به نظر شما پایان راه مقاله‌نویسی کجاست؟ آیا در صورتی که پس از ترجمه مقاله خود و ارسال آن برای مجله‌ای معتبر به چاپ برسد، همه چیز تمام شده است؟ آیا از این موضوع اطلاع دارید که گاهی پس از چاپ یک مقاله، مجله اقدام به ریترکت (paper retraction) یا سلب اعتبار آن می‌کند؟
پس گرفتن مقاله پژوهشی توسط یک مجله دانشگاهی، نشان‌دهنده این موضوع است که اعتبار مقاله زیر سوال رفته است. این امر چندین پیامد را به همراه دارد. در این حالت به سابقه حرفه‌ای نویسندگان مقاله، آسیب وارد می‌شود. محققانی که به آن مقاله برای پیش‌برد تحقیقات خود استناد کرده‌اند، احتمالا باید دوباره باید سابقه پژوهش خود را بازبینی کنند و …
دلایل مختلفی برای ریترکت مقاله وجود دارد. همیشه هم اقدام به ریترکت مقاله صرفا از سمت سردبیر یا هیئت تحریره مجله رخ نمی‌دهد. گاهی بازپس‌گیری مقاله به درخواست نویسندگان مقاله انجام می‌شود. گاهی هم این امر به دلیل شکایت خوانندگان رخ می‌دهد.
اگر درباره دلایل و چرایی سلب اعتبار مقالات کنجکاوید، در ادامه این مقاله وبلاگ ترجمیک همراه ما باشید.
مطالب مرتبط:
۷ اشتباه رایج مقالات آکادمیک که باید از آن‌ها دوری کنید
در این مطلب خواهید خواند:
دلایل سلب اعتبار مقالات چاپ‌شده
از آنجایی که سلب اعتبار مقاله در پایگاه داده مجله ثبت می‌شود، گاهی باعث آسیب دراز مدت به اعتبار یک محقق یا یک مجله می‌شود. به همین دلیل، دلایل سلب اعتبار مقالات باید کاملا روشن باشد. بین سلب اعتبار یک مقاله به دلیل خطای انسانی قابل قبول و سوءرفتار عمدی باید تمایز قائل شد.
هنگامی که یک مقاله بازپس گرفته می‌شود، هنوز هم در پایگاه داده‌های علمی امکان مشاهده آن وجود خواهد داشت، با این تفاوت که بر روی مقاله برچسب سلب اعتبارشده می‌خورد.
بر طبق بررسی‌هایی که سال ۲۰۱۸ بر روی بیش از ۶۰۰ مقاله سلب اعتبارشده انجام شد، نتایج زیر به دست آمد. بر طبق این بررسی‌ها دلایل رایج سلب اعتبار مقالات عبارتند از خطاهای علمی (۱۴۸ مورد)، سرقت ادبی (۱۴۲ مورد)، انتشار تکراری (۱۰۱ مورد)، تقلب یا مشکوک به تقلب (۹۸ مورد) و اشتباه در فرایند داوری (۹۳ مورد).
در ادامه به رایج‌ترین دلایل ریترکت یک مقاله اشاره می‌کنیم.
خطای انسانی
از جمله مهم‌ترین خطاهای انسانی که باعث رد شدن مقالات می‌شوند، می‌توان به خطاهای جمع‌آوری یا طبقه‌بندی داده‌ها، تجزیه و تحلیل آماری اشتباه و استفاده از اطلاعات غیرقابل تایید اشاره کرد.
سوء رفتار عمدی
گاهی مواقع به دلیل خطاهای عمدی مقالات ریترکت می‌شوند. از جمله دلایلی که سبب این امر می‌شوند، می‌توان به ارسال همزمان یک مقاله به مجلات متعدد، تضاد منافع، دستکاری یا استفاده از داده‌های ساختگی، عدم رعایت پروتکل‌های تحقیقاتی، سرقت ادبی و … اشاره کرد.
مطالب مرتبط:
بررسی عواقب سرقت ادبی به همراه مثال
مسئولیت سلب اعتبار یک مقاله با کیست؟
سردبیران مجلات، مسئول مطالبی هستند که منتشر می‌کنند و بنابراین وظیفه دارند که در صورت غیرقابل اعتماد بودن مقاله منتشر شده، این امر را اعلام کنند. یکی از روش‌های تصحیح این دسته از خطاها، سلب اعتبار یا ریترکت مقاله است.
اگرچه تصمیم نهایی در مورد سلب اعتبار یک مقاله با سردبیر مجله است، با این حال نویسندگان نیز می‌توانند برای ریترکت مقاله خود درخواست دهند. در سال‌های اخیر درخواست ریترکت از سمت نویسندگان مقاله به علت آگاهی از خطا در تحقیقات افزایش یافته است.
معمولا پس از مشخص شدن وجود اشتباه جدی در مقاله، سردبیر از طریق ایمیل به نویسنده مسئول، اطلاع می‌دهد که مقاله باید سلب اعتبار شود. کلیه مکاتبات به صورت محرمانه انجام خواهد شد. در حالت ایده‌آل، اعلامیه ریترکت مقاله به طور مشترک توسط نویسنده و سردبیر صادر می‌شود. سردبیر ممکن است که از نویسندگان بخواهند که مقاله مشکل‌دار را پس بگیرند اما در صورت امتناع، سردبیر خودش این کار را انجام می‌دهد.
سخن پایانی
توجه داشته باشید که بر طبق اعلامیه منتشرشده توسط کمیته اخلاق، هدف از سلب اعتبار مقالات، مجازات نویسندگان نیست بلکه هدف حفظ صحت اطلاعات فضای علمی است. با وجود افزایش نرخ سلب اعتبار مقالات در سال‌های اخیر، در واقع مجلات از ریترکت مقالات نفعی نمی‌برند.
در واقع، اعلامیه‌های سلب اعتبار مکرر بر شهرت مجله تاثیری منفی می‌گذارد و باعث زیر سوال رفتن فرایندهای داوری مجله می‌شود. بنابراین در صورت دریافت اخطار سلب اعتبار، بهتر است که با مجله همکاری کنید تا به بهترین نتیجه ممکن دست یابید.
اگر به خدماتی هم‌چون ترجمه مقاله، ترجمه تخصصی متون، ویرایش نیتیو و … نیاز دارید، با خیالی مطمئن از خدمات سایت ترجمه تخصصی ترجمیک استفاده کنید.
2 دیدگاه در «چرا یک مقاله ریترکت یا سلب اعتبار می‌شود؟»