ترجمه کتاب انگلیسی به فارسی و بالعکس، با چالش‌های زیادی همراه است. به ویژه اگر پای آثار پرطرفدار و محبوبی مانند هری‌پاتر وسط باشد. در واقع مترجم کتاب باید ضمن وفاداری به متن اصلی و انتقال دقیق مفاهیم و جزئیات، حال و هوای داستان را نیز به درستی به خواننده منتقل کند و مطالعه را برای او شیرین‌تر و لذت‌بخش‌تر کند.
اگر شما هم به ترجمه کتاب علاقه‌مند هستید ولی به منبع آموزشی معتبری دسترسی ندارید، می‌توانید با مقایسه ترجمه مترجم‌های مختلف به نکات سودمندی برسید. همچنین می‌توانید هر روز بخشی از یک کتاب انگلیسی را زیر ذره‌بین بگذارید و تمامی نکات مربوط به واژگان و گرامر آن را یاد بگیرید. پس در این مطلب با ما همراه باشید تا با کتاب هری‌پاتر، کمی ترجمه یاد بگیریم!
مطالب مرتبط:
مقایسه ترجمه کتاب چارلی و کارخانه شکلات‌سازی + آموزش نکات ترجمه
در این مطلب خواهید خواند:
گزیده متن انگلیسی
When Mr. and Mrs. Dursley woke up on the dull, gray Tuesday our story starts, there was nothing about the cloudy sky outside to suggest that strange and mysterious things would soon be happening all over the country. Mr. Dursley hummed as he picked out his most boring tie for work, and Mrs. Dursley gossiped away happily as she wrestled a screaming Dudley into his high chair.
None of them noticed a large, tawny owl flutter past the window.
At half past eight, Mr. Dursley picked up his briefcase, pecked Mrs. Dursley on the cheek, and tried to kiss Dudley good-bye but missed, because Dudley was now having a tantrum and throwing his cereal at the walls. “Little tyke,” chortled Mr. Dursley as he left the house. He got into his car and backed out of number four’s drive.
دانلود متن انگلیسی کامل مجموعه کتاب‌های هری پاتر
ترجمه ویدا اسلامیه
خلاصه داستان ما از یک روز سه شنبه آغاز شد. صبح آن روز وقتی آقا و خانم دورسلی از خواب بیدار شدند، هوا ابری بود اما همه چیز عادی به نظر می‌رسید و هیچ نشانه ای از وقوع یک واقعه‌ی عجیب و اسرار آمیز در سراسر کشور وجود نداشت. آقای دور سلی که آوازی را زیر لب زمزمه می‌کرد یکی از کراوات‌های تکراریش را برداشت. خانم دورسلی نیز همان‌طورکه پشت سر این و آن غیبت می‌کرد، دادلی جیغ جیغو را روی صندلیش نشاند. هیچ یک از آن‌ها جغد قهوه‌ای رنگی را که از مقابل پنجره پر زد و رفت ندیدند. ساعت هشت و نیم آقای دورسلی کیفش را برداشت تا به محل کارش برود. از همسرش خداحافظی کرد اما از آن جا که دادلی نحس شده بود و بهانه می‌گرفت نتوانست او را ببوسد. دادلی با اوقات تلخی غذایش را به در و دیوار پرتاب می‌کرد. آقای دورسلی گفت: «ای وروجک فسقلی!» و در حالی که از ته دل می‌خندید، از در بیرون رفت، سوار اتومبیلش شد و دنده عقب ازپارکینگ بیرون آمد.
ترجمه سعید کبریایی
خلاصه داستان ما از یک روز سه‌شنبه آغاز شد. صبح آن روز وقتی آقا و خانم دورسلی بیدار شدند، هوا ابری بود و همه چیز عادی به نظر می‌رسید و از وقوع یک واقعه عجیب و اسرارآمیز در سراسر کشور هیچ نشانه‌ای وجود نداشت. آقای دورسلی که زیر لب آوازی زمزمه می‌کرد، یکی از کراوات‌های تکراری‌اش را برداشت. خانم دورسلی هم که پشت سر این و آن غیبت می‌کرد، دادلی جیغ جیغو را روی صندلی‌اش نشاند. هیچ کدامشان ندیدند جغدی قهوه‌ای رنگ از مقابل پنجره‌شان پر زد و رفت. ساعت هشت و نیم آقای دورسلی کیفش را برداشت تا به محل کارش برود. از همسرش خداحافظی کرد اما نتوانست دادلی را ببوسد چون نحسی می‌کرد و بهانه می‌گرفت و با اوقات تلخی غذایش را به در و دیوار پرتاب می‌کرد. آقای دورسلی گفت: «ای وروجک فسقلی!» و قهقهه‌زنان از در بیرون رفت، سوار اتومبیلش شد و دنده‌عقب از پارکینگ بیرون آمد.
ترجمه آرزو مقدس
قصه ما سه‌شنبه صبحی ابری آغاز شد. آن روز وقتی آقا و خانم درزلی از خواب بیدار شدند در آسمان ابری چیزی نبود که نشان دهد به زودی در سراسر کشور اتفاق‌هایی عجیب و رازآلود رخ خواهد داد. آقای درزلی که زیر لب آوازی را زمزمه می‌کرد، بی‌رنگ و روترین کراواتش را برای رفتن به سرکار انتخاب کرد و خانم درزلی هم که سرخوشانه پشت سر این و آن حرف می‌زد، سعی می‌کرد دادلی را، که جیغ میکشید، به زور توی صندلی غذاخوری‌اش جا کند. هیچ کدامشان متوجه جغد جنگلی بزرگی نشدند که پروازکنان از کنار پنجره‌شان گذشت.ساعت هشت و نیم بود که آقای درزلی کیفش را برداشت و بوسه‌ای روی گونه خانم در زلی نشاند. سعی کرد دادلی را هم برای خداحافظی ببوسد، اما نتوانست چون دادلی داشت بدقلقی می‌کرد و برشتوکش را می‌پاشید به دیوار. آقای درزلی موقع بیرون رفتن از خانه خندان گفت: «بچه پررو!» بعد سوار ماشینش شد و دنده عقب از پارکینگ خانه پلاک چهار بیرون رفت.
مطالب مرتبط:
مقایسه ترجمه‌های مختلف کتاب کتابخانه نیمه‌شب+ متن انگلیسی
آموزش نکات ترجمه با توجه به برگزیده متن کتاب هری‌پاتر و سنگ جادو
حال با توجه به قسمتی از متن انگلیسی کتاب، نکات مفیدی را برای یادگیری بهتر ترجمه مقاله انگلیسی به فارسی و فارسی به انگلیسی مرور می‌کنیم.
فعل کاربردی hum
این بخش از کتاب هری‌پاتر و سنگ جادو، یک روز آرام خانواده دورسلی را به تصویر می‌کشد. در این روز زیبا همه چیز سر جای خودش است و پدر خانواده از سر آرامش و خوشحالی، زیر لب آواز می‌خواند. حال در زبان انگلیسی برای توصیف این عملِ پدر خانواده، از فعل Hummed (شکل گذشته‌ی فعل hum) استفاده شده است.
Hum به معنای زمزمه کردن یک ملودی بی‌کلام یا ایجاد صدای آرام و یکنواخت با دهان بسته است که معمولا از روی آرامش یا حتی بی‌حوصلگی انجام می‌شود.
She hummed a soft tune while cooking dinner.
او در حالی که شام می‌پخت، یک آهنگ آرام را زمزمه کرد.
He hummed thoughtfully before answering the question.
او قبل از پاسخ دادن به سؤال، با تفکر زمزمه‌ای کرد.
نکته: فعل Hum می‌تواند برای توصیف صداهای مکانیکی مثل جیر جیر در و صدای وسایل برقی یا صدای حیوانات مانند صدای وزوز حشرات نیز استفاده شود. به مثال‌های زیر توجه کنید:
The refrigerator hummed softly in the kitchen.
یخچال در آشپزخانه آرام وزوز می‌کرد.
Bees were humming around the flowers.
زنبورها در اطراف گل‌ها وزوز می‌کردند.
Peck؛ فعلی با دو معنای متفاوت
Peck یکی از افعال رایج انگلیسی است و می‌تواند به معنای بوسه سریع و سطحی و نوک زدن باشد. در این قسمت از متن کتاب:
“Mr. Dursley picked up his briefcase, pecked Mrs. Dursley on the cheek, and tried to kiss Dudley good-bye but missed…”
Peck به معنی بوسه‌ای سریع و بدون احساس عمیق است که آقای دورسلی از روی عادت روزمره، به گونه همسرش می‌زند. حال بیایید نگاهی به مثال‌های مشابه دیگر داشته باشیم:
He gave her a quick peck on the cheek before leaving.
او قبل از رفتن یک بوسه‌ی سریع روی گونه‌اش زد.
They exchanged a peck on the lips and said goodbye.
آن‌ها یک بوسه‌ی سریع روی لب رد و بدل کردند و خداحافظی کردند.
مثال‌های زیر، معنای دوم فعل Peck یعنی نوک زدن را در خود جای داده‌اند. حال این فعل می‌تواند به نوک زدن پرندگان اشاره کند یا معنای استعاره‌ای داشته باشد.
The bird pecked at the seeds on the ground.
پرنده به دانه‌های روی زمین نوک زد.
A chicken pecked my hand when I tried to feed it.
وقتی سعی کردم به مرغ غذا بدهم، به دستم نوک زد.
He pecked at his food without much appetite.
او بدون اشتهای زیاد، غذایش را با بی‌میلی خورد.
She packed away at the keyboard, typing slowly.
او آهسته روی صفحه‌کلید تایپ می‌کرد، انگار که نوک می‌زد.
نکته: دقت کنید که Peck می‌تواند در کنار حرف اضافه‌ی at ظاهر شود.
اصطلاح محاوره‌ای Little tyke
حتما می‌دانید که انتقال صحیح حال و هوای متن زبان اصلی، به مخاطب اهمیت بسیار زیادی دارد و می‌تواند مطالعه کتاب را به تجربه‌ای شیرین و لذت‌بخش تبدیل کند. این قسمت از متن کتاب هری‌پاتر نیز اصطلاح محاوره‌ای و عامیانه‌ای دارد که اگر به‌درستی ترجمه شود، حق مطلب ادا می‌شود: little tyke.
این اصطلاح به صورت تحت‌اللفظی پسرک شیطان یا بچه شیطان ترجمه می‌شود. اما اینجا آقای دورسلی پسرش را با این اصطلاح مورد خطاب قرار داده و این ترجمه‌ها خیلی مناسب به نظر نمی‌رسیدند. پس با کمی خلاقیت می‌توانیم ترجمه بهتری ارائه کنیم مثل:
- ای وروجک!
- ای شیطون!
- ای ناقلا!
- بچه پررو!
- ای وروجک فسقلی!
به مثال‌های زیر نیز توجه کنید:
That little tyke just ran off with my hat!
اون وروجک همین الان با کلاه من فرار کرد!
He’s a tough little tyke, isn’t he?
بچه‌ی شیطونیه، نه؟
نکته: در برخی موارد tyke می‌تواند بار منفی نیز داشته باشد و معنایی مشابه «پدر سوخته» بدهد. ولی در متون غیر رسمی، مفهومی صمیمانه دارد و استفاده از آن اشکالی ندارد.
فعل عبارتی wrestle into
اگر با دیدن این فعل عبارتی یاد «کشتی گرفتن» افتادید (wrestle: کشتی گرفتن)، پس می‌توانید رمزگذاری کنید و معنی wrestle into را نیز به‌راحتی به خاطر بسپارید! این فعل عبارتی به معنای «با زحمت و تقلا وارد چیزی شدن یا سخت و با زور کسی یا چیزی را در جایی قرار دادن» است. به مثال‌های دیگر نیز توجه کنید:
She wrestled the suitcase into the trunk of the car.
او با زحمت چمدان را در صندوق عقب ماشین قرار داد.
He wrestled his coat into the tight closet.
او با تقلا کت‌اش را در کمد تنگ جا داد.
The mother wrestled her crying baby into the stroller.
مادر با زحمت کودک در حال گریه‌اش را در کالسکه جا داد.
مطالب مرتبط:
با ۵۰ فریزال ورب پرکاربرد انگلیسی آشنا شوید!
عبارت there was nothing about
عبارت there was nothing about به این مفهوم اشاره دارد که «هیچ چیز برای این که نشان دهد چیزی نکته‌ای خاص و ویژه دارد، وجود ندارد.» به عنوان مثال تصور کنید که می‌خواهیم جمله فارسی زیر را به انگلیسی برگردانیم:
هیچ چیزی در رفتارش وجود نداشت که نشان دهد گناهکار است.
دقیقا همین عبارتی که از این بخش از کتاب هری‌پاتر یاد گرفتیم، کمک‌مان می‌کند و جمله به صورت زیر ترجمه می‌شود.
There was nothing about his behavior that suggested he was guilty.
حال به مثال‌های زیر و چگونگی ترجمه there was nothing about به فارسی دقت کنید. این عبارت معادل دقیقی در زبان فارسی ندارد. پس مترجم در مواجه با آن، باید مفهوم را در نظر بگیرد و به کمک خلاقیتش معادل مناسبی پیشنهاد کند.
There was nothing about the room that made it look special.
اتاق هیچ ویژگی خاصی نداشت. (هیچ ویژگی خاصی وجود نداشت که اتاق را خاص کند.)
There was nothing about the weather that made me think it would rain.
هیچ نشانه‌ای از بارندگی در وضعیت آب و هوا وجود نداشت. (هیچ نشانه‌ای وجود نداشت که فکر نکنم احتمالا باران می‌بارد.)
عبارت جذاب gossip away
عبارت gossip away ترکیبی از gossip به معنای غیبت کردن و قید away است. این قید در اینجا معنی «ادامه دادن کاری به صورت مداوم و پیوسته» می‌دهد. پس gossip away را می‌توان به صورت «پشت سر هم غیبت کردن» ترجمه کرد. این عبارت در مثال‌های زیر نیز استفاده شده و معنای مشابهی دارد.
She gossiped away for hours about her neighbors.
او ساعت‌ها در مورد همسایه‌هایش غیبت کرد.
They sat at the café, gossiped away, and sipped their coffee.
آن‌ها در کافه نشسته بودند، غیبت می‌کردند و قهوه‌شان را نوش جان می‌کردند.
As the sun set, they gossiped away about everything that had happened that day.
وقتی که آفتاب غروب کرد، درباره‌ی همه‌چیزهایی که در آن روز اتفاق افتاده بود، غیبت کردند.
عبارت having a tantrum
عبارت having a tantrum به مفهوم «بهانه‌گیری‌ها و واکنش‌های شدید، ناگهانی و اغلب بی‌منطق کودکان» اشاره دارد. برای ترجمه این عبارت به فارسی، می‌توان از گزینه‌های زیر استفاده کرد:
- بهانه‌گیری کردن
- نحسی کردن
- بی‌تابی کردن
به جملات انگلیسی زیر و ترجمه آن‌ها دقت کنید.
The child was having a tantrum because he didn’t get the toy he wanted.
کودک داشت بی‌تابی می‌کرد چون اسباب‌بازی‌ای که می‌خواست را نگرفته بود.
She was having a tantrum, screaming and throwing things around the room.
او نحسی می‌کرد، فریاد می‌زد و چیزها را در اتاق پرتاب می‌کرد.
The little boy had a tantrum when he was told he couldn’t go to the park.
پسر کوچولو وقتی بهش گفته شد که نمی‌تواند به پارک برود، قشقرق کرد.
عبارت چندکاره‌ی backed out of something
عبارت backed out of something معانی متفاوتی دارد و در این قسمت از کتاب هری‌پاتر نیز در موقعیت جالبی استفاده شده است. این عبارت به معنای «از انجام کاری عقب‌نشینی کردن» یا «از مسئولیتی شانه خالی کردن» است و معمولاً زمانی استفاده می‌شود که فردی از انجام مسئولیتی خودداری می‌کند یا از انجام کاری که قول داده پا پس می‌کشد.
She backed out of the meeting at the last minute.
او در آخرین لحظه از حضور در جلسه شانه خالی کرد.
He promised to help, but then he backed out of it.
او قول داد که کمک خواهد کرد، اما بعد از آن از آن شانه خالی کرد.
They backed out of the contract at the last moment.
آن‌ها در آخرین لحظه از قرارداد عقب‌نشینی کردند.
البته در کتاب هری‌پاتر، عبارت backed out of به معنای دنده عقب گرفتن و خارج شدن از فضایی خاص است.
چانک کاربردی all over
یک بار دیگر متن برگزیده کتاب هری‌پاتر را بخوانی و به عبارت all over the country دقت کنید. این عبارت به معنای «در سراسر کشور» یا «در تمام نقاط کشور» است. حال می‌توان کلمات دیگری را نیز با country جایگزین کرد و عبارات جدید و متنوعی یاد گرفت.
- all over the world
Strange events are happening all over the world.
اتفاقات عجیب در سراسر جهان در حال وقوع هستند.
- all over the city
The festival was celebrated all over the city.
جشنواره در سرتاسر شهر جشن گرفته شد.
- all over the town
Rumors spread all over the town.
شایعات در سرتاسر شهر پخش شد.
- all over the place
His books are all over the place.
کتاب‌های او در همه جا پراکنده است.
- all over the region
The virus spread all over the region.
ویروس در سراسر منطقه پخش شد.
- all over the office
There were papers all over the office.
کاغذها در سرتاسر دفتر پخش شده بود.
مطالب مرتبط:
تفاوت will و would در انگلیسی: راهنمای کامل برای مترجمان و زبان‌آموزان
سخن پایانی
در پایان باید یادآوری کنیم که یادگیری ترجمه و کسب مهارت در آن، به تمرین و تکرار زیادی نیاز دارد. هرچه بیشتر تمرین کنید، در نوشتن جملاتی روان و انتخاب بهترین معادل‌های فارسی حرفه‌ای‌تر می‌شوید.
شما چه نکته‌ای را در این بخش از کتاب هری پاتر و سنگ جادو استخراج کردید؟ حتما نظرتان را در کامنت‌ها با ما در میان بگذارید.
برای شروع کار ترجمه در پلتفرم آنلاین ترجمیک، رزومه خود را به صفحه استخدام مترجم ارسال کنید. ما رزومه شما را بررسی می‌کنیم و متناسب با سطح‌تان سفارش‌های ترجمه را به شما می‌سپاریم.
