استانداردهای حرفه‌ای ویرایش و شیوه نامه ویراستاران برای نگارش در وب

مقدمه

امروزه، بسیاری از شرکت‌های اقتصادی بزرگ به فضای مجازی و اینترنت روی آورده‌اند. مهم‌ترین دلیل آن قابلیت خرید و فروش از طریق این فضاست. روزانه میلیون‌ها تبلیغ از مقابل دیدگان کاربران می‌گذرد، کاربرانی که هر کدام ممکن است روزی تبدیل به مشتری ثابت شرکت‌ها شوند.

این در واقع یک فرصت است. با قرار دادن کاربران در معرض محتوای کاربردی و مفید می‌توان به شکل غیرمستقیم آن‌ها را وادار به خرید محصولات و خدمات کرد. از همین روست که می‌بینیم کسب و کار تولید محتوا تا چه اندازه پرطرفدار شده است. به همین نسبت ویرایش متن فارسی و رعایت اصول ویرایش اهمیت فوق العاده‌ای پیدا کرده‌اند. نمی‌توانید محتوایی را بدون در نظر گرفتن اصول نگارش و ویرایش تولید کنید و انتظار داشته باشید فروش شما بالا برود.

اگر به ویرایش متن و اصول ویرایش اهمیت ندهید، روزانه میلیون بازدید خواهید داشت، اما بدون هیچ فروشی! در این نوشتار برآنیم تا استانداردهای حرفه‌ای ویرایش و شیوه نامه ویراستاران برای نگارش در وب را از مرور کنیم. اگر کسب و کار شما نیز وابسته به تولید محتوا در فضای وب است، پیشنهاد میکنم این مطلب را از دست ندهید.

شیوه نامه ویراستاران برای نگارش در وب شامل چه مواردی است؟

اجازه بدهید پیش از ورود به موضوع، به نکته مهمی اشاره کنم. وقتی موضوع شیوه نامه ویراستاری در وب مطرح می‌شود، با انواع و اقسام مشکلات تکنیکی، ادبی و زبانی روبرو هستیم. این مشکلات گاهی آنقدر آزاردهنده می‌شوند که ویرایش متن فارسی در اینترنت به کابوس مبدل می‌شود.

یکی از مهم‌ترین دلایل این امر آن است که فضای اینترنت به صورت پیش‌فرض برای زبان انگلیسی تهیه شده است. از همین رو مشکلات زیادی مرتبط با زبان‌های دیگر ایجاد می‌شود.

در یک مطالعه که در ژورنال پژوهش زبان و ادبیات فارسی به چاپ رسید مشخص گردید که بسیاری از صفحات اینترنتی یا همان فضای وب از مشکلات عدیده نگارشی در رنج هستند.

بر اساس نتایج به دست آمده از این تحقیق روشن گردید که بیشترین اشتباهات در حوزه دستور خط و هماهنگی در رعایت آن و هم‌چنین نشانه‌گذاری‌ها رخ می‌دهد. علاوه بر آن، استقلال واژه، فاصله‌گذاری، عددنویسی و حروف‌چینی از جمله اشتباهاتی بودند که از نظر شیوع در رده‌های پایین‌تر قرار می‌گرفتند. اما شاید این مشکلات چندان هم که ما تصور می‌کنیم غیرقابل حل نباشند. خب! شروع کنیم. نگاهی داشته باشیم به مهم‌ترین نکاتی که در شیوه نامه ویراستاری بدان‌ها اشاره شده است.

انواع و اقسام نیم فاصله

این موضوع از جمله مهم‌ترین موضوعاتی است که در ویراستاری جلب توجه می‌کند. نیم فاصله بیشتر در سفارش متن فارسی کاربرد دارد و در موارد بسیار معدود می‌توان در انگلیسی نیز از آن استفاده کرد.

باید به این نکته توجه کنید که کلیدهای میانبر متعددی جهت وارد کردن نیم فاصله وجود دارد، اما صحیح‌تر آن کلید میانبر Ctrl+Shift+2 است. اگر نیم فاصله را در متن خود رعایت نکرده باشید، یا از کلیدهای میانبر اشتباه استفاده کرده باشید، می‌توانید با نرم افزار trylayot نسبت به اصلاح آن‌ها اقدام کنید چراکه اصلاح تمامی آن‌ها به شکل دستی بسیار زمانبر است.

فواصل علائم نگارشی

یکی از اصول نگارش و ویرایش که در حفظ ظاهر شکیل متن فارسی شما از اهمیت بالایی برخوردار است، فاصله علائم نگارشی با حروف می‌باشد. خب! اصول ویرایش در اینجا چه می‌گوید؟

در واقع باید چند قانون ساده را به خاطر سپرده و همیشه آن‌ها را رعایت کنید.

غلط املایی

این موضوع از بدیهی‌ترین اصول نگارش و ویرایش متن فارسی است. هرچند داشتن غلط املایی بنظر شما موضوع ساده‌ای باشد، اما در ایجاد نگرش منفی در کسی که متن شما را می‌خواند بسیار تأثیرگذار است. بنابراین، ویرایش متن فارسی همراه با غلط املایی هرچقدر هم که می‌خواهد بدیهی، قابل پذیرش نیست.

درج تاریخ

در نوشتن تاریخ نیز باید به چند مورد ساده توجه کرد. اول از همه آنکه هیچگاه سال‌ها را به صورت کوتاه شده ننویسید.

واژگان مقدس یا عبارت‌های دعایی

پیش از این مرسوم بود واژه الله به صورت ا… نوشته شود، چراکه این گمان می‌رفت دست بدون وضو به آن بخورد. اما امکان چنین موضوعی در اینترنت وجود ندارد، بنابراین همواره باید به شکل کامل نوشته شود. علاوه بر آن، واژه‌های مثل علیه‌السلام و غیره همواره باید بطور کامل و البته در پرانتز نگاشته شوند. اگر این عبارات دو کلمه‌ای بودند، باید با نیم‌فاصله جدا شوند.

گیومه‌ فارسی

بسیار پیش می‌آید که در متن موردنظر می‌خواهیم از کسی نقل قول کنیم. در زبان انگلیسی نقل قول با استفاده از ” “   ‘ ‘   ” “   ‘ ’ صورت می‌گیرد. اما باید بدانید گیومه‌ی فارسی به شکل «» باید باشد.

هم‌چنین استفاده از پرانتز به نیز به جای گیومه صحیح نیست چراکه واژه یا عبارتی که درون گیومه قرار می‌گیرد جزء اصلی جمله به حساب می‌آید. درحالیکه واژه یا عبارتی که درون پرانتز قرار می‌گیرد را می‌توان بدون ایجاد نقص از جمله حذف کرد. نکته آخر اینکه برای نوشتن گیومه در نرم افزار ورد از کلید‌های Shift و L به صورت همزمان برای » و Shift و K به صورت همزمان برای «  استفاده کنید.

توجه به نویسه‌های فارسی، عربی و لاتین

این نکته بیشتر یک نکته تکنیکی است. باید توجه داشته باشید که در فونت‌ها دو نوع کاف وجود دارد. علاوه بر آن اعداد هم به سه شکل فارسی و عربی و لاتین مشاهده می‌شوند. شاید شما تصور کنید استفاده این فونت‌ها به جای هم تفاوت چندانی ندارد.

برای مثال شاید استفاده از کاف عربی و فارسی با هم تفاوتی نداشته باشد. اما در عمل اینطور نیست. نکته اول این است که باید تلاش کنید تا جای ممکن به اصول حرفه‌ای پایبند باشید. استفاده از فونت مربوط به زبان فارسی در نوشته‌های فارسی یکی از آن اصول است. علاوه بر آن، تصور کنید متن شما قرار است بعدها مورد جستجو قرار گیرد.

استفاده به جا از منابع

شاید اهمیت نوشته شما به اندازه‌ی یک مقاله علمی که قرار است در یک ژورنال معتبر به چاپ برسد نباشد. اما، به این نکته توجه کنید که مخاطب باید بطریقی بتواند به نوشته شما اعتماد کند. استفاده از منابع در انتهای نوشته او را مطمئن خواهد کرد شما از خودتان چیزی نگفته‌اید.

اگر قرار است از منابع خارجی استفاده کنید، به فونت و اندازه‌ و چپ‌چین شدن آن دقت کنید. راست‌چین شدن منابع انگلیسی و فونت بزرگ و نامتجانس دل هر خواننده‌ای را خواهد زد. در نهایت، مراقب باشید در ذکر منابع یکدست عمل کنید.

سطح نوشته خود را با سطح مخاطبتان هم‌تراز کنید

یکی از مهم‌ترین اصول تولیدمحتوا در فضای وب توجه به مخاطبتان است. به عنوان مثال، اگر حدس می‌زنید مخاطب شما از قشر دانشگاهی است، مراقب باشید زبان کوچه‌بازاری بر نوشته‌هایتان احاطه پیدا نکند چرا که دل آن‌ها را خواهد زد. یا ممکن است شما برای یک وب‌سایت ارائه‌دهنده‌ی خدمات فنی قلم می‌زنید.

شاید تصور کنید محتوای چنین وب‌سایت باید لحنی بازارگونه داشته باشد و به خواننده به عنوان مشتری بنگرد. درحالیکه تولید محتوای آموزشی و ارائه توضیحات در خصوص خدمات فنی با زبانی شیوا به خواننده این پیام را منتقل خواهد کرد که اینجا افراد تنها به دنبال پول شما نیستند، بلکه قصد دارند تا اطلاعات شما را نیز افزایش دهند.

به قول معروف که هر سخن جایی و هر نکته مکانی دارد.

پاراگراف‌های خود را تعدیل کنید

بارها برای ما پیش آمده است که با علاقه خواندن متنی در یک وب‌سایت را شروع کرده‌ایم ولی تنها با دیدن یک پاراگراف طولانی از خواندن منصرف می‌شویم. این بدترین اتفاقی است که ممکن است برای متن شما بیفتد. بنابراین پاراگراف‌بندی اصولی را جدی بگیرید.

نرم افزارهای انجام ویرایش متن

با گسترش ابزارهای فناورانه وابسته به فضای وب، ویرایش متن فارسی نیز راحت‌تر شده است. برای مثال، یکی از این نرم افزارها ویراستیار نام دارد که سعی دارد روند ویرایش متن را ساده‌تر کند. علاوه بر آن، فرهنگستان ادب فارسی نیز نرم افزاری جهت این کار دارد.

ترجمیک، بهترین مقصد جهت ویرایش متن فارسی

وبسایت ترجمیک از جمله کارآمدترین پلتفرم‌های خدمت‌رسان در عرصه ترجمه و ویراستاری متون فارسی و البته انگلیسی است. فرقی نمی‌کند که متن شما یک متن ادبی باشد، یا پژوهشی. می‌توانید سفارش خود را در وب‌سایت ترجمیک ثبت کرده و در اسرع وقت آن را تحویل بگیرید. اما شاید بپرسید پلتفرم‌های متعددی همین خدمات را ارائه می‌دهند، اما چه چیزی ترجمیک را متمایز می‌کند؟ شاید مهم‌ترین نکته بکارگیری متخصص‌ترین مترجمان و ویراستاران است. بیش از پنج هزار مترجم و ویراستار در حال خدمت‌رسانی به شما هستند. علاوه بر این، فعالیت‌های مترجمان و ویراستاران به شکل پیوسته توسط تیم پایش ترجمیک بررسی و در صورت وجود ایراد به آن‌ها بازگردانده خواهد شد. از دیگر ویژگی‌های متمایزکننده ترجمیک می‌توان به رابطه مستقیم و بدون واسطه مشتری‌ها و مترجمین و ویراستار اشاره کرد که منجر به تحویل سفارش با بالاترین کیفیت خواهد شد. بنابراین اگر بدنبال ویرایش متن فارسی هستید که از اصول نگارش و ویرایش صحیح پیروی کند، کافیست با ما تماس بگیرید. منتظر شما هستیم.