۵ مهارت ضروری برای یک مترجم کتاب

امروزه اکثر افرادی که در مقاطع تحصیلات تکمیلی کسب علم می‌کنند، از سطح زبان انگلیسی خوبی برخوردار هستند. کسب درآمد، به‌دست آوردن اعتبار و شهرت و تقویت رزومه‌‌ تحصیلی و کاری از طریق ترجمه کتاب سبب شده است که بسیاری از دانشگاهیان به کار ترجمه کتاب علاقه نشان دهند. اولین سؤالی که برای این افراد مطرح می‌شود این است که چگونه می‌توانند به یک مترجم کتاب تبدیل شوند.

مترجمی یک رشته کاملاً تخصصی بوده و صرف آشنایی با زبان انگلیسی نمی‌تواند شما را به یک مترجم تبدیل کند. مترجمی مانند هر حرفه دیگری مستلزم یک‌سری شرایط و پیش نیاز است که در ادامه به آن می‌پردازیم.

سطح زبان خود را بیازمایید

شرط اول یک مترجم کتاب تسلط کامل به زبان دیگر است. مترجم بایستی به‌طور همه جانبه یعنی از نظر مکالمه، نوشتار، عبارات رسمی، اصطلاحات غیر‌رسمی و … بر زبان دیگر مسلط باشد. به عبارت دیگر یک مترجم باید دانشی در حد لیسانس زبان مقصد و مبدأ داشته باشد. 

کسب نمرات خوب در مدرسه و دانشگاه یا کنکور دانشگاه‌ها نمی‌تواند معیاری برای سنجش سطح زبان شما باشد. حتی افرادی که در رشته مترجمی زبان تحصیل کرده‌اند، لازم است که با یک معیار مناسب توانایی‌های خود را در این زمینه بسنجند. آزمون‌های بین‌المللی زبان به بهترین شکل مهارت شما در زبان‌های خارجی را نشان می‌دهند و با شرکت در این آزمون‌ها می‌توانید به سطح زبان خود پی ببرید.

گواهی مترجمی دریافت کنید

داشتن گواهی برای مترجمی الزامی نیست، ولی اگر می‌خواهید به‌شکل حرفه‌ای در این حوزه فعالیت کنید، این گواهی می‌تواند به شما کمک کند. داشتن گواهی نشان می‌دهد که شما آموزش‌های لازم برای مترجمی را دیده‌اید و توانایی و مهارت انجام این کار را دارید. آشنایی با فنون و استراتژی‌های ترجمه پیش‌نیاز وارد شدن به عرصه مترجمی است و شما می‌توانید با طی دوره‌های مترجمی آمادگی لازم را به‌دست آورید.

تجربه کسب کنید

ترجمه کتاب نیازمند کسب تجربه مستمر است. هر چه تجربه مترجم بیشتر باشد، کیفیت کار او بالاتر خواهد بود. حتی افرادی که در رشته مترجمی تحصیل می‌کنند، بایستی در کلاس‌های متفرقه شرکت کرده و به ترجمه کتاب‌های کوچک بپردازند و از نظرات اهل فن در مورد اثر خود استفاده کنند. علاوه بر این، کسب تجربه این مزیت را هم دارد که می‌توانید نمونه کارهای انجام شده را به مشتریان ارائه کنید و اعتماد آن‌ها را جلب کنید.

حوزه کاری خود را مشخص کنید

پس از این‌که تجربه لازم را در مترجمی کسب کردید، بایستی هدف و زمینه کاری خود را مشخص کنید. هیچ مترجمی وجود ندارد که با اصطلاحات تخصصی رشته‌های مختلف آشنا باشد، پس باید رشته‌ای را انتخاب کنید که در آن از تبحر کافی برخوردار هستید. به جای پریدن از یک شاخه به شاخه دیگر بر یک حوزه تمرکز کنید تا به موفقیت دست پیدا کنید.

مهارت نویسندگی‌تان را تقویت کنید

یک مترجم کتاب علاوه بر تسلط به زبان‌های خارجی بایستی از مهارت‌های نوشتاری لازم برخوردار باشد. تفاوتی ندارد که در حوزه‌های ادبی کار می‌کنید یا در حوزه‌های دیگر، نویسنده خوب بودن پیش شرط مترجم خوب بودن است.

برای این‌که نویسنده خوبی باشید، می‌توانید از دوره‌های نویسندگی استفاده کنید. راه دیگر آن است که کتاب بخوانید. هر چقدر کتاب بیشتری بخوانید مهارت بیشتری در نویسندگی پیدا می‌کنید. مهدی آذریزدی، نویسنده مشهور کودکان، فردی بود که تنها با خواندن کتاب به نویسنده‌ای قابل تبدیل شد.

علاوه بر این یک نویسنده خوب بایستی با فرهنگ و تاریخ زبان خود آشنایی داشته باشد. بنابراین لازم است که مترجمان کتاب تا جایی که می‌توانند منابع مختلف مانند کتاب‌ها، مجلات، وبلاگ‌ها، روزنامه‌ها و … را مطالعه کنند همچنین می‌توانند از کتاب‌های پرطرفدار آمازون استفاده کنند.

به‌روز باشید

مترجمان کتاب بایستی از دانش و مهارت کامپیوتری به‌روز برخوردار باشند. علاوه بر تسلط به نرم‌افزار آفیس یک مترجم بایستی از امکانات و نرم‌افزار‌های جانبی مانند «ترادوس استودیو» برای بهبود کار خود کمک بگیرید. استفاده از افزونه‌هایی چون «ویراستیار» و نرم‌افزار‌های غلط‌یاب املایی می‌‌توانند از وجود غلط‌های نگارشی و املایی در متن جلوگیری کنند.

برای ترجمه کتاب یک زمان‌بندی مشخص تعیین کنید

ترجمه‌هایی که با عجله و بدون برنامه‌ریزی انجام می‌شوند، معمولاً از کیفیت خوبی برخوردار نیستند. هر چقدر بر یک متن تأمل بیشتری داشته باشید و آن را در ذهن خود مرور کنید، به واژگان بهتر و ساختار مناسب‌تری دست پیدا خواهید کرد. البته باید در نظر داشته باشید که ترجمه کتاب به‌ویژه کتاب‌های پر‌فروش، یک بازار رقابتی است که اگر بیش از حد تعلل کنید، مترجمان دیگر دست به‌ کار خواهند شد بنابراین در خرید کتاب‌های ترجمه نشده که دارای شهرت جهانی هستند زودتر اقدام کنند. در کل یک برنامه‌ریزی منطقی می‌تواند از شتاب یا کندی بیش از حد جلوگیری کرده و بهترین نتیجه را حاصل کند.

از آموختن دست برندارید

زبان مقوله‌ای است که انتها ندارد. هیچ مترجمی در دنیا وجود ندارد که بر تمام نکات یک زبان واقف باشد. از هر فرصت برای آموختن نکات جدید استفاده کنید و در کار خود از آن بهره ببرید. از کتاب‌های مختلف گرفته تا اخبار، موسیقی، فیلم و سریال همگی می‌توانند در ارتقای کار شما مؤثر باشند.

خود را به دیگران معرفی کنید

یکی از دشوار‌ترین مراحل مترجمی، معرفی خود به دیگران به‌عنوان مترجم کتاب است. امروزه بهترین شیوه برای تبلیغ کار مترجمان استفاده از شبکه‌های اجتماعی، وب‌سایت‌ها و وبلاگ‌های مرتبط است. مراجعه به مؤسسات و ارگان‌های مختلف و پیشنهاد همکاری نیز می‌توانید مفید باشد.

کتاب مناسب انتخاب کنید

انتخاب یک کتاب اهمیت بسیار زیادی در موفقیت مترجم دارد. کتاب‌هایی را برای ترجمه انتخاب کنید که پرفروش بوده و پیش از شما توسط فرد دیگری ترجمه نشده باشد. با جستجو در سایت آمازون می‌‌توانید برای خرید کتاب‌ها پرفروش از این سایت اقدام کنید و از طریق جستجو عنوان یا نویسنده کتاب در سایت کتابخانه ملی درباره وضعیت آن کتاب مطلع شوید.

 اگر نسخه ترجمه شده از کتاب مورد نظر شما در بازار موجود است، باید صد در صد اطمینان داشته باشید که ترجمه بهتری نسبت به آن ارائه می‌کنید و بازار هنوز هم کشش لازم برای آن کتاب را دارد.

به خاطر داشته باشید که اگر به‌عنوان یک مترجم تازه‌کار کتاب ارزشمند ولی از یک نویسنده­ ناشناخته را برای ترجمه انتخاب کنید، احتمال بسیار کمی وجود دارد که بتوانید نظر مثبت ناشران را جلب کنید. بنابراین برای کسب شهرت در زمینه مترجمی به دنبال کتاب‌ها و نویسندگان مشهور برای ترجمه آن باشید.

 در ترجمه و بازخوانی یک کتاب دقت کنید

وجود غلط‌های نگارشی و ویرایشی نه تنها تأثیر نامطلوبی بر خوانندگان دارد، بلکه سبب پیدا شدن سر و کله­ منتقدانی می‌شود که منتظر چنین چیزی هستند. نباید اجازه دهید که اشکالات کوچک به نقطه ضعف بزرگ شما تبدیل شوند. به قول «رضا سید حسینی» نویسنده و مترجم مشهور ایرانی، اگر نسبت به ترجمه­ خود، ۹۹ درصد اطمینان و یک درصد شک دارید، اصل را بر همان یک درصد گذاشته و به متخصص ترجمه مراجعه و تردید را خود رفع کنید.

هر کتابی را که ترجمه می‌کنید، چندین بار بازخوانی کنید. بهتر است مدتی از کتاب خود فاصله گرفته و سپس آن را بازخوانی کنید. بهتر است از نزدیکان یا همکاران خود برای بازخوانی کتاب کمک بگیرید تا جای هیچ‌گونه تردیدی برای شما باقی نماند.

اگر شما نیز کتابی را برای ترجمه در نظر دارید و در انتخاب مترجم مناسب برای آن با توجه به مراحل طولانی ترجمه کتاب مردد هستید میتوانید با ارسال فایل خود توسط مترجمان خبره و باتجریه نمونه مناسب را دریافت و تصمیم به ترجمه آن بگیرید.