زبان عربی یکی از رایج‌ترین زبان‌های دنیاست که در بسیاری از کشورها از شمال تا جنوب و غرب تا شرق گسترده است و گویش‌های مختلفی را در بر می‌گیرد. ریشه این زبان به صدها سال پیش باز می‌گردد که اقوامی صحرا نشین به نام سامیان در شبه جزیره عربستان کنونی سکنی گزیده و زبانی به نام سامی را صحبت می‌کردند.
در واقع عربی، بزرگترین شاخه از زبان سامی است. طبیعی است که این قوم رفته رفته به مناطق اطراف مهاجرت کرده و در نتیجه تمدن‌های بزرگ و کوچک دیگری در خلال این مهاجرت‌ها شکل گرفتند. برحسب جدا شدن محل و نحوه زندگی، زبان و گویش‌های متفاوت با تفاوت‌های آشکاری به وجود آمدند.
این تمدن‌ها شامل بابلی، آرامی، کنعانی، عبری و سومری می‌شدند که برحسب موقعیت آن‌ها نسبت به جزیره العرب به سه دسته شرقی (بابلی و آشوری)، غربی (کنعانی، عبری و آرامی)، و جنوبی (عربی و حبشی)، تقسیم می‌شدند.امروزه نیز از مهمترین گویش‌های زبان عربی می‌توان به عربی فصیح قرآنی، عربی فصیح معاصر، عربی شامی، عربی عراقی، عربی مصری و … اشاره کرد.
برای آشنایی بیشتر با زبان عربی، با ما همراه شوید.
در این مطلب خواهید خواند:
تقسیم‌بندی‌های زبان عربی
یکی از تقسیم‌بندی‌های مهم زبان عربی، اشتقاق این زبان به قبل از اسلام و بعد از اسلام است. در زمان‌های قبل از اسلام زبان عربی به دو شاخه عربی جنوبی و عربی شمالی تقسیم می‌گردید.
یمن کنونی، محلی بود که زبان عربی که امروزه می‌شناسیم در آن صحبت می‌شد و موثر از ارتباط با مصریان باستان و همچنین تمدن فنیقی بود. با ظهور اسلام و زبان عربی موسوم به «زبان قرآنی»، این زبان کم‌کم به دست فراموشی سپرده شد و زبان عربی شمالی که پایه و اساس عربی امروزی است و به عنوان عربی کلاسیک شهرت دارد، در سرتاسر عربستان غالب شد.
زبان عربی کلاسیک
زبان عربی کلاسیک یا همان زبان قرآنی، که از سده سوم تا هفتم میلادی (یعنی شروع رواج زبان عربی به شکل کلاسیک) تا ظهور اسلام و قرآن و بعد از آن وجود داشته، امروزه به ندرت صحبت شده و تنها نسخه‌های مکتوبی از آن مانند قرآن، احادیث پیامبر، بخشی از اشعار دوران جاهلیت اعراب و نمونه‌های محدودی از کتیبه ها وجود دارد. بخش اعظمی از مکتوبات این زبان به علت عدم آگاهی اعراب آن زمان از بین رفته است.
در قرون اولیه پس از اسلام، زبان عربی کلاسیک، یا همان زبان اسلام، در مرزهای خارج از شبه جزیره عربستان متداول شده و قرن‌های دوم و سوم هجری در بغداد که مرکز خلافت عباسیان بود گسترش بسیار زیادی یافت. با راه یافتن دستورزبان عربی (نحو)، برای مثال اعراب‌گذای برروی حروف مصوت (فتحه، کسره، ضمه)، شکوفایی این زبان به بالاترین حد خود رسیده و دسته‌بندی کلمات توسط دانشمندان آن زمان رشد و پیشرفت کرد. منابع علمی باستانی ترجمه شده و کتب فراوانی در شاخه‌های مختلف نوشته شد.
رکود زبان عربی کلاسیک همزمان با روی کار آمدن سلسله‌های پادشاهی استقلال خواه در ایران و مصر، توقف رشد علوم اسلامی و حمله مغولان به ایران در اواسط قرن هفتم هجری بود که تا قرن سیزدهم به طول انجامید و سپس عربی امروزی آغاز شد.
زبان عربی امروزی
عربی امروزی به دو شکل عربی عامیانه و نوشتاری تقسیم‌بندی می‌شود.
عربی عامیانه در هرکدام از مناطق و کشورهای عربی لهجه‌ها و گویش‌های متفاوتی داشته بطوریکه بسیاری از این مناطق قادر به درک زبان یکدیگر نبوده، بنابراین بخش اعظمی از منابع رسمی و مکتوب را برای درک بهتر به زبان نوشتاری عربی بین‌المللی (عربی کلاسیک یا قرآنی) ترجمه می‌کنند.
بطورکلی زبان عربی عامیانه به دو بخش خاورمیانه‌ای و باختری تقسیم‌بندی شده اما می‌توان دقیق‌تر گفت که شاخه‌های گفتاری در عربی امروزی شامل مصری، مراکشی، بین‌النهرینی، شرقی و عربی نواحی خلیج فارس است. با تمام تفاوت‌ها و ناهمگونی‌ها در عربی گفتاری و عامیانه، شکل نوشتاری این زبان بر مبنای قرآن کاملا یکسان بوده و تمامی عرب‌زبانان در سراسر جهان خود را ملزم به رعایت قواعد نوشتاری قرآن دانسته و از آن تبعیت می‌کنند. بنابراین، مطالعه منابع نوشتاری مانند کتب، مجلات و غیره برای تمامی افراد تحصیل کرده و باسواد ممکن بوده و با سهولت انجام می‌شود.
سخن پایانی
زبان عربی طی سالیان دراز از سامیان تا عربی امروزی، تحت تاثیر بسیاری از زبان‌های دیگر من جمله فارسی و انگلیسی قرار گرفته و همچنین بر سایر زبان‌ها مانند اردو، فارسی و ترکی و حتی اسپانیایی و پرتغالی نیز تاثیر گذاشته است. مهمترین این تاثیرها، ورود واژگان از زبان عربی به زبان‌های دیگر و بالعکس است. حتی امروزه در قرآن نیز کلماتی وجود دارند که می‌توان ریشه اصلی آن را زبان فارسی دانست.
درنهایت، باید بدانید که امروزه زبان عربی جز زبان‌هایی غنی از واژگان و دستورزبان بوده که در سازمان ملل متحد به عنوان یکی از شش زبان رسمی مکالمات و مکاتبات به کار برده می‌شود.
اگر به مترجم برای ترجمه متون، ترجمه فیلم و سریال، ترجمه همزمان و … برای زبان عربی نیاز دارید، ترجمیک آماده کمک به شما است. برای ثبت سفارش خود به صفحه ترجمه عربی مراجعه کنید.
اگر هم مترجم، نویسنده یا ویراستار زبان عربی هستید، به صفحه استخدام مترجم، مراجعه و رزومه خود را ارسال کنید.
