شاید این ماجرا برای شما هم اتفاق افتاده باشد که تحت تاثیر تبلیغاتی درباره یک کتاب قرار گرفته باشید! با این حال، زمانی که کتاب موردنظر را ورق زده‌اید، با دیدن ایرادات ناشی از ترجمه نادرست و مبتدیانه، از مطالعه ادامه آن پشیمان شده باشید. یا این‌که در گوشه‌ای از قفسه خاک‌خورده یک کتاب‌فروشی، کتابی را پیدا کرده‌اید که پس از مطالعه به شدت تحت تاثیر قلم و کیفیت کار مترجم آن (مترجمی که شاید چندان هم شناس نباشد) قرار گرفته باشید.
همانند مثال‌های بالا، یکی از مواردی که باعث ترغیب (یا عدم ترغیب) شما برای ادامه مطالعه کتاب می‌شود، کیفیت ترجمه آن است. کیفیت ترجمه‌ای که خود به دو عامل اصلی بستگی دارد: درستی ترجمه و قلم مترجم. درستی ترجمه با مواردی چون ترجمه درست اصطلاحات، توجه به تفاوت‌های زبانی و فرهنگی و انتقال درست مفاهیم سنجیده می‌شود. قلم روان مترجم هم باعث می‌شود که ساعت‌ها مشغول مطالعه کتاب شوید، بدون آن‌که گذر زمان را احساس کنید.
اما با توجه به این‌که معمولا از هر کتاب، ترجمه‌های مختلفی در بازار وجود دارد، چگونه ترجمه‌ای را پیدا کنیم که هر دو مورد بالا در آن رعایت شده است؟ اگر این سوال، پرسش شما هم هست، پس به صفحه درستی مراجعه کرده‌اید.
برای آشنایی با روشهای انتخاب بهترین ترجمه کتاب در ادامه این مقاله سایت ترجمه تخصصی ترجمیک همراه ما باشید!
مطالب مرتبط:
ارائه چند ترجمه از یک اثر در بازار کتاب، درست یا غلط؟
در این مطلب خواهید خواند:
روشهای انتخاب بهترین ترجمه کتاب
آیا می‌دانستید که از اثری چون شازده کوچولو، بیش از هفتاد ترجمه در ایران منتشر شده است؟ سایر آثار مطرح هم چنین وضعیتی دارند. این موضوع باعث می‌شود که آشنایی با روشهای انتخاب بهترین ترجمه کتاب، بیش از پیش اهمیت یابد. در ادامه این مقاله، کاربردی‌ترین روش‌ها برای انتخاب بهترین ترجمه کتاب را معرفی می‌کنیم.
مقایسه نمونه‌های ترجمه با هم
آسان‌ترین و بهترین روش برای انتخاب بهترین ترجمه یک کتاب، مطالعه و مقایسه بخشی از ترجمه آن‌ها است. خوشبختانه، امروزه امکان دریافت نمونه کتاب در اپلیکیشن‌هایی چون طاقچه، کتابراه و فیدیبو وجود دارد. کافی است که به این اپلیکیشن‌ها مراجعه و نام کتاب موردنظر خود یا نام نویسنده آن را جست و جو کنید. سپس بر کتاب موردنظر کلیک و گزینه «دریافت نمونه» را انتخاب کنید.
نکته: این نرم‌افزارها تمامی کتاب‌ها را در خود جای نداده‌اند. به همین دلیل، ممکن است که این روش چندان کاربردی نباشد. البته شاید شما هم با این نکته موافق باشید که لزوما بهترین گزینه با مقایسه تمامی گزینه‌ها به دست نمی‌آید. اگر از ترجمه اولین نمونه‌ای که دریافت کردید، خوشتان آمد، آیا باز هم لزومی به مقایسه سایر ترجمه‌ها هست یا نه؟! این سوالی است که خودتان باید به آن پاسخ دهید.
مطالب مرتبط:
چگونه یک کتاب مناسب برای ترجمه و چاپ انتخاب کنیم؟
مقایسه متن ترجمه‌شده با متن اصلی کتاب
بعضی افراد علاوه بر روانی متن ترجمه‌شده، امانت‌داری ترجمه و تطابق واژه به واژه با متن اصلی کتاب هم برایشان اهمیت زیادی دارد. این موضوع مخصوصا برای کتاب‌های علمی و تخصصی بیشتر صدق می‌کند. اگر شما هم جزو این دسته از افراد هستید، ابتدا نمونه ترجمه کتاب را دریافت کنید. سپس با مراجعه به سایت‌هایی که متن اصلی کتاب را در اختیار شما قرار می‌دهند، متن ترجمه‌شده را با متن اصلی مقایسه کنید.
از جمله مهم‌ترین سایت‌هایی که برای دانلود رایگان نسخه اصلی کتاب‌ها به کار می‌روند، می‌توان به این موارد اشاره کرد:
مطالب مرتبط:
۲۵ سایت برای دانلود رایگان کتاب علمی و دانشگاهی
نکته: نمونه‌های ترجمه، معمولا چند صفحه از بخش ابتدایی کتاب را در بر می‌گیرند. به همین دلیل، مقایسه آن‌ها با متن اصلی، اطلاعات چندانی را در اختیار شما قرار نمی‌دهد. زیرا بیشتر واژگان تخصصی و اصطلاحات علمی برای زمانی است که کتاب از مقدمات و مفاهیم عبور می‌کند و وارد بحث‌های تخصصی می‌شود.
مطالعه مقالات نقد ترجمه کتاب‌ها
یک روش آسان دیگر هم مراجعه به سایت‌هایی است که ترجمه‌های مختلف یک کتاب را با هم مقایسه می‌کنند. اگر از علاقه‌مندان و همراهان وبلاگ ترجمیک باشید، حتما بارها با مقالاتی در این وبلاگ مواجه شده‌اید که به معرفی و مقایسه ترجمه‌های یک کتاب خاص می‌پردازد. این مقایسه‌ها به شما برای انتخاب بهترین ترجمه کتاب کمک خواهد کرد.
تعدادی از مقالات منتشرشده در وبلاگ ترجمیک پیرامون مقایسه ترجمه‌های کتاب‌های مختلف عبارتند از:
- مقایسه ترجمه‌های کتاب شازده کوچولو
- مقایسه ترجمه‌های مختلف کتاب کتابخانه نیمه‌شب
- مقایسه ترجمه کتاب چارلی و کارخانه شکلات‌سازی
- و …
علاوه بر وبلاگ ترجمیک، در سایت‌هایی چون طاقچه، سایت چی بخونم، مجله دیجیکالا و … هم این دست از مقالات را پیدا خواهید کرد.
نکته: اگر دنبال مقالاتی در زمینه نقد تخصصی ترجمه کتاب‌ها می‌گردید، بهتر است که سری به پرتال جامع علوم انسانی هم بزنید. در این سایت که مقالات تخصصی در زمینه علوم انسانی منتشر می‌شود، مقالات بسیار خوبی در زمینه نقد ترجمه به چشم می‌خورد.
جست‌وجو در شبکه‌های اجتماعی
قدرت و اطلاعات پنهان در شبکه‌های اجتماعی را دست کم نگیرید. کافی است که هشتگ کتاب موردنظر خود را در شبکه‌ای چون اینستاگرام جست‌وجو کنید تا با سیلی از نظرات و مطالب مرتبط (و البته نامرتبط) رو به رو شوید. بعضی صفحات اینستاگرامی مانند صفحه ترجمیک به مقایسه بخش‌هایی از ترجمه یک کتاب توسط مترجمان مختلف می‌پردازند.
هم‌چنین معمولا هنگامی که فردی مشهور به معرفی کتابی می‌پردازد، افراد مختلف در بخش نظرات، بهترین ترجمه را طبق دیدگاه خودشان معرفی می‌کنند. مثلا فرض کنید که دنبال بهترین ترجمه کتاب مردی به نام اوه هستید. کافی است که این هشتگ را در اینستاگرام جست و جو کنید: «#مردی_به_نام_اوه». اکنون با انبوهی از پست‌ها مواجه خواهید شد که نظرات آن‌ها در این مسیر به شما کمک خواهد کرد.
نکته: این روش کمی زمان‌بر است و لزوما نتیجه دل‌خواه را هم به همراه نخواهد داشت. چون‌که ارتباط برقرار کردن با ترجمه، اگر بحث درستی ترجمه را کنار بگذاریم، تا حدودی سلیقه‌ای خواهد بود. این که فردی صرفا بگوید که این ترجمه اصلا خوب نیست، لزوما معیاری برای خوب نبودن ترجمه کتاب موردنظر نیست. شاید او صرفا از قلم مترجم (حتی متن کتاب) خوشش نیامده است. پس به نظرات هم با دیدی منتقدانه نگاه کنید.
نکته: برای صرفه‌جویی در زمان، بهتر است که با پست‌هایی شروع کنید که نظرات زیادی دارند. این‌گونه سریع‌تر به نتیجه دل‌خواه خود دست می‌یابید.
مطالب مرتبط:
چاپ کتاب در انتشارات خارجی | بررسی مراحل و چگونگی انجام
پرسش از افراد متخصص و دوست‌داران کتاب
و چه فردی می‌تواند بهترین ترجمه کتاب‌ها را به شما معرفی کند، جزء دوست‌داران کتاب‌ها؟ این دوست‌داران کتاب را به روشهای مختلفی خواهید یافت. مثلا بسیاری از فروشندگان کتاب‌فروشی‌ها خود اهل مطالعه هستند و در صورت پرسش از آن‌ها، بهترین ترجمه را به شما معرفی می‌کنند.
هم‌چنین گروه‌های بسیاری در فضای مجازی وجود دارد که در زمینه کتاب‌ها فعالیت می‌کنند. اگر سوال خود را در این گروه‌ها مطرح کنید، احتمالا افراد بسیاری به شما کمک خواهند کرد.
نکته: در این روش هم تا حدودی بحث سلیقه شخصی به میان خواهد آمد. لزوما اگر فردی با ترجمه‌ای ارتباط برقرار کرده، بدین معنا نیست که برای شما هم چنین اتفاقی رخ می‌دهد. بهتر است که از فرد مقابل بپرسید که چرا این ترجمه را به عنوان بهترین ترجمه انتخاب می‌کند.
اعتماد به مترجمان و انتشارات شناخته‌شده
یک روش مطمئن هم این است که به ترجمه کتاب‌های مترجمان معروف و انتشارات باسابقه اطمینان کنید. مثلا، وقتی بحث انتخاب بهترین ترجمه کتاب دون کیشوت به میان می‌آید، مسلما خواندن نسخه‌ای که توسط محمد قاضی ترجمه شده است، گزینه‌ای منطقی است. یا برای کتاب‌های کودک و نوجوان، نشر قدیانی، سابقه‌ای درخشان دارد.
مطالب مرتبط:
معرفی ۶+ مترجم کتاب ادبیات کودک و نوجوان
نکته: برای سنجش بسیاری از آثار مخصوصا آثار سال‌های اخیر، این روش چندان کاربردی نیست. مترجمان و نشرهای تازه‌کار بسیاری هم وجود دارند که ترجمه‌های باکیفیتی ارائه کرده‌اند. با استفاده از این روش، امکان پیدا کردن این ترجمه‌ها وجود ندارد و باید از روشهای پیشینی که معرفی کرده‌ایم، استفاده کنید.
سخن پایانی
هر کدام از این روش‌هایی که معرفی کردیم، مزایا و معایب خاص خود را دارند. گاه نیز پیش می‌آيد که با کمک تمامی روش‌ها در نهایت به نتیجه دل‌خواه خود دست نمی‌یابید. این موضوع کاملا طبیعی است و برای همه علاقه‌مندان کتاب پیش آمده است. پس بهتر است که این تجربه را فراموش کنید و به دنبال کتاب‌های بعدی باشید.
شما هر کتاب را با ترجمه کدام مترجم بیشتر می‌پسندید؟ نظر خود را با ما و دیگراه به اشتراک بگذارید.
از ترجمه کتاب و ترجمه مقالات تخصصی گرفته تا ترجمه رسمی مدارک و ویرایش متون، همه را از سایت ترجمه تخصصی ترجمیک بخواهید. برای ثبت سفارش ترجمه کتاب، مقاله و … کلیک کنید.
