ترجمیک بهپاس زحمات برخی از مترجمان و نویسندگان، بخشی از فعالیتهای مناسبتی وبلاگ را به بررسی زندگینامه و آثار بزرگان ترجمه و اهالی قلم اختصاص داده است.
ابراهیم گلستان یکی از پیشکسوتان در زمینه نویسندگی و ترجمه ادبیات فارسی است و این مطلب از وبلاگ ترجمیک به ایشان اختصاص دارد.
مطالب آموزشی ترجمه را در بخش آموزش ترجمه وبلاگ مطالعه کنید.
در این مطلب خواهید خواند:
ابراهیم گلستان کیست؟
ابراهیم گلستان نویسنده، کارگردان، روزنامهنگار، عکاس و مترجم شهیر کشورمان است. او در زمینههای نویسندگی و فیلمسازی، نامی آشنا برای اهل هنر و ادبیات به شمار میآید. این هنرمند مشهور از جمله افراد تاثیرگذار در سینما، ادبیات، ترجمه و عکاسی موج نوی ایران بوده است و در کنار بزرگترین ادیبان معاصر ایران به فعالیت پرداخته است.
اگر بخواهیم از تعدادی از افراد سرشناس و شاخص در ادبیات، هنر و ترجمه کشور را در دوره معاصر معرفی کنیم، قطعاً ابراهیم گلستان از جمله همین هنرمندان است. برخی از ترجمههای ابراهیم گلستان نیز دریچه نو رو به آثار مهم ادبی غرب بود.
تولد و دوران جوانی
ابراهیم گلستان در تاریخ ۲۲ مهر ۱۳۰۱ در شیراز، شهر فرهنگ و ادب، چشم به جهان گشود. خانواده او، از خانوادههای سرشناس شیراز محسوب میشدند. پدرش، روزنامهنگار، صاحب روزنامه گلستان و نماینده مجلس بود.
این نویسنده مشهور، دوران کودکی و نوجوانی خود را در شیراز سپری کرد. سپس هنگامی که ۱۹ سال داشت، به تهران آمد. او قصد تحصیل در رشته حقوق را داشت و به همین دلیل وارد دانشکده حقوق دانشگاه تهران شد. بعدها، او تحصیل در رشته حقوق را رها کرد و در حزب توده، مشغول فعالیتهای سیاسی شد.
آغاز فعالیتهای هنری و ادبی گلستان
او از سال ۱۳۲۳ به نگارش مقاله و ترجمه مطلب برای روزنامههای وابسته به حزب توده همچون روزنامههای مردم و رهبر پرداخت. پس از مدتی، ابراهیم گلستان بنا به دلایلی همانند حواشی ایجادشده پیرامون حزب توده، از این حزب جدا شد.
پس از جدایی از حزب توده، او به استخدام اداره انتشارات شرکت نفت درآمد. استخدام در شرکت نفت، سبب آغاز مرحلهای جدید در زمینه زندگی هنری گلستان شد. وقتی دیلن تامس شاعر ولزی در سال ۱۹۵۱ برای نوشتن مطالب تبلیغاتی به شرکت نفت آبادان آمد، گلستان به عنوان مترجم برای او کار کرد.
در این زمان با نشریه روزانه اخبار هفته همکاری داشت و برای مدتی نیز دبیر این نشریه شد و با مجله انگلیسی دیلینیوز هم همکاری میکرد. بخشی از ترجمههای گلستان، در این مرحله از زندگیاش انجام شده است.
این فیلمساز مشهور، برای برخی شبکههای خارجی هم فیلم میساخت. شرکت نفت، با مشاهده استعداد و توانایی ابراهیم گلستان، از او خواست که برای شرکت نفت هم فیلم بسازد.
گلستان با منتقلشدن به کنسرسیوم، امور تبلیغاتی و تهیه فیلم و عکس و کتابچه تبلیغاتی برای کنسرسیوم را برعهده گرفت. با پیشرفت مهارتهای فیلمسازی ابراهیم گلستان، او در سال ۱۳۳۶ از طرف کمپانی شل برای آموزش امور فنی فیلمسازی به هلند و انگلیس و فرانسه فرستاده شد.
او که در فیلمسازی خبره شده بود، اقدام به تأسیس استدیوی سینمایی خود به نام «استدیو گلستان» کرد.
اولین فیلم-مستند ابراهیم گلستان در این استدیو، موج، مرجان و خارا نام داشت که به سفارش شرکت نفت و درباره توسعه منطقه نفتخیز گچساران و رساندن خط لوله نفت آن به خارک ساخته شد. گلستان، در این استدیو، چندین فیلم مستند برای شرکت نفت تهیه کرد.
در استدیو، گلستان با افرادی همچون فروغ فرخزاد، شاهرخ گلستان، کریم امامی و … به همکاری میپرداخت. این همکاریها به نتایج درخشانی در زمینه فیلمسازی انجامید.
ابراهیم گلستان علاوهبر فیلمهای مستند، دو فیلم داستانی خشت و آینه (۱۳۴۴) و اسرار گنج دره جنی (۱۳۵۰) را نیز ساخته است. او تهیهکنندگی فیلم خانه سیاه به کارگردانی فروغ فرخزاد را هم برعهده داشته است. این مرحله را میتوان اوج زندگی هنری گلستان دانست.
ابراهیم گلستان، در سال ۱۳۴۰ با فیلم کوتاه «یک آتش» در جشنواره ونیز شرکت کرد و موفق به کسب مدال نقره این جشنواره شد.
جالب است بدانید که ابراهیم گلستان اولین عکاس ایرانی است که در ایران عکس پرتره گرفت. او به طور کلی در عکاسی هم بسیار موفق بود که به عکاسی از مناظر ایران هم علاقه زیادی داشت.
زندگی شخصی
ابراهیم گلستان با فخری گلستان ازدواج و ثمره این ازدواج، دو فرزند با نامهای کاوه و لیلی گلستان است. گلستان در دهه پنجاه شمسی، به انگلستان مهاجرت کرد و به ایران بازنگشت. لیلی گلستان، دختر ابراهیم گلستان نیز از مترجمان برجسته کشور است که آثار بسیار شگفتانگیزی را ترجمه کرده است. در آینده حتماً به زندگی نامه و بررسی آثار لیلی گلستان نیز خواهیم پرداخت.
کاوه گلستان هم که خبرنگار معروفی بود، در هنگام تهیه گزارشی در عراق در بمبگذاری جان خود را از دست داد. یکی از دلایل مهاجرت دائمی ابراهیم گلستان به انگلیس از دست دادن کاوه، فرزندش بود و دلیل دیگر هم ظاهراً، مرگ ناگوار فروغ فرخ زاد در ایران بود. گلستان در زندگی شخصی و کاری با فروغ فرخ زاد رابطه نزدیکی داشت.
یکی از نوههای او، فرزند لیلی گلستان، مانی حقیقی، کارگردان مهمی در عصر حاضر سینمای ایران است که فیلمهای قابل توجهی ساخته است.
نگاهی به فعالیتهای ترجمه ابراهیم گلستان
بخشی از ترجمههای ابراهیم گلستان، درباره نوشتههای مرتبط با حزب توده بود که در زمان عضویت، در این حزب به ترجمه این مطالب پرداخته بود.
او در زمانی که در استخدام شرکت نفت بود، به ترجمه رمانهای معروف جهان برای نشریه روزانه اخبار هفته میپرداخت.
گلستان، حتی بعد از تأسیس استدیو گلستان هم به ترجمه ادامه داد و چندین کتاب را ترجمه کرد. آخرین کتاب ترجمه شدهاش، «دون ژوان در جهنم» به نویسندگی برنارد شاو در سال ۱۳۵۴ وارد بازار چاپ و نشر ایران شد.
نگاهی به فعالیتهای نویسندگی ابراهیم گلستان
گلستان اولین نوشته خود را به صادق هدایت میدهد تا نظر او را در مورد قلم خود بداند. جالب است که بدانید صادق هدایت نوشته او را کاملاً رد میکند اما گلستان ناامید نمیشود و دست از تلاش و بهبود خود بر نداشت.
سبک نویسندگی ابراهیم گلستان در ادبیات فارسی، منحصربهفرد است. برخی از منتقدان، سبک نویسندگی او را برگرفته از ارنست همینگوی میدانند، البته خودش این نظرات را رد کرده است.
عمده کتابهای این نویسنده شهیر، در زمینه ادبیات داستانی است که از اعتبار خوبی در نزد منتقدان برخوردار است.
اسرار گنج درهی جنی، رمانی به قلم ابراهیم گلستان است. گلستان پس از توقیف فیلمی که به همین نام ساخته بود، تصمیم میگیرد آن را به رمان تبدیل کند. این داستان در ۴۹ شماره، قصهٔ مرد دهاتی را روایت میکند که گنجی را پیدا میکند. این کتاب برای اولین بار در سال ۱۳۵۳ چاپ شده و تاکنون بیش از ۱۲۲۰۰ نسخه از آن منتشر شده است.
گلستان در این رمان با قلم جادویی خود تصویری روشن و ژرفبینی عمیق از شرایط اجتماعی و اقتصادی سالهای پایانی پهلوی دوم ارائه کرده است. درآمدهای بادآورده نفتی و تحمیل اصلاحات از بالا، گرهی از کلاف سردرگم مشکلات ما باز نخواهد کرد، از پیامهای محوری کتاب است که با طنزی تلخ به رشتهٔ تحریر درآمده است.
او در زمره اولین نویسندگانی به شمار میآید که به استفاده از زبان داستانی و نثر آهنگین در کتابهایش پرداخت. به همین دلیل، منتقدان ادبی، برای او جایگاه خاصی در پیشرفت داستان معاصر فارسی قائل هستند.
ترجمههای ابراهیم گلستان:
نام اثر | نویسنده | سال چاپ |
مارکس و خلاصهای از مارکسیسم | ولادیمیر لنین | |
خصوصیت بینالمللی انقلاب اکتبر | ژوزف استالین | ۱۳۲۵ |
زندگی خوش کوتاه فرنسیس مکومبر | ارنست همینگوی | ۱۳۲۸ |
هکلبری فین | مارک تواین | ۱۳۳۳ |
کشتیشکستهها | جمعی از نویسندگان | ۱۳۳۴ |
مرگ | ماکسول بودنهایم | ۱۳۳۵ |
از نامههای فلوبر | گوستاو فلوبر | ۱۳۳۷ |
مرغانی که میدانم | خوان رامون خیمه نز | ۱۳۴۷ |
مرگ دورادور | خورگه گوئیلن | ۱۳۴۷ |
دون ژوان در جهنم | جرج برنارد شاو | ۱۳۵۴ |
آثار تألیفی ابراهیم گلستان:
نام اثر | گونه | سال انتشار |
آذر، ماه آخر پاییز | مجموعه داستان | ۱۳۲۷ |
شکار سایه | مجموعه داستان | ۱۳۳۴ |
جوی و دیوار و تشنه | مجموعه داستان | ۱۳۴۶ |
مد و مه | مجموعه داستان | ۱۳۴۸ |
اسرار گنج دره جنّی | داستان بلند | ۱۳۵۳ |
خروس | داستان بلند | ۱۳۷۴ |
گفتهها | ۱۳۷۷ | |
از روزگار رفته حکایت | داستان بلند | ۱۳۸۳ |
در گذار روزگار | مجموعه داستان | ۱۳۹۵ |
نامه به سیمین | نامهها | ۱۳۹۵ |
سخن پایانی:
ابراهیم گلستان در حال حاضر در قصری تاریخی در انگلیس زندگی میکند. محل زندگی او، مکان فیلم برداری فیلمهای معروفی از هالیوود بوده است.
ابراهیم گلستان، فردی تاثیرگذار در داستاننویسی، ادبیات فارسی، فیلمسازی و عکاسی مدرن ایران به شمار میآید. کتابهای او تألیفی او سبک خاص خود را دارد و از ادبیات منحصر به فردی استفاده میکند. گلستان در کتابها و آثارش به هیچ عنوان خودش را محدود نمیکند. اگر به ادبیات فارسی داستانی علاقهمندید، خواندن کتابهای ابراهیم گلستان را به شما توصیه میکنیم.
ترجمیک به نوبه خود، زادروز این هنرمند تکرارنشدنی را تبریک میگوید.
ترجمیک یک موسسه است که خدمات ترجمه تخصصی و ویرایش و تولید محتوا را به صورت آنلاین به شما ارائه میدهد. برای بررسی موسسه و دریافت سفارش به ترجمیک مراجعه فرمایید.
نویسنده: فاطمه روستا