یکی از مشکلات در تمام مشاغل انتظار رایگان کردن اطرافیان فرد متخصص است. این مسئله در حوزه ترجمه، ویرایش و شغل‌هایی که سرمایه مصرفی زیادی ندارند، بیشتر به چشم می‌خورد.
در مطلبِ چرا اطرافیان یک مترجم از او انتظار ترجمه رایگان دارند؟ به طور جزئی به دلایل انتظار اطرافیان و مسائل حول این انتظارات پرداختیم.
در این مطلب قصد داریم تا شما را بیشتر با راه کارهای مقابله با این انتظارات غلط آشنا کنیم و نحوه کنار آمدن با این موضوع را بیاموزیم.
در این مطلب خواهید خواند:
کنار گذاشتن تعارف
در فرهنگ شرقی و ایرانی، تعارفات یکی از زیبایی‌ها و در عین حال از معضلات موجود است؛ یعنی افرادی که به کشورهای غربی سفر یا مهاجرت می‌کنند، یکی از مشکلاتشان همین بی تعارف بودن افراد بومی این کشورهاست.
اکثر افرادی که به غرب سفر یا مهاجرت می‌کنند، در طول زمان یاد می‌گیرند که مقصود نهایی و بیان افراد یکی است و چیزی تحت عنوان تعارفات ندارند. به عنوان مثال، بسیار محتمل است که اکر در هنگام چیپس خوردن به فردی خاجری از خوراکی خود تعارف کنید، او کل بسته چیپس را از شما بگیرد و در کیفش بگذارد و از شما بابت لطفتان تشکر کند.
در مرحله اول، برای جلوگیری از ایجاد سوتفاهم، باید سعی کنیم تا در ارتباطات کاری و شغلی، تعارف را کنار بگذاریم و حرف و مقصود خود را به صراحت بیان کنیم.
کنار گذاشتن تعارف در مراودات کاری باعث می‌شود که بخش زیادی از استرستان کاهش یابد، ضرر اقتصادی نکنید و در نهایت، خودتان، دوستان و آشنایانتان را آزرده خاطر نکنید.
در ادامه با راه کاری‌های عملی و کاربردی انجام ندادن ترجمه تخصصی رایگان برای اطرافیان آشنا می‌شوید.
مدت و سقف رایگان بودن کار را از اول مشخص کنید
یکی از راه کارهای پیشگیری از مشکلات اقتصادی برای جلوگیری از بر عهده گرفتن ترجمه و پروژه تخصصی دوستان این است که از همان شروع کار و همکاری، به صورت جدی یا شوخی و البته با لحنی مهربانانه به دوست یا فامیل خود منتقل کنید که انجام کار تا یک حد و سقفی رایگان است.
برای درک بهتر موضوع، موقعیت زیر را در نظر بگیرید.
دوست مترجم: من برای پایان نامه ارشدم باید این مقاله انگلیسی رو ترجمه کنم و خودم نه وقتش رو دارم و سطح زبانی خوبی دارم. به یکی از بچه‌ها هم زنگ زدم، قیمت خیلی پرتی بهم داد. ی نگاهی به این مقاله بنداز ببین این رو چند روزه می تونی تحویلش بدی و چه طوریه؟
مترجم: آره این مقاله خیلی سنگین و تخصصیه و نهایتاً تا ی هفته دیگه می تونم بهت برسونمش نگران هزینه‌ش هم نباش؛ «سفارش اول همه رفقا رایگانه».
با استفاده از این راه کار، به صورت ضمنی به طرف مقابل انتقال می‌دهید که اگر این ترجمه مقاله را این بار رایگان انجام دهم، برای سفارش دوم قطعاً به دنبال هزینه ترجمه خواهم بود و هیچ سفارش رایگان دیگری وجود نخواهد داشت.
بسیاری از مترجمان و متخصصان در حوزه‌های مختلف این ترفند را استفاده کرده و کاملاً راضی بوده‌اند. با استفاده از این روش، هم دوست و فامیل شما متوجه لطفتان و اهمیتی که برایش قائلید، می‌شود و هم شما فقط برای یک بار به خاطر دوستی و خویشاوندی‌تان به صورت رایگان کار خواهید کرد.
اما این راه کار برای سفارش‌های کوچک و کارهای ارزان امکان پذیر و مفید است. حال بیایید فرض کنیم که همان دوستتان برای سفارش اول، یک کتاب ۶۷۰ صفحه‌ای را به شما سفارش می‌دهد که ترجمه با کیفیت آن ماه‌ها طول می‌کشد.
درصد تخفیف را برای انجام ترجمه بیان کنید
یکی از راه کارهای مفید در قبول کردن سفارش از سمت نزدیکان این است که به صورت ضمنی درصد تخفیف را بیان کنیم. مثلاً به صورت تلویحی و خیلی کوتاه در بین حرف‌هایمان بگویید که این سفارش را با تخفیف انجام می‌دهید و به صرف دوستی بین‌تان، سفارش را کاملاً رایگان انجام نمی‌دهید. برای درک بهتر، مجدداً موقعیت فرضی را در نظر بگیرید.
دوست ویراستار: این کتاب جدیدم رو بردم پیش ناشر و این قدر ایراد گرفت که نگو! گفت حتماً باید ویرایش تخصصی روی متنش بخوره و خودشون اگر بخوان ویرایش کنند، هزینه رو حداقل ۱۰ میلیون مشخص کرده. من هم یاد تو افتادم. گفتم کی بهتر از تو می تونه این کتاب رو ویرایش کنه.
ویراستار: آره. ناشر حرف درستی بهت زده، هیچ کتاب خوبی بدون ویرایش چاپ نمی شه. این که هزینه‌اش هم این قدر زیاد شده، شاید حجم کتابت خیلی زیاده یا شاید کیفیت متنت خوب نیست. من این کتاب رو برای تو با ۴۰ درصد تخفیف ویرایش می‌کنم؛ یعنی به جای ۱۰ میلیون تومن، ۶ میلیون می‌دی.
نپذیرفتن سفارش ترجمه یا پروژه
آخرین راه کار برای رهایی از رایگان کار کردن برای دوستان و فامیل این است که به صراحت بگویید که زمان انجام این پروژه را ندارید یا این پروژه در حوزه تخصصتان نیست.
دوست مترجم: رفتم کلی هزینه کرده‌م و سایت فروش اینترنتی راه انداخته‌م، هیچ فروشی ندارم. حالا که تحقیق کرده‌م، بهم می‌گن که برای فروش داشتن روی اینترنت باید سایتم رو سئو کنم. گفته‌ند مترجما خوب می تونن این کار رو بکنند. کار خاصی هم نیست.
مترجم: خود من هم دورادور با این موضوع آشنایی دارم و می دونم اگر هر سایتی بخواد دیده بشه، باید روی کلمات کلیدی‌ش سئو انجام بده. ببین من واقعاً خوشحال می‌شم کارت رو راه بندازم ولی واقعاً تا حالا توی این زمینه کاری نکردم و هیچ تخصصی ندارم. در عوض، یکی از دوستام هست که خیلی کارش خوبه، شماره‌ش رو برات می‌فرستم.
در این مورد یک راه کار دیگر هم وجود دارد و آن این است که به صورت مؤدبانه عذرخواهی کنید و بگویید که سرتان خیلی شلوغ است و هیچ زمانی اضافی برای انجام کار دوستتان ندارید.
پذیرش کار و انجام آن با کیفیت خوب
اگر نتوانستید درخواست هزینه کنید و کار دوست یا آشنایتان را قبول کردید، لطفاً آن را با عشق و علاقه انجام دهید و در نظر داشته باشید که در صورتی که کار بی کیفیت تحویل بدهید، برند شخصی‌تان خراب می‌شود.
به یاد داشته باشید که این یک مراوده دو نفره بوده و شما با ناراضی بودنتان، به درآمد نمی‌رسید و خودتان نیز در این قبول کردن سفارش بدون دریافت هزینه مقصراید. پس طرف مقابل را کاملاً مقصر ندانید چون شما می‌توانستید درخواست او را رد کنید.
از طرفی به خودتان هم فشار کاری و استرس وارد نکنید و کار دوستتان را با علاقه انجام دهید و با این دید به موضوع نگاه کنید که به یک نفر کمک کرده‌اید.
شوخی و کنایه برای قبول نکردن سفارش
یکی از راه‌های قبول نکردن سفارش یا گرفتن هزینه پروژه این است که راه کارهای بالا را در غالب شوخی بیان کنید؛ یعنی اگر نمی‌توانید خیلی مهربانانه و با صراحت منظور و خواسته خود را بیان کنید، حداقل آن را با شوخی به طرف مقابل برسانید.
کار اشتباه دیگران را تکرار نکنید
خیلی از ما به خاطر وجود تفکر مقایسه کننده، ضعف‌های افراد دیگر را می‌بینیم اما ممکن است ضعف‌های خود را نشناسیم. اگر از انجام دادن کار رایگان برای دوستانتان راضی نیستید، به هیچ عنوان این تقاضا را از افراد دیگر و دوستانتان نکنید.
در نظر داشته باشید که هر فردی که به شغلی روی می‌آورد و یا کسب و کاری را تأسیس می‌کند، غالباً منفعت اقتصادی برای او در اولویت است. پس هیچ دلیلی ندارد که دوست، فامیل آشنا، هم کلاسی و … به رایگان خدمات یا محصولی را به ما عرضه کند.
شخصیت جوکر در فیلم شوالیه تاریکی در همین زمینه دیالوگ معروفی دارد:
اگر توی کاری تبحر داری، رایگان انجام‌ش نده.
در نهایت، همه ما با شبکه‌ای از افراد در ارتباطیم و نزد برخی از این افراد اعتبار داریم؛ اگر قرار باشد که کل افراد این شبکه به رایگان برای ما و دیگران کار انجام دهند، هیچ کسب و کار و شغلی در حوزه خود موفق نخواهد شد.
نکته دیگری که همه ما باید در نظر داشته باشیم این است که افرادی که به تازگی کسب و کاری را راه اندازی کرده‌اند یا مهارت‌های لازم برای شغلی خاص را آموخته‌اند، تا همین جا هم متحمل هزینه‌های مالی و زمانی بسیاری شده‌اند و وظیفه ما به عنوان دوست و خویشاوند این است که از او حمایت کنیم و نه این که انتظار کار رایگان از او داشته باشیم.
رایگان ترجمه کردن آن‌قدر هم بد نیست
شاید با دیدن این عنوان کمی تعجب کنید اما در نظر داشته باشید که همه این نکات برای افرادی کاربرد دارد که در ترجمه، ویرایش و … متخصص‌اند و می‌توانند از زمانشان برای فرد دیگری استفاده کنند و کسب درآمد کنند.
اگر شما ابتدای مسیر ترجمه، ویرایش و تولید محتوا هستید، می‌توانید با هزینه کمتر و حتی رایگان، برای دوستان و آشنایان خود کار کنید. مزیت این کار این است که هم کار را یاد می‌گیرید و در آن تجربه کسب می‌کنید به دوستتان کمک کرده‌اید و هم درآمد جزئی کسب کرده‌اید. از این گذشته، این می‌تواند به ساخت برند شخصی شما در آینده کمک کند.
کلام آخر
تمام این نکات برای برای دوستان و افراد عادی زندگی شما بود. اگر فردی را شخصاً می‌شناسید که از پس هزینه‌های پروژه‌هایش بر نمی‌آید، می‌توانید با تشخیص و میل خودتان پروژه‌ها را رایگان انجام دهید یا به او تخفیف دهید.
ترجمیک بزرگ‌ترین شرکت خدمات ترجمه تخصصی در کشور است که با استفاده از امکان استخدام دورکاری در این شرکت، می‌توانید درآمد معقولی از مهارت‌های ترجمه، ویرایش و تولید محتوای خودتان کسب کنید و در عین حال، تجربه‌های کاری خود را نیز افزایش دهید.
علاوه بر این، هیچ تخفیف و ارتباط مستقیمی با مشتری پروژه ندارید و طرف حساب شما ترجمیک است و به راحتی درآمد ماهانه‌تان را اول ماه تحویل می‌گیرید. برای شروع به کار یا آشنایی با نحوه انجام کار، به استخدام مترجم ترجمیک مراجعه کنید.
