استفاده از ضمیر اول شخص در ترجمه مقالات؛ آری یا خیر؟

حتی اگر در یک کارگاه‌ آموزش مقاله‌نویسی شرکت کرده باشید، حتما فکر می‌کنید که استفاده از ضمیر اول شخص مفرد در ترجمه تخصصی مقالات ممنوع است. این در حالی است که این قانون در همه موارد صدق نمی‌کند.

از سوی دیگر، ترجمه فارسی به انگلیسی مقاله و سابمیت آن در یک مجله معتبر بین‌المللی فرایندی حساس است. بنابراین منطقی‌ترین کار این است که با تمام اصول و قواعد مقاله‌نویسی آشنایی کامل داشته باشید. استفاده از ضمیر اول شخص مفرد، یکی از این قواعد است.

در این مطلب خواهیم دید که چرا به طور سنتی استفاده از ضمیر اول شخص مفرد در مقالات آکادمیک توصیه نمی‌شود. علاوه بر این، مواردی که استفاده از ضمیر اول شخص در آن‌ها بلامانع است را نیز بررسی خواهیم کرد. با ما همراه باشید!

مطالب مرتبط:

چگونه مقاله و پژوهش خود را جهانی کنیم؟

چرا در اغلب موارد استفاده از ضمیر اول شخص در ترجمه مقالات توصیه نمی‌شود؟

اکثر اساتید و محققان، حین ترجمه تخصصی مقالات ضمیر اول شخص را انتخاب نمی‌کنند. چراکه:

• حفظ لحن غیرشخصی، عینی و بی‌طرف، در مقالات آکادمیک ترجیح داده می‌شود. حال آن که ضمیر اول شخص با این موارد در تضاد است.
• استفاده از ضمیر اول شخص مفرد، تمرکز خواننده را از موضوع اصلی دور کرده و به نویسنده معطوف می‌کند.

به عنوان مثال، اگر ویراستاری تخصصی مقاله‌ای را بر عهده بگیرید و با جمله زیر مواجه شوید، قطعا باید ضمیر اول شخص را از بین ببرید.

I believe that lemon juice is acidic.

چراکه نکته اصلی این جمله، اسیدی بودن آبلیمو بوده و مستقل از عقیده و نظر نویسنده است. این در حالی است که استفاده از ضمیر اول شخص، تمرکز خواننده را از نکته اصلی جمله، به سمت نویسنده سوق می‌دهد. بنابراین بهتر است جمله را به صورت زیر بازنویسی کنیم:

Lemon juice is acidic.

به عبارت دیگر، استفاده غیرضروری از ضمیر اول شخص، یکی از مهم‌ترین نکاتی است که باید در ترجمه مقالات علمی مورد توجه قرار بگیرد.

مطالب مرتبط:

چگونه به کمک سئو نرخ بازدید مقالات علمی را افزایش دهیم؟

استفاده از ضمیر اول شخص در مقالات علوم انسانی و علوم طبیعی

گفتیم که در برخی موارد نیز به استفاده از ضمیر اول شخص ایرادی وارد نیست. حال می‌خواهیم ببینیم که در رشته‌های علمی مختلف، چگونه از اول شخص استفاده کنیم.

به طور معمول، در رشته‌های مربوط به علوم طبیعی، مثل پزشکی، فیزیک، زیست، شیمی و… تا جایی که ممکن است از ضمیر اول شخص استفاده نمی‌شود. چراکه در این رشته‌ها، عینیت ارزش بالاتری دارد. به همین دلیل از هر چیزی که لحن عینی و غیرشخصی نوشته می‌کاهد، باید اجتناب شود.

در این میان، مقالات بازتابی (reflective essays)، یکی از موارد استثناء هستند. در این مقالات، نویسنده به توصیف یک رویداد یا واقعیت می‌پردازد و صحبت نظر و عقیده شخصی خود را درباره این موضوع بیان می‌کند.

در علوم انسانی مثل فلسفه، ادبیات، جامعه‌شناسی و… نیز انعطاف‌پذیری بیشتری وجود دارد و استفاده از ضمیر اول شخص پذیرفته شده است. با این حال، در صورت نیاز به استفاده از ضمیر اول شخص، موارد زیر را در نظر بگیرید.

• دستورالعمل مجله موردنظر شما درباره استفاده از ضمیر اول شخص چه می‌گوید؟
• آیا استفاده از ضمیر اول شخص به وضوح بیشتر مقاله کمک می‌کند؟
• آیا استفاده از ضمیر اول شخص، یکدست بودن ضمایر مقاله را زیر سوال می‌برد؟

چگونه ضمایر اول شخص را در مقاله علمی به حداقل برسانیم؟

خوشبختانه راهکارهای ساده‌ای برای تبدیل ضمایر اول شخص به سوم شخص وجود دارد. بنابراین اگر تا به حال به این نکته توجه نمی‌کردید، با استفاده از راهکارهای زیر، به ویرایش مقاله بپردازید.

استفاده از جملات مجهول

یکی از تکنیک‌های رایج تبدیل ضمیر اول شخص به سوم شخص، استفاده از جملات مجهول است. چراکه در این جملات، فاعل وجود ندارد. برای نمونه به مثال زیر توجه کنید.

We collected infant EEG data.

ما اطلاعات EEG نوزاد را جمع‌آوری کردیم.

Infant EEG data was collected.

اطلاعات EEG نوزاد جمع‌آوری شده است.

در این مثال، استفاده از ساختار جمله مجهول، ضمیر اول شخص را حذف کرده و به حفظ لحن غیرشخصی و عینی جمله منجر شده است.

استفاده از گرامر زمان آینده

ممکن است برای معرفی مواردی که در ادامه مقاله مورد بحث قرار خواهند گرفت، به استفاده از اول شخص وسوسه شوید. با این حال، استفاده از زمان آینده، ورق را برمی‌گرداند و شما را از ضمیر اول شخص بی‌نیاز می‌کند. به مثال زیر توجه کنید:

In this essay, I will explore…

در این مقاله … را بررسی می‌کنم.

This essay will explore…

این مقاله به بررسی … میپردازد.

در این مثال نیز تمرکز از روی نویسنده مقاله برداشته شده و به سمت آنچه در ادامه بررسی می‌شود، رفته است.

استفاده از ضمیر اول شخص برای بهبود وضوح ترجمه مقاله

با وجود تمام نکاتی که گفته شد، در برخی موارد، استفاده از ضمایر اول شخص، به وضوح مقاله کمک می‌کند. به عنوان مثال در موارد زیر استفاده از ضمیر اول شخص بلامانع است.

• نویسنده در حال توصیف نقش خود در تحقیق است.
• نویسنده قصد تمایز نظر خود با نظر سایر نویسندگان را دارد.
• استفاده از جملات مجهول، نوشته شما را مبهم می‌کند.

به عنوان مثال به جمله زیر توجه کنید. آیا این جمله قدری مبهم و پیچیده نیست؟

The work with key stage three boys informed the development of the new curriculum.

در این جمله، مشخص نیست که چه کسی با دانش‌آموزان کار کرده است؟ آیا نویسنده مقاله این کار را انجام داده یا این وظیفه به شخص دیگری محول شده است. لذا بهتر است بازنویسی جمله به صورت زیر انجام شود:

My work with key stage three boys informed the development of the new curriculum.

برخی از نویسندگان، برای جلوگیری از استفاده ضمیر اول شخص، خودشان را به عنوان سوم شخص معرفی می‌کنند. این در حالی است که حتی این کار نیز می‌تواند مبهم و چالش‌برانگیز باشد. به‌ویژه زمانی که در متن به نویسندگان یا محققان دیگر نیز اشاره شده باشد. به عنوان مثال، به جمله زیر توجه کنید.

Davidson (2017) argues for taking a holistic approach when dealing with medical issues of this kind. In this respect, the author concurs with Connor (2014).

همان‌طور که مشاهده می‌کنید، در این جمله مشخص نیست که نویسنده مقاله چه کسی است. به همین دلیل، بهتر است جمله به صورت زیر بازنویسی شود.

Davidson (2017) argues for taking a holistic approach when dealing with medical issues of this kind. In this respect, I concur with Connor (2014).

در موارد این چنینی، بهتر است از ضمیر اول شخص استفاده کنیم. حتی اگر در سایر بخش‌های مقاله از ضمیر سوم شخص استفاده شده باشد.

سخن پایانی

در پایان آخرین نکته‌ای که باید به آن توجه کنیم، استفاده از ضمیر اول شخص جمع است. در برخی موارد، تحقیق توسط گروهی از پژوهشگران انجام شده است. بنابراین در صورت نیاز به استفاده از ضمیر اول شخص، سراغ اول شخص جمع بروید. به عبارت دیگر، اگر تحقیق شما گروهی باشد، استفاده از ضمیر «من» کار اشتباهی است.

بسیاری از پروژهشگران و محققان، ترجمه مقالات خود را به ترجمیک می‌سپارند و از این طریق در زمان و انرژی خود صرفه‌جویی می‌کنند. شما هم یکی از این محققان باشید!

اگر در زمینه ترجمه مقالات علمی تخصص دارید، با ارسال رزومه به صفحه استخدام مترجم به خانواده بزرگ ترجمیک بپیوندید.