه در زبان ترکمن و بخش هایی هم زبان کردی داره. یاشاسین !

  2. باسلام
    عالی بود ولی باید بعضی از نکات رو رعایت کنید
    ۱- به‌جای آذری باید آذربایجانی نوشته شود.
    ۲- به‌جای زبان آذری باید زبان ترکی نوشته شود.(خب فکر کنم زبان آذری رو به کار نبردی)
    ۳- آذربایجانی‌ها زبان ترکی را فقط به خط عربی نمی‌نویسند. بلکه باید می نوشتید آذربایجانی‌های ایران‌ به خط عربی می‌نویسند.

  3. ضمنا، خط آذری و خط فارسی ریشه در خط عربی ندارند، بلکه همه اینها به خط آرامی هستند. یعنی، درست نیست که می فرمائید آذری ها به عربی می نویسند، بلکه درستش اینست که خط آذری و فارسی و عربی همگی ریشه در خط آرامی دارند.

  4. در داخل متن نوشتید: بیشتر از ۸۸ درصد لغات ترکی، واژه‌های وارد شده از زبان عربی و فارسی می‌باشد. ولی در زیر نودار نوشتید: در زبان ترکی ۷۶درصد از واژه‌ها، ترکی اصیل و ۱۴ درصد خارجی هستند.
    کدامش رو باور کنیم

پاسخ دادن به سید احمد راثی لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.