۵ کتاب برای آشنایی اصولی با ادبیات فرانسه

فرانسه، یکی از کشورهای مهم اروپا و زبان فرانسوی یکی از مشهورترین زبان‌های دنیاست. زبان فرانسوی به واسطه سابقه گسترده استعمارگری فرانسه در سراسر جهان از پنج قاره دنیا گویشورانی دارد و تا چند دهه قبل اصلی‌ترین زبان بین‌المللی محسوب می‌شد. ادبیات فرانسه نیز بسیار غنی بوده و رمان‌ها، اشعار و نمایش‌نامه‌های متعددی از این زبان به سایر زبان‌ها ترجمه شده است. به ویژه ترجمه فرانسه به فارسی بسیاری از این آثار در کشورمان منتشر شده است و حتی برخی از این کتاب‌ها همچون «شازده کوچولو» چندین ترجمه معتبر فرانسه به فارسی دارند.

در این مطلب، به بعضی از مهم‌ترین کتاب‌های نوشته شده به زبان فرانسه اشاره می‌کنیم که برای هر کس که بخواهد یک آشنایی اولیه نسبت به ادبیات فرانسه داشته باشد، آگاهی از آن و مطالعه آن ضروری است. حتی اگر حوصله مطالعه کامل این کتاب‌ها را ندارید، دانستن نام آن‌ها حداقل چیزی است که حتماً ضروری است. پس در ادامه مطلب همراه ترجمیک باشید!

بیگانه، اثر آلبرت کامو

کتاب کوچک بیگانه (The Stranger به انگلیسی و L’Étranger به فرانسوی)، رمانی وجودگرا یا اگزیستنسیالیست از آلبرت کامو است. در این داستان شخصیت اول، نسبت به مرگ مادرش احساسی ندارد و حتی مردی را به خاطر احساسات زودگذر خود می‌کشد.

از متن این کتاب این جمله قابل ذکر است: «وقتی مسلماً همه یک روز خواهیم مرد، واضح است که چگونگی و زمان آن اهمیتی نخواهد داشت!»

ترجمه فرانسه به فارسی بیگانه اولین بار توسط علی‌اصغر خبره‌زاده با ویراستاری و تصحیح جلال آل‌احمد ارائه شد. اما پس از آن افراد متعددی حتی در سال‌های اخیر دست به ترجمه این اثر زده اند.

بینوایان، اثر ویکتور هوگو

رمان مشهور و کلاسیک بینوایان (به فرانسوی: Misérables Les)، بیشتر از آن شهرت دارد که نیاز به معرفی داشته باشد. این رمان که یکی از بزرگترین و طولانی‌ترین رمان‌های کل دنیاست، داستان زندگی سراسر رنج مردمان فرودست جامعه فرانسه است که در قالب بیان داستان زندگی کوزت، دختربچه‌ای که شخصیت محوری داستان به حساب می‌آید روایت می‌شود.

در این داستان فقر به عنوان علت اصلی بسیاری از جنایات از قبیل دزدی، جیب‌بری و … در میان طبقات پایین جامعه شمرده می‌شود. از متن این رمان: «دوست داشتن فردی دیگر از میان انسان‌ها، دیدن روی خداست.»

اولین کسی که ترجمه فرانسه به فارسی رمان بینوایان را تهیه کرد، یوسف اعتصامی پدر پروین اعتصامی بوده است.

شاهزاده کلیوز، از مادام دو لا فایت

رمان شاهزاده کلیوز (به فرانسوی La Princesse des Clèves) اولین بار به صورت گمنام منتشر شد! نویسنده این رمان، یک نویسنده زن فرانسوی به نام مادام دو لا فایت است. این رمان از نخستین رمان‌های روانشناسانه است. هر دانش‌آموز فرانسوی در طول تحصیلات خود حداقل یک بار مجبور است این کتاب را بخواند!

متاسفانه از این کتاب ترجمه فرانسه به فارسی وجود ندارد.

از متن کتاب: «مادام چارتز گفت: اگر در اینجا بر اساس ظاهر قضاوت کنی، به احتمال زیاد به اشتباه خواهی افتاد، زیرا آن‌چه به نظر می‌آید ارتباط اندکی با واقعیت ماجرا دارد.»

شازده کوچولو، اثر آنتوان دو سنت اگزوپری

رمان شازده کوچولو، از آثار نویسنده و خلبان شهیر فرانسوی آنتوان دو سنت اگزوپری است. این رمان در حقیقت برای کودکان نوشته شده است ولی نوع مطالب و نحوه بیان آن به شکلی است که بسیاری از جوانان و بزرگترها را نیز به خود جذب می‌کند.

شازده کوچولو یکی از کتاب‌های رکورددار ترجمه به زبان‌های مختلف است. از این کتاب ترجمه‌های متعددی از فرانسه به فارسی نیز وجود دارد که از آن میان می‌توان به ترجمه‌های محمد قاضی، احمد شاملو و ابوالحسن نجفی به عنوان سه ترجمه معتبر نام برد.

از متن کتاب: «و حالا این راز من است، یک راز بسیار ساده: تنها با قلب است که می‌توان درست دید؛ آن چیزی که اساسی است از دید دیدگان پنهان است.»

در جستجوی زمان از دست رفته، مارسل پروست

رمان درجستجوی زمان از دست رفته (به انگلیسی In Search of Lost Time) اثر مارسل پروست، رمانی هفت جلدی، و روایتی سیال و فشرده از زمان و معنی است. این کتاب به تحلیل فضای اجتماعی فرانسه در قرن ۱۹ میلادی می‌پردازد. استفاده خاص مارسل پروست از لغات و ترکیبات خاص، شکل خاصی از زبان فرانسوی را به نمایش گذاشته است که برای خواننده جذاب خواهد بود.

هفت جلد این کتاب به ترتیب این اسامی را دارند: طرف خانه سوان، در سایه دوشیزگان شکوفا، طرف گرمانت، سدوم و عموره، اسیر، آلبرتین گمشده، زمان بازیافته. از این میان سه جلد آخر پس از فوت مارسل پروست چاپ شده است.

این کتاب را مهدی سحابی از فرانسه به فارسی ترجمه کرده است و از طریق انتشارات نشر مرکز قابل تهیه است.

سخن پایانی

اگر شما هم به ادبیات فرانسه علاقه دارید و می‌خواهید با آن آشنا شوید، می‌توانید از کتاب‌های فوق یا ترجمه فارسی آن‌ها استفاده کنید. کتاب‌های جدید و معاصر ادبیات فرانسه نیز جذابیت‌های فراوانی دارد که مسلما مد نظر شما علاقه‌مندان قرار خواهد گرفت.

ترجمیک، بزرگترین استارت‌آپ ارائه خدمات زبانی در ایران، خدمات گسترده‌ای در حوزه زبان فرانسه انجام می‌دهد که از آن میان می‌توان به ترجمه فرانسه به فارسی، ترجمه متون فرانسوی، اعزام مترجم همزمان و … اشاره کرد.