بدون شک هوش مصنوعی فرایند تولید محتوا برای نویسندگان، دانشجویان و تولیدکنندگان محتوای شبکههای اجتماعی راحتتر کرده است. با اینحال استفاده بیشازپیش هوش مصنوعی مشکلات زیادی را نیز به همراه آورده است. یکی از مهمترین مشکلات استفاده از هوش مصنوعی برای تولید محتوا سرقت ادبی – علمی یا پلاجریزم است.
هوش مصنوعی برای تولید محتوا از اطلاعات ذخیره شده در انواع منابع همچون منابع آنلاین استفاده میکند. پس این امکان وجود دارد که محتوایی که در اختیار شما قرار دهد، نقضکننده قوانین کپیرایت باشد. زمانی که شما متن هوش مصنوعی را بدون بررسی و ویرایش استفاده کنید، قانون کپیرایت را نقض میکنید و به اعتبار خود لطمه جدی وارد میکنید.
البته این مسئله به معنی استفادهنکردن از هوش مصنوعی نیست. بلکه شما باید پلاجریزم یا همان سرقت ادبی در متن تولیدشده توسط هوش مصنوعی را تشخیص داده و رفع کنید. این کار باعث افزایش اعتبار و قابلاستناد بودن متن شما میشود. این فرایند فراتر از پارافریز معمول است.
برای آشنایی با روشهای رفع و مقابله با سرقت ادبی هوش مصنوعی در ادامه این مقاله وبلاگ ترجمیک همراه ما باشید!
مطلب مرتبط:
استفاده از هوش مصنوعی در نوشتن مقاله مجاز است؟
در این مطلب خواهید خواند:
سرقت ادبی – علمی (پلاجریزم) هوش مصنوعی چیست؟
در بیشتر موارد پلاجریزم، عمدی نیست اما پیامدهایش کاملاً جدی و گاهی جبرانناپذیر است. برای رفع سرقت ادبی – علمی و استفاده بهینه از ابزارهای تشخیص پلاجریزم باید ابتدا با انواع پلاجریزم آشنا شوید.
الگوریتم تطبیق الگو به مدلهای هوش مصنوعی امکان میدهد تا محتوای منتشرشده موجود را بازتولید کند. این مسئله در مورد موضوعات پرطرفدار یا مباحث پربحث بیشتر به چشم میخورد. همین ویژگی باعث تفاوت پلاجریزم هوش مصنوعی و پلاجریزم عمدی انسانی میشود. شما برای پیشگیری و رفع این مشکل باید بارها متن را ویرایش کنید و بررسی یکدفعه متن کافی نیست.

در ادامه مجموعهای از رایجترین شکلهای پلاجریزم هوش مصنوعی را میبینید:
- کپی مستقیم: تشخیص این نوع پلاجریزم بسیار راحت است؛ اما پیگیری قانونی آن کمی سخت است.
- بازنویسی بدون اشاره به منبع اصلی: در این حالت هوش مصنوعی بدون تغییری در ساختار و معنی متن و اشاره به مرجع اصلی متنی را تولید میکند.
- تقلید ساختاری: گاهی هوش مصنوعی با استفاده از جملات منحصربهفرد استدلالی را بازنویسی میکند. در این شرایط تشخیص پلاجریزم دشوار است. اما به دلیل شباهت رویکرد استدلال با منابع منتشر شده، پلاجریزم تشخیص داده میشود.
- روایت معمولی و تکراری: در این شکل هوش مصنوعی روایت و الگوی تکراری و معمولی مانند کتابهای درسی یا کتابهای راهنما را بیان میکند.
سه گام مهم برای جلوگیری از پلاجریزم هوش مصنوعی
بعد از آشنایی با شکلهای متفاوت پلاجریزم هوش مصنوعی، شما راحتتر میتوانید آن را در متنهای خود حل کنید. برخلاف تصور بسیاری از افراد، رفع پلاجریزم تنها بعد از تمامشدن فرایند تولید محتوا انجام نمیشود. شما از اولین مرحله استفاده یعنی نوشتن پرامپت میتوانید درصد پلاجریزم را کاهش دهید. سپس در مراحل بعدی متن را دوباره بررسی و در صورت نیاز برای ویرایش تخصصی آن اقدام کنید.
اگر میخواهید متن شما هیچ نشانی از هوش مصنوعی نداشته باشد، باید در مراحل مختلف دقت کنید و مدام ویرایش کنید. سه مرحله برای کاهش پلاجریزم و نشانه هوش مصنوعی وجود دارد. مرحله اول نوشتن پرامپت دقیق و جزئی برای هوش مصنوعی است. مرحله دوم بعد از دریافت متن اولیه از هوش مصنوعی است. شما در این مرحله بخشهای احتمالی را بازنویسی میکنید. در آخرین مرحله برای اطمینان بیشتر باید از تکنیکهای نگارشی تخصصی استفاده کنید.
مطالب مرتبط:
آموزش ساخت پاورپوینت با هوش مصنوعی
مرحله اول: مهندسی پرامپت و دریافت متن اولیه
در این مرحله نوع دستور یا پرامپت شما به هوش مصنوعی اهمیت زیادی دارد. برای جلوگیری از پلاجریزم باید مهندسی پرامپت را یاد بگیرید. تصور کنید شما میخواهید با پرسش از کودکان مطلبی را به آنها یاد بدهید. در این موقعیت شما از سؤالات ساده اما دقیق و جزئی استفاده میکنید. صحبت با هوش مصنوعی هم شبیه این است.
به زبان ساده، مهندسی پرامپت به معنی طراحی و اصلاح سؤال و دستورات برای دریافت پاسخ مشخص از هوش مصنوعی است. با استفاده از مهندسی پرامپت شما میتوانید روش نوشتن، نوع داده و قالب مشخص را برای هوش مصنوعی مشخص کنید. در مقابل هوش مصنوعی درخواست شما را بهتر درک میکند و خروجی طبق خواسته شما تحویل میدهد.

در هنگام پرامپتنویسی هرچقدر دقیق و جزئیتر باشید، نتیجه بهتری هم دریافت میکنید. پرامپت کلی یا مبهم منجر به استفاده ابزارهای هوش مصنوعی از رایجترین منابع و افزایش میزان پلاجریزم میشود. علاوه بر این، در پرامپت خود از هوش مصنوعی بخواهید بدون کپی مستقیم منابع از تحلیل و عبارات خاص خود استفاده کند. مثلاً «یک تحلیل منحصربهفرد بدون کپی از منابع موجود بنویس.» یا «بر اساس اصول اولیه بنویس و از منابع خارجی نقلقول نکن.»
ابزارهای تشخیص پلاجریزم هوش مصنوعی
بعد از نوشتن پرامپت و قبل از شروع بررسی دقیق انسانی، استفاده از ابزارهای تشخیص هوش مصنوعی به شما کمک میکند تا درصد مشابهت را پیدا کنید. هر کدام از ابزارهای تشخیصی توانایی منحصربهفردی دارند و بعضی از آنها برای موارد مختلفی مانند متون ادبی طراحی شدند. آشنایی با این ابزارها به شما کمک میکند تا طبق نیاز خود بهترین را انتخاب کنید.
- Turnitin: ابزار تشخیص پلاجریزم در متون علمی – پژوهشی و تخصصی، مورد پذیرش ناشرها، مجلات و دانشگاهها
- Grammarly: ابزار بهبود ساختار متن و مناسب متون عمومی
- Copyscape: ابزار پلاجریزم با تأکید بر محتوای منتشرشده در وب
- GPT Zero: بررسی متون تولیدشده توسط چتجیپیتی

در هنگام استفاده از این ابزارها به نکات زیر توجه کنید:
- متنهای خود به چند قسمت تقسیم کنید و هر بار بخشی از متن را برای ابزارهای بالا ارسال کنید. بعضی از این سایتها محدود تعداد کلمه دارند.
- در طول فرایند ویرایش مجدداً متن خود را بررسی کنید. گاهی در طول ویرایش به طور ناخواسته خطاهای پلاجریزم جدید به وجود میآید.
- به کلمات تخصصی و حقایق بسیار شناخته شده توجه ویژه داشته باشید.
- به تفاوت بین شباهت و سرقت ادبی توجه کنید. بیشتر این ابزار درصد مشابهت با هوش مصنوعی یا سیار محتواها را ارائه میکند. اما شما باید به محتوای متن دقت داشته باشید. حتی ۵% شباهت در کپی ایدهها مشکلساز است.
مرحله دوم: ویرایش و بازنویسی متن اولیه
بعد از دریافت خروجی هوش مصنوعی و بررسی درصد مشابهت و پلاجریزم، باید آن را ویرایش و بازنویسی کنید. ابتدا یکبار متن را کامل بخوانید. سپس قسمتهایی که دارای آمار و تحلیل عددی، اصطلاحات تخصصی و لحن مشخص است، مشخص کنید. احتمال وجود پلاجریزم هوش مصنوعی در این قسمتها بیشتر است. هوش مصنوعی در تولید محتواهای متنی معمولاً از مثالهای معمول و رایج استفاده میکند. در بررسی خود این موارد را نیز در نظر بگیرید.
مطالب مرتبط:
اهمیت ارزیابی متن
بهترین نوع بررسی متن محدود به جایگزینی کلمات هممعنی نمیشود و شامل بازسازی کامل جملات است. در این روش نشانه استفاده از هوش مصنوعی بسیار کمتر میشود. بعدازاین بازنویسی عمیق، متن شما خواناتر میشود و جذابیت بیشتری برای مخاطب دارد.
ویرایش متن به چند صورت مختلف انجام میشود.
- تغییر ترتیب بخشهای مختلف متن
- استفاده از شواهد و مدارک در مقدمه بهجای نتیجهگیری
- بازنویسی جریان ارتباط معنایی بین بخشهای مختلف
در این مرحله بازنویسی کامل مقدمه و نتیجهگیری اهمیت زیادی دارد. زیرا بیشترین پلاجریزم هوش مصنوعی در این دو بخش مقاله اتفاق میافتد. معمولاً لحن هوش مصنوعی در این دو بخش بسیار کلی و مشابه بقیه متنهای منتشرشده است. در بازنویسی این دو قسمت سعی کنید که لحن شخصی در متن شما مشخص باشد، نتیجهگیری پیام خاصی را بیان کند و چارچوب کلی متن بهدرستی نوشته شده باشد.
چگونه مقاله اصیل و جذاب بنویسید؟
استفاده از لحن و سبک نگارش شخصی و تعاملی بودن متن نقش زیادی در جذابیت متن و کمکردن پلاجریزم هوش مصنوعی دارد. روشهای مختلفی برای تعاملیتر کردن متن و افزایش لحن شخصی، به شکل درست، در متن وجود دارد. بااینحال چند روش بیشتر مورداستفاده نویسندگان و ویراستاران است؛
- در متن خود سعی کنید از «من/ما» استفاده کنید. این مورد نشاندهنده نظر شخصی شما است.
- در توضیح و توصیف ترندها یا جریان علمی تحلیل و نظر شخصی خود را به متن اضافه کنید. استفاده از تجربیات و خاطرات شخصی خطر پلاجریزم را کاهش میکند و اعتبار شما را افزایش میدهد.
- از کلمات عطف مانند «اما، ولی، چون و…» در جملات استفاده کنید تا ارتباط منطقی بین جملات حفظ شود.
مرحله سوم: تکنیکهای پیشرفته نگارشی برای از بین بردن الگوهای هوش مصنوعی
بعد از بررسی اهمیت تشخیص و رفع پلاجریزم در مراحل مختلف و استفاده از ابزارهای تشخیص، آخرین مرحله استفاده از مدلهای نگارش تخصصی است. این روشهای جزئی و کاربردی، احتمال استفاده از هوش مصنوعی را به حداقل میرساند. در ادامه، سه روش تخصصی و کارآمد را برای مقابله با پلاجریزم هوش مصنوعی معرفی میکنیم.
مطالب مرتبط:
۱۰+ ابزار هوش مصنوعی رایگان برای مقالهنویسی
استفاده از جملات ساده
سادهترین روش، تبدیل جملات پیچیده و سخت هوش مصنوعی به جملات ساده است. در این مدل جملات را بهگونهای بازنویسی کنید که انگار برای یک فرد غیرمتخصص توضیح میدهید. با تغییر کلمات ابزارهای هوش مصنوعی نمیتوانند پلاجریزم را در متن شما تشخیص بدهند.
استفاده از روش منطق وارونه و تغییر تمرکز در متن اولیه
در این روش شما رابطه بین جملات را تغییر میدهید و با حفظ معنی، به شکل متفاوتی بیان میکنید. مثلاً اگر در متن اولیه گفته شده «B نتیجه A است»، شما در بازنویسی بنویسد «A منجر به B میشود.» یا تمرکز در متن را تغییر دهید. مثلاً اگر هوش مصنوعی روی یک مزیت خاص تمرکز دارد «سریع بودن یک فناوری خاص»، شما روی چالش یا پیامد سریع بودن آن فناوری تمرکز کنید.
در این روش سعی کنید ترکیبی از جملات ساده و مرکب استفاده کنید. اگر هوش مصنوعی جملات طولانی استفاده میکند، آنها را به جملات کوتاه تقسیم کنید تا خواننده راحتتر متوجه مفهوم مقاله شود.
تفسیر دادهها
اگر در متن خود از آمار یا گزارشها استفاده کردید، بهتر است آنها را تفسیر کنید. این نکته در ازبینبردن پلاجریزم مقالات تحقیقاتی اهمیت دارد. سعی کنید بهجای گزارشدهی کوتاه، یک استدلال مناسب استفاده کنید و تفسیر خود را به متن اضافه کنید.
توضیح فرایندهای موجود و استفاده از لحن شخصی برای بیان رویکرد متن همیشه در کاهش پلاجریزم مؤثر است. سعی کنید فهرست و دستهبندیهای منحصربهفرد ایجاد کند و برای مشکلات راهحلهای جدیدی ارائه دهید.
ویرایش نهایی و ارجاع مناسب
برای رفع پلاجریزم، بازنویسی و پارافرایز کافی نیست. شما باید بهدرستی به منابع استفادهشده نیز ارجاع بدهید. این منابع از ایدههای شما پشتیبانی میکند و اعتبار مطلب را بالاتر میبرد. یکی از راههای ساده اما کاربردی استفاده از نقلقولها است. البته در هنگام نقلقول مستقیم دقت کنید متن شما به گزیده ایدههای دیگران تبدیل نشود. در این صورت، اصالت متن از بین میرود.
مطالب مرتبط:
انواع روشهای ارجاع دهی و رفرنسنویسی
ده گام نهایی برای موفقیت
گامهای کلی برای ازبینبردن پلاجریزم در متن شامل این موارد است:
- استفاده از مهندسی پرامپت
- استفاده از ابزار تشخیص سرقت ادبی
- بررسی ارتباط طبیعی بین بخشهای مختلف در بازنویسی
- استفاده از مثالهای شخصی و دادههای جدید
دستورالعمل مشخصی برای همهی افراد وجود ندارد. شما باید طبق متن، هدف و مخاطب موردنظر بهترین روش را پیدا کنید. بااینحال ۱۰ گام زیر بهعنوان نقطه شروع به شما کمک میکند.
- حداقل ۱۰% رویکرد شخصی را در بخشهای مختلف متن اضافه کنید.
- یک ابزار را بهعنوان مرجع اصلی انتخاب کنید و حداکثر درصد شباهت برای خود مشخص کنید.
- مقدمه و نتیجهگیری را به طور کامل بازنویسی کنید.
- تمام کلمات تکراری، مثالهای رایج و پیشپاافتاده را حذف کنید.
- در قسمتهای تخصصی، مفهوم اصلی را به سادهترین شکل بازنویسی کنید.
- برای جملات کلیدی، رابطه بین ایدهها را تغییر دهید: A منجر به B → B نتیجه A است.
- در هنگام ارائه آمار، تفسیر اضافه کنید.
- بعد از پایان ویرایش مجدداً درصد مشابهت بگیرید. اگر عدد بالایی بود، تمامی مراحل را دوباره انجام دهید.
- به درست بودن املای کلمات و اسامی تخصصی و خاص دقت کنید.
- در تمامی متن لحن شخصی شما مشخص باشد.
سخن پایانی
استفاده از هوش مصنوعی بهخودیِخود نه خطاست و نه خطرناک؛ مسئله از جایی شروع میشود که متن بدون تحلیل، بازنویسی و دخالت انسانی منتشر شود. محتوای قابلاعتماد، متنی است که از سرعت هوش مصنوعی استفاده کند، اما هویت، لحن و منطقش انسانی باشد. اگر هدف شما تولید متنی اصیل، خواندنی و قابل استناد است، ویرایش و انسانیسازی آخرین مرحله نیست؛ مهمترین مرحله است.
اگرچه ما تمامی گامهای لازم برای ویرایش عمیق را به شما آموزش دادیم، اما بازنویسی مداوم متون حجیم تولیدشده توسط هوش مصنوعی میتواند زمانبر و خستهکننده باشد.
یکی از خدمات ترجمیک انسانیسازی متن است. ویراستاران حرفهای ترجمیک، متن هوش مصنوعی شما را بهطور کامل بازسازی میکنند تا نشانههای هوش مصنوعی بودن از آن پاک شود.
