برای نوشتن مقاله خود به چه ترتیبی جلو می‌روید؟ سبک شما این است که از مقدمه و چکیده شروع و به همین ترتیب ادامه می‌دهید؟ یا اینکه ترجیح می‌دهید که با بخش‌هایی که راحت‌تر هستید، شروع کنید و سپس به سراغ بخش‌های سخت‌تر بروید؟ در هر دو حالت، در نهایت باید تمامی بخش‌های مقاله را بنویسید. سپس سراغ ویرایش نیتیو و ترجمه تخصصی مقاله خود بروید و در نهایت دنبال مجله‌ای مناسب برای چاپ آن باشید. اما کدام بخش نگارش مقاله از همه سخت‌تر است؟
یکی از اقدامات چالش‌برانگیز برای پژوهشگران، نوشتن بخش روششناسی تحقیق مقاله (Research Methodology) است. در واقع، بسیاری از پژوهشگران، حتی آن‌هایی که در زمینه تحقیقاتی خود تجربه دارند، هنگام نگارش این بخش دچار سردرگمی می‌شوند. دلیل این مسئله آن است که روششناسی نه‌تنها باید دقیق و شفاف باشد بلکه باید با اصول علمی و استانداردهای مورد پذیرش نشریات معتبر همخوانی داشته باشد.
بخش روششناسی در هر مقاله علمی نقشی کلیدی ایفا می‌کند، زیرا نشان می‌دهد که پژوهش چگونه انجام شده و داده‌ها به چه شیوه‌ای گردآوری و تحلیل شده‌اند. یک روششناسی قوی، علاوه بر اینکه خوانندگان را در درک روند تحقیق یاری می‌دهد، به داوران و سایر پژوهشگران نیز این امکان را می‌دهد که درستی و تکرارپذیری نتایج تحقیق را ارزیابی کنند. ازاین‌رو، کوچک‌ترین ابهام یا نقص در این بخش می‌تواند به رد مقاله از سوی نشریات معتبر منجر شود.
اگر شما هم مشغول نگارش مقاله علمی خود هستید و به راهنمایی برای نوشتن بخش روششناسی مقاله خود نیاز دارید، به صفحه درستی مراجعه کرده‌اید. برای آشنایی با صفر تا صد اصول و نکات نوشتن بخش روششناسی تحقیق (متدولوژی) در ادامه این مقاله وبلاگ ترجمیک همراه ما باشید!
مطالب مرتبط:
چگونه بهترین روش تحقیق را انتخاب کنیم؟
سایت ترجمه تخصصی ترجمیک انواع خدمات زبانی موردنیاز دانشجویان، پژوهشگران و استادان دانشگاه مانند ترجمه تخصصی مقالات، ویرایش نیتیو، پارافریز تخصصی و … را ارائه می‌دهد. برای اطلاع از هزینه ترجمه و سایر خدمات، کلیک کنید.
در این مطلب خواهید خواند:
روششناسی تحقیق (Research Methodology) چیست؟
روششناسی تحقیق (Research Methodology) به مجموعه تکنیک‌ها و فرآیندهایی گفته می‌شود که برای شناسایی و تحلیل اطلاعات مرتبط با یک موضوع پژوهشی به کار می‌رود. این فرآیندی است که طی آن پژوهشگران، مطالعه خود را به گونه‌ای طراحی می‌کنند که با استفاده از ابزارهای تحقیقاتی انتخاب‌شده، به اهداف خود دست یابند.
روششناسی تحقیق تمامی جنبه‌های مهم پژوهش را دربرمی‌گیرد. مهم‌ترین مواردی که در بخش متدولوژی جای می‌گیرند، عبارت است از:
- طراحی تحقیق
- روش‌های گردآوری داده‌ها
- روش‌های تجزیه‌وتحلیل اطلاعات
- چهارچوب کلی که تحقیق در آن انجام می‌شود.
بعضی انتشارات مانند Wiley محدودیت خاصی را برای تعداد کلمات بخش روششناسی در نظر گرفته‌اند. اما بعضی دیگر از انتشارات و مجلات قوانین خاصی در این زمینه دارند. به طور کلی بهتر است که بخش روششناسی تحقیق، حدود ۱۵درصد کل مقاله را شامل شود. البته حتما پیش از نگارش این بخش به راهنمای نویسندگان مجله مورد نظر خود مراجعه کنید تا بعدا مجبور به بازنویسی مقاله خود نشوید.
چرا روششناسی تحقیق اهمیت دارد؟
اعتبار پژوهش شما بر اساس روششناسی تحقیق شما سنجیده می‌شود. اگر بخواهیم ساده‌تر بگوییم، بخش روششناسی در مقاله‌ی پژوهشی باید توضیح دهد که چگونه داده‌های تحقیقاتی جمع‌آوری یا تولید شده‌اند و چطور مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفته‌اند.
نوشتن بخش روششناسی برای پژوهشگران تازه‌کار ممکن است که کاری دشوار و پیچیده به نظر برسد، زیرا این بخش شامل اجزای گوناگونی است. با این حال، داشتن یک روششناسی دقیق و منسجم مزایای زیادی دارد:
- اگر قصد ارائه پژوهش خود در کنفرانس یا هر محفل دیگری را داشته باشید، در صورتی که از شما سوالات پیچیده‌تری بپرسند، اطلاعات این بخش به شما کمک خواهد کرد. همچنین تکمیل دقیق اطلاعات بخش روششناسی امکان توسعه پژوهش در آینده را هم فراهم می‌کند.
- روششناسی تحقیق چارچوبی مشخص در اختیار شما قرار می‌دهد تا بتوانید اهداف، فرضیه‌ها و پرسش‌های پژوهش را به‌صورت دقیق و روشن تعریف کنید.
- به پژوهشگران کمک می‌کند تا مناسب‌ترین طراحی تحقیق، روش نمونه‌گیری و شیوه‌های گردآوری و تحلیل داده‌ها را انتخاب کنند.
- یک روششناسی دقیق و اصولی باعث می‌شود یافته‌های پژوهش معتبر، قابل اطمینان و عاری از سوگیری‌ها و خطاهای تحقیقاتی باشند.
- رعایت اصول اخلاقی در پژوهش را تضمین می‌کند و مانع از بروز مشکلات اخلاقی در فرآیند تحقیق می‌شود.
- به پژوهشگران در برنامه‌ریزی بهینه تحقیق کمک می‌کند و باعث می‌شود زمان و منابع آن‌ها به بهترین شکل ممکن مورد استفاده قرار گیرد.
با انتخاب روششناسی مناسب، می‌توان فرآیند تحقیق را کارآمدتر کرد و نتایج معتبر و قابل استنادی به دست آورد.
بخش روششناسی در کدام قسمت مقاله قرار می‌گیرد؟
در یک مقاله علمی، بخش روششناسی همواره پس از مقدمه و پیش از نتایج، بحث و نتیجه‌گیری قرار می‌گیرد. همین ساختار کلی باید در پایان‌نامه، رساله یا پروپوزال پژوهشی نیز رعایت می‌شود.
بسته به طول و نوع سند پژوهشی، ممکن است که مرور ادبیات یا چارچوب نظری را نیز پیش از بخش روششناسی بگنجانید.
روششناسی (Methodology) و روش‌ها (Methods) چه تفاوتی با هم دارند؟
بسیاری از پژوهشگران تازه‌کار دو اصطلاح روششناسی (متدولوژی) و روش‌ها (متدها) را به‌جای یکدیگر به کار می‌برند. درحالی‌که تفاوت‌های اساسی میان این دو اصلاح وجود دارد.
روش (Methods) به ابزارها و مراحل عملی‌ای گفته می‌شود که برای جمع‌آوری و تحلیل داده‌ها استفاده می‌کنید، در حالی که روششناسی (Methodology) به پشتوانه نظری و دلایل انتخاب آن روش‌ها اشاره دارد.
به زبان ساده، در بخش روش می‌گویید که چه کاری انجام داده‌اید، و در روششناسی توضیح می‌دهید که چرا آن روش را انتخاب کرده‌اید.
اگر در یک پژوهش، برای جمع‌آوری داده از پرسشنامه استفاده کرده‌اید، پرسشنامه روش شماست. اما اگر توضیح دهید چرا از پرسشنامه استفاده کرده‌اید (مثلاً به‌دلیل کمّی بودن پژوهش یا مقایسه با پژوهش‌های قبلی)، این امر، بخشی از روششناسی خواهد بود.
نکته: در مقاله‌های کوتاه یا گزارش‌های پژوهشی، معمولاً فقط بخش «روش» آورده می‌شود و توضیح می‌دهید که چه مراحلی را انجام داده‌اید.
نکته: در پایان‌نامه‌ها یا پژوهش‌های مفصل، بخشی جداگانه به نام «روششناسی» وجود دارد که در آن درباره منطق، رویکرد و منابع نظری روش تحقیق توضیح می‌دهید.
مطالب مرتبط:
۷+ هوش مصنوعی رایگان برای دانشجویان
نمونه‌های فارسی و انگلیسی بخش روششناسی و روش‌ها
در ادامه قسمت‌هایی از بخش روششناسی و روش‌های مقالات علمی را برای شما قرار داده‌ایم.
مطالب مرتبط:
۱۰+ نمونه پارافریز مقالات علمی و پایان‌نامه
نمونه روششناسی (Methodology) مقاله رسانه‌های اجتماعی و ارتباطات
In the previous sections, we introduced meta-analysis as a tool to reconcile scholarly literature discrepancies, juxtapose extant theoretical frameworks, and synthesize a comprehensive understanding of the way social media personalities hold over consumer behavior. Subsequent sections delineate the processes encompassed within this meta-analysis.
۳٫۱ Search for the relevant literature
The process of term-searching was guided by the parameters set forth in Cochrane’s handbook (Higgins et al., 2019) and the Preferred Reporting Items for Systematic Reviews and Meta-Analyses (PRISMA) guidelines (Moher, 2009). Given the focus of this research on the implications of social media influencers on consumer behavior, the “population” was defined in line with Cochrane’s recommendations as social media users. The “intervention/exposure” was identified as social media influencers, while the “outcome” was recognized as consumer attitudes and behavior. A thoughtful selection of relevant keywords and synonyms representing social media influencers was compiled. Utilizing Boolean operators, particularly “OR,” expedited the identification of pertinent articles. These keywords encompassed terms such as “social media influencer,” “influencer,” “Instagrammer,” “YouTuber,” “vlogger,” “microcelebrity,” “content creators,” “opinion leaders,” and “blogger.” The retrieval of significant literature was executed via scholarly databases, as well as Google Scholar for academic articles. Additional resources included the ProQuest database, the Social Science Citation Index, the Social Science Research Network websites, and the Electronic List for Marketing Academics and Researchers.
۳٫۲ Eligibility criteria
The definitions previously established relating to the population, intervention/exposure, and outcome, as they pertain to social media influencers and consumer behavior, served as a foundation for the creation of our inclusion and exclusion criteria in this meta-analytical study, as per PRISMA guidelines. Articles included met the following requirements: (a) authored in English, (b) represent academic work, published or unpublished, (c) focus primarily on social media influencer impact on consumer attitudes and behavior, (d) adopt a quantitative approach, and (e) report a statistical relationship metric, providing sufficient information for effect size computation. Data extraction was performed independently by two authors, with discrepancies resolved via dialogue. Information was gleaned from each study regarding (a) bibliographic details, (b) methodological facets, including study design, data collection, and sampling strategy, (c) operationalization of key constructs, and (d) statistical data necessary for effect size computation. The search yielded an initial 6215 articles, which were scrutinized against the PRISMA-based criteria. Later stages applied the established eligibility criteria. Figure 2 illustrates the data inclusion/exclusion process via a PRISMA flow diagram. A list of these empirical studies is available in Supporting Information: Web Appendix 2.
ترجمه انگلیسی به فارسی روششناسی مقاله رسانه‌های اجتماعی و ارتباطات
در بخش‌های پیشین، تحلیل فراتحلیلی (Meta-analysis) را به‌عنوان ابزاری برای رفع تناقضات موجود در ادبیات علمی، مقایسه چارچوب‌های نظری موجود، و دستیابی به درک جامع از تأثیر شخصیت‌های شبکه‌های اجتماعی بر رفتار مصرف‌کننده معرفی کردیم. بخش‌های بعدی به تشریح مراحل انجام این فراتحلیل می‌پردازند.
۳.۱ جستجوی منابع علمی مرتبط
فرآیند جستجوی واژه‌ها بر اساس دستورالعمل‌های کتاب راهنمای کاکرین (Cochrane) نوشته هیگینز و همکاران (۲۰۱۹) و نیز دستورالعمل‌های PRISMA (Moher, 2009) برای مرورها و فراتحلیل‌های نظام‌مند انجام شد.
با توجه به تمرکز این پژوهش بر تأثیر شخصیت‌های شبکه‌های اجتماعی بر رفتار مصرف‌کننده، جمعیت مورد بررسی طبق چارچوب کاکرین، کاربران شبکه‌های اجتماعی تعریف شد. مداخله یا عامل تأثیرگذار، شخصیت‌های شبکه‌های اجتماعی در نظر گرفته شد و نتیجه مورد بررسی، نگرش و رفتار مصرف‌کننده بود.
مجموعه‌ای دقیق از کلمات کلیدی و مترادف‌های مربوط به اینفلوئنسرهای شبکه‌های اجتماعی تهیه شد. برای تسریع در شناسایی مقالات مرتبط، از عملگر«OR» استفاده گردید. این واژه‌ها شامل عباراتی مانند «social media influencer»، «influencer»، «Instagrammer»، «YouTuber»، «vlogger»، «microcelebrity»، «content creators»، «opinion leaders» و«blogger» بود.
مقالات علمی از طریق پایگاه‌های داده معتبر و نیز Google Scholar جستجو و استخراج شدند. منابع دیگر مورد استفاده شامل پایگاه ProQuest، نمایه استنادی علوم اجتماعی (Social Science Citation Index)، شبکه تحقیقات علوم اجتماعی (SSRN) و فهرست الکترونیکی پژوهشگران بازاریابی بود.
۳.۲ معیارهای گزینش
تعاریف ارائه‌شده در خصوص جمعیت، مداخله و نتایج، که مرتبط با اینفلوئنسرهای شبکه‌های اجتماعی و رفتار مصرف‌کننده بودند، پایه‌ای برای تعیین معیارهای شمول و عدم شمول در این مطالعه فراتحلیلی فراهم کردند؛ مطابق با دستورالعمل PRISMA
مقالاتی در این فراتحلیل گنجانده شدند که دارای شرایط زیر بودند:
- به زبان انگلیسی نوشته شده باشند،
- اثر علمی (منتشرشده یا منتشرنشده) باشند،
- به‌طور خاص بر تأثیر اینفلوئنسرهای شبکه‌های اجتماعی بر نگرش و رفتار مصرف‌کننده تمرکز داشته باشند،
- رویکردی کمی داشته باشند،
- دارای گزارش شاخص آماری رابطه (effect size) بوده و اطلاعات کافی برای محاسبه آن را ارائه دهند.
استخراج داده‌ها به‌صورت مستقل توسط دو پژوهشگر انجام شد و در صورت بروز اختلاف، از طریق گفت‌وگو حل‌وفصل شد. اطلاعات استخراج‌شده از هر مطالعه شامل:
الف) جزئیات کتابشناختی،
ب) جنبه‌های روش‌شناختی شامل طراحی مطالعه، روش گردآوری داده و شیوه نمونه‌گیری،
ج) نحوه عملیاتی‌سازی مفاهیم کلیدی،
د) داده‌های آماری لازم برای محاسبه اندازه اثر بود.
در مرحله نخست، ۶۲۱۵ مقاله شناسایی شدند که بر اساس معیارهای مبتنی بر PRISMA بررسی اولیه شدند. در مراحل بعدی، مقالات بر اساس معیارهای نهایی گزینش شدند. شکل ۲ فرآیند انتخاب و حذف داده‌ها را به‌صورت نمودار جریان PRISMA نشان می‌دهد.
فهرست مطالعات تجربی استفاده‌شده در این تحقیق در ضمیمه آنلاین شماره ۲ در دسترس است.
تحلیل بخش روششناسی مقاله بالا
در متاآنالیز، برخلاف مطالعات تجربی اولیه، داده‌های خام جمع‌آوری نمی‌شوند، بلکه داده‌های آماری از مطالعات پیشین گردآوری، ارزیابی و تحلیل می‌شوند. بنابراین بخش روششناسی باید به‌وضوح مشخص کند:
- چگونه مطالعات انتخاب شدند؟
- معیارهای ورود/خروج چه بودند؟
- کیفیت آن‌ها چگونه سنجیده شد؟
- اطلاعات چگونه کدگذاری و تحلیل شدند؟
بر همین اساس، در ابتدای بخش روششناسی این مقاله، نویسندگان نحوه جست و جوی مقالات مرتبط را توضیح داده‌اند. مثلا اینکه از چه راهنما و دستورالعمل‌هایی استفاده کرده‌اند یا اینکه عناصر اصلی جست و جو چه بوده است و منظور از این عناصر چیست.
پس از توضیح کامل درباره این موارد، درباره این موضوع توضیح داده‌اند که بر اساس چه معیارهایی به انتخاب و حذف مقالات پرداخته‌اند. سپس برای اطمینان از اعتبار نتایج، باید کیفیت مطالعات بررسی‌شده ارزیابی شود. این موضوع با کمک بررسی شاخص‌هایی مانند روش نمونه‌گیری، نرخ پاسخ، کیفیت مجله، تعداد استناد و … در بخش روششناسی انجام شده است.
سپس برای اینکه نشان داده شود که مطالعات مختلف از نظر طراحی، نمونه‌گیری، ابزار، و موقعیت جغرافیایی چقدر متفاوت‌اند، به مواردی چون نوع مطالعات (تجربی، همبستگی، مقالات کنفرانسی)، تنوع در جمعیت نمونه (سن، جنسیت، منطقه جغرافیایی) و تنوع ابزار اندازه‌گیری و روش‌های آماری پرداخته شده است.
در نهایت نیز با کمک این موارد به مراحل تحلیل متاآنالیز پرداخته است:
- بررسی سوگیری انتشار: با کمک تکنیک‌هایی بررسی شده است که آیا مطالعات منفی یا غیرمعنادار منتشر نشده‌اند؟
- محاسبه اندازه اثر: تعیین اینکه از چه آماره‌هایی برای تبدیل داده‌ها به اندازه اثر استفاده شده است.
- تحلیل دومتغیره: توضیح نحوه تجمیع همبستگی‌ها و رابطه متغیرهای مستقل با وابسته
- تحلیل تعدیل‌گرها: توضیح اینکه چگونه ویژگی‌های مطالعات (مثل منطقه جغرافیایی یا روش تحقیق) بر نتایج اثر می‌گذارند.
نمونه انگلیسی بخش روش (Methods) مقاله پزشکی
This study complied with ethics regulations as approved by the Ethics Committee Heidelberg (S-318/2022), Ethics Committee Nottingham (11/EM/0076) and Ethical Committee, Ghent University Hospital (Clinical Trial Number/IRB B6702021000850). Informed consent was obtained for all patients and patients were not compensated for participation. Patient samples were included if they presented with a suspected CNS tumor and had undergone surgery to ensure tissue availability. Patient sex was self-reported and available for 239 patients in the Rapid-CNS2 cohort. Age, sex and/or gender were not included in the study design, because the focus was on validating a platform for molecular profiling. Based on available literature, such profiling accuracy is not known to be influenced by age, sex or gender. No exclusions were made based on race, ethnicity, sex, age, gender or other social factor.
For Rapid-CNS2, we required a minimum of 5 mg of fresh or cryopreserved tissue. We recommend 2.5 µg of starting DNA for the best results, but we were able to successfully perform sequencing with 800 ng of starting DNA on the P2 Solo. All results presented in this study were generated for research purposes only and were not used to influence clinical or surgical decisions.
نمونه ترجمه بخش روش مقاله پزشکی
این مطالعه مطابق با مقررات اخلاقی مورد تأیید کمیته اخلاق هایدلبرگ (S-318/2022)، کمیته اخلاق ناتینگهام (۱۱/EM/0076) و کمیته اخلاقی بیمارستان دانشگاه خنت (شماره کارآزمایی بالینیIRB B6702021000850 ) انجام شد. رضایت آگاهانه از تمامی بیماران دریافت شد و هیچ‌گونه جبران مالی برای شرکت در مطالعه در نظر گرفته نشد. نمونه‌های بیماران در صورتی در مطالعه گنجانده شدند که دارای تومور مشکوک سیستم عصبی مرکزی (CNS) بوده و تحت جراحی قرار گرفته باشند تا اطمینان حاصل شود که بافت مورد نیاز در دسترس است. جنسیت بیماران به‌صورت خوداظهاری گزارش شد و اطلاعات مربوط به ۲۳۹ بیمار در مجموعه داده Rapid-CNS2 موجود بود. متغیرهای سن، جنس و/یا جنسیت در طراحی مطالعه لحاظ نشدند، زیرا هدف مطالعه، اعتبارسنجی یک پلتفرم برای پروفایل‌سازی مولکولی بود. بر اساس مطالعات موجود، دقت چنین پروفایل‌سازی‌ای تحت تأثیر سن، جنس یا جنسیت قرار نمی‌گیرد. هیچ‌گونه حذفی بر اساس نژاد، قومیت، جنس، سن، جنسیت یا سایر عوامل اجتماعی انجام نشد.
برای مطالعه Rapid-CNS2، حداقل ۵ میلی‌گرم بافت تازه یا منجمد مورد نیاز بود. برای دستیابی به بهترین نتایج، مقدار ۲.۵ میکروگرم DNA اولیه توصیه شد، اما در دستگاهP2 Solo توانستیم توالی‌یابی را با ۸۰۰ نانوگرم DNA اولیه نیز با موفقیت انجام دهیم. تمام نتایج ارائه‌شده در این مطالعه صرفاً برای اهداف پژوهشی تولید شدند و بر تصمیمات بالینی یا جراحی تأثیری نداشتند.
و …
تحلیل بخش روش مقاله بالا
در ادامه به تحلیل بخش روش مقاله بالا می‌پردازیم. بخش Methods این مقاله به‌طور بسیار جامع و دقیق طراحی شده است و طیف متنوعی از روش‌های آزمایشگاهی، محاسباتی و تحلیلی را دربر می‌گیرد.
در ابتدای بخش، به تصویب‌های اخلاقی از مراکز مختلف اشاره شده که نشان‌دهنده پایبندی پژوهش به اصول اخلاق در پژوهش انسانی است. رضایت آگاهانه از تمام بیماران گرفته شده و هیچ‌گونه پرداخت مالی به شرکت‌کنندگان نشده است. این پژوهش روی نمونه‌هایی از بیماران با تومور مشکوک CNS (دستگاه عصبی مرکزی) که جراحی شده‌اند، انجام گرفته و متغیرهایی مانند سن، جنسیت و نژاد در طراحی مطالعه در نظر گرفته نشده‌اند، زیرا هدف صرفاً اعتبارسنجی پلتفرم بود، نه بررسی تفاوت‌های زیستی بین گروه‌ها.
سپس به شیوه استخراج نمونه و پیش‌نیازهای آزمایشگاهی پرداخته است. پس از آن به این موضوع پرداخته است که تحلیل داده‌های به دست آمده با کمک چه ابزارها و روش‌هایی انجام شده است. تمامی این مراحل با دقت بالا به همراه ذکر جزئیات مرتبط نوشته شده است.
انواع روششناسی تحقیق
روششناسی تحقیق بر اساس نوع پژوهش و داده‌های موردنیاز به سه دسته تقسیم می‌شود:
روششناسی تحقیق کمی (Quantitative Research Methodology)
روششناسی کمی بر اندازه‌گیری و تحلیل داده‌های عددی تمرکز دارد. این رویکرد برای پژوهش‌هایی که نیاز به بررسی تعداد زیادی از افراد در مدت‌زمان کوتاه دارند، مناسب است. تحقیقات کمی معمولاً برای بررسی روابط علّی (Causal Relationships) بین متغیرها، پیش‌بینی (Prediction) روندها و تعمیم (Generalization) نتایج به جمعیت‌های بزرگ‌تر استفاده می‌شوند.
ویژگی‌های پژوهش کمی
مهم‌ترین ویژگی‌های پژوهش کمی عبارت است از:
- استفاده از روش‌های گردآوری داده‌های ساختاریافته (جمع‌آوری اطلاعات به صورت منظم، استاندارد و قابل‌اندازه‌گیری)
- ارائه‌ی نتایج به‌صورت اعداد و آمار
- تحلیل داده‌ها از طریق روش‌های آماری عینی
نمونه پژوهش کمی در مقاله‌ای با موضوع بهداشت عمومی
در یک مطالعه کمی که به بررسی رابطه بین فعالیت بدنی و ریسک بیماری‌های قلبی در بزرگسالان پرداخته، محققان از یک پرسشنامه ساختاریافته که بین ۱۰,۰۰۰ شرکت‌کننده توزیع شد، استفاده کردند. داده‌ها با روش رگرسیون لجستیک تحلیل شد تا پیش‌بینی‌کننده‌های مهم شناسایی شوند. بهره‌گیری از روش‌های آماری، به تضمین عینیت یافته‌ها کمک کرد و حجم بالای نمونه، قابلیت تعمیم‌پذیری نتایج را افزایش داد.
روششناسی تحقیق کیفی (Qualitative Research Methodology)
در روششناسی کیفی، نظرات، رفتارها و تجربیات افراد مورد بررسی قرار می‌گیرد و داده‌ها به‌صورت متنی و توصیفی جمع‌آوری و تحلیل می‌شوند. این روش به تعداد شرکت‌کنندگان کمتری نیاز دارد اما به دلیل صرف زمان بیشتر برای هر فرد، فرآیند تحقیق طولانی‌تر است. روششناسی کیفی معمولاً در پژوهش‌های اکتشافی (Exploratory Research) به کار می‌رود، به‌ویژه زمانی که مسئله پژوهش به‌وضوح تعریف نشده باشد.
برخلاف روش کمی که بر شمارش داده‌ها تمرکز دارد، پژوهش کیفی تلاش می‌کند تا توصیف جامعی از یک پدیده ارائه دهد. در واقع این روش به‌جای ارائه‌ی پیش‌بینی (Predictions) یا توضیحات علی (Causal Explanations)، بر زمینه‌سازی (Contextualization) و تفسیر داده‌ها متمرکز است.
مطالب مرتبط:
تفاوت چکیده و مقدمه در نگارش و ترجمه مقاله
ویژگی‌های پژوهش کیفی
مهم‌ترین ویژگی‌های پژوهش کیفی عبارت است از:
- داده‌ها به‌صورت توصیفی و تفسیری هستند.
- به تعداد کمتری از شرکت‌کنندگان نیاز دارد اما هر فرد باید با دقت انتخاب می‌شود.
- پژوهشگر نقش فعالی در درک و تفسیر داده‌ها دارد.
نمونه پژوهش کیفی در مقاله‌ای در زمینه آموزش
در یک پژوهش کیفی که به بررسی دیدگاه معلمان درباره ادغام فناوری در کلاس‌های درس پرداخت، محققان با ۲۰ معلم از پنج مدرسه مصاحبه‌های عمیقی انجام دادند و داده‌ها را با روش تحلیل مضنونی (تماتیک) بررسی کردند. این رویکرد به ارائه بینش‌های روایی غنی درباره چالش‌ها و فرصت‌های مرتبط با فناوری آموزشی منجر شد.
روششناسی تحقیق ترکیبی (Mixed-Method Research Methodology)
روششناسی ترکیبی، ویژگی‌های هر دو روش کمی و کیفی را در یک پژوهش به کار می‌گیرد. این روش در این موارد به پژوهشگران کمک می‌کند:
- یافته‌های خود را اعتبارسنجی کنند
- نتایج حاصل از هر دو روش را با هم مقایسه کنند.
- با استفاده از یکی از روش‌ها، نتایج غیرمنتظره (Unexpected Results) روش دیگر را توضیح دهند.
این روش نوین، حاصل ترکیب دو رویکرد کمی و کیفی است. در واقع، این روش ترکیبی به پژوهشگران کمک می‌کند روابط اجتماعی و پیچیدگی‌های آن را با وضوح بیشتری مشاهده کنند. این روش به‌ویژه در مطالعاتی که شامل متغیرهای پیچیده هستند، مانند بررسی تأثیر خواب بر عملکرد تحصیلی، بسیار کاربرد دارد.
نمونه روش‌های ترکیبی در پژوهشی در زمینه علوم اجتماعی
یک مطالعه که به بررسی تأثیر فضاهای سبز شهری بر سلامت روانی جامعه پرداخته، از رویکرد روش‌های ترکیبی استفاده کرد. داده‌های کمی از طریق یک نظرسنجی برای ارزیابی شاخص‌های سلامت روانی ساکنان جمع‌آوری شد، درحالی‌که داده‌های کیفی از طریق گروه‌های کانونی برای بررسی تجربیات فردی استخراج شد. این تلفیق روش‌ها، امکان درک جامع‌تری از موضوع را فراهم کرد و تعادل میان روندهای آماری و روایت‌های شخصی را برقرار ساخت.
اگر به دنبال بهترین سایت ترجمه با هوش مصنوعی می‌گردید، پس بهتر است که خدمات ترجمه با هوش مصنوعی ترجمیک را امتحان کنید. در این خدمات، پس از ترجمه متون با هوش مصنوعی، مترجمان متخصص هم به بازبینی و ویرایش آن می‌پردازند.
انواع روش‌های نمونه‌گیری در روششناسی تحقیق
نمونه‌گیری (Sampling) یکی از بخش‌های مهم روششناسی تحقیق است. این بخش شامل این موارد است:
- انتخاب یک نمونه‌ی نماینده از جامعه‌ی مورد مطالعه برای انجام پژوهش.
- استنتاج آماری (Statistical Inference) درباره آن.
- تخمین ویژگی‌های کل جامعه بر اساس این نمونه.
دو نوع اصلی طراحی نمونه‌گیری (Sampling Design) در روششناسی تحقیق وجود دارد:
- نمونه‌گیری احتمالی (Probability Sampling): در این روش، هر عضو جامعه، شانس مشخص و برابر برای انتخاب‌شدن دارد. این امر باعث افزایش قابلیت تعمیم نتایج می‌شود.
- نمونه‌گیری غیر‌احتمالی (Non-Probability Sampling): در این روش، انتخاب نمونه به‌صورت غیرتصادفی انجام می‌شود. این روش معمولاً برای مطالعات اکتشافی یا زمانی که دسترسی به کل جامعه ممکن نیست، به کار می‌رود.
مطالب مرتبط:
هزینه چاپ مقاله در مجلات خارجی
روش‌های گردآوری داده‌ها (Data Collection Methods)
در پژوهش، داده‌ها بسته به روششناسی تحقیق و روش‌های پژوهشی مورد استفاده، به روش‌های مختلفی جمع‌آوری می‌شوند. روش‌های گردآوری داده‌ها در پژوهش‌های کیفی و کمی متفاوت هستند که در ادامه آن‌ها را معرفی می‌کنیم.
روش‌های گردآوری داده‌ها در پژوهش کیفی
مهم‌ترین روش‌های جمع‌آوری داده‌ها در پژوهش‌های کیفی عبارتند از:
|
روش |
معادل انگلیسی |
توضیحات |
|
مصاحبه‌ی فردی |
One-on-One Interviews |
این روش به پژوهشگران کمک می‌کند تا نظرات و تجربیات ذهنی پاسخ‌دهندگان را در مورد یک موضوع یا رویداد خاص درک کنند. |
|
بررسی اسناد، مرور ادبیات و ثبت اطلاعات |
Document Study/Literature Review/Record Keeping |
در این روش به بررسی اسناد مکتوب موجود مانند آرشیوها، گزارش‌های سالانه، مقالات پژوهشی، دستورالعمل‌ها و اسناد سیاست‌گذاری پرداخته می‌شود. |
|
گروه‌های متمرکز |
Focus Groups |
بحث‌های سازنده‌ای که معمولاً شامل گروهی کوچک از ۶ تا ۱۰ نفر به همراه یک تسهیل‌گر هستند تا دیدگاه‌های آن‌ها درباره‌ی یک موضوع خاص بررسی شود. |
|
مشاهده‌ی کیفی |
Qualitative Observation |
پژوهشگران با استفاده از حواس پنج‌گانه (بینایی، بویایی، لامسه، چشایی و شنوایی) داده‌ها را جمع‌آوری می‌کنند. |
روش‌های گردآوری داده‌ها در پژوهش کمی
در پژوهش‌های کمی از روش‌های زیر برای جمع‌آوری داده‌ها استفاده می‌شود.
|
روش |
توضیحات | |
|
نمونه‌گیری |
Sampling |
رایج‌ترین نوع آن، نمونه‌گیری احتمالی (Probability Sampling) است. |
|
مصاحبه |
Interviews |
معمولاً به‌صورت تلفنی یا حضوری انجام می‌شود. |
|
مشاهده‌ی ساختاریافته |
Structured Observations |
پژوهشگران رفتارهای خاص افراد را در محیط‌های کنترل‌شده مشاهده می‌کنند. |
|
بررسی اسناد |
Document Review |
مطالعه‌ی پژوهش‌های قبلی یا اسناد موجود برای جمع‌آوری شواهدی که از تحقیق پشتیبانی کنند. |
|
نظرسنجی و پرسشنامه |
Surveys and Questionnaires |
نظرسنجی‌ها می‌توانند به‌صورت آنلاین یا آفلاین، بسته به نیاز پژوهش و حجم نمونه، انجام شوند. |
روش‌های تحلیل داده‌ها (Data Analysis Methods)
داده‌های گردآوری‌شده از طریق روش‌های کیفی و کمی باید تحلیل شوند تا نتایج معناداری به دست آید. روش‌های تحلیل داده‌ها در پژوهش‌های کمی و کیفی با یکدیگر متفاوت هستند.
مطالب مرتبط:
۱۰ نرم‌افزار برتر و مهم تحلیل آماری پایان‌نامه
روش‌های تحلیل داده‌ها در پژوهش کمی
تحلیل داده‌های کمی با رویکرد قیاسی (Deductive Approach) انجام می‌شود، جایی که فرضیه‌ها در ابتدای پژوهش تدوین می‌شوند و اندازه‌گیری دقیق داده‌ها موردنیاز است.
روش‌های تحلیل داده‌های کمی معمولاً در دو دسته توصیفی (Descriptive) و استنباطی (Inferential) طبقه‌بندی می‌شوند. در ادامه درباره این رو روش بیشتر توضیح می‌دهیم.
تحلیل توصیفی (Descriptive Analysis)
این روش ویژگی‌های اساسی داده‌ها را توصیف می‌کند و به پژوهشگران کمک می‌کند تا الگوهای داده‌ها را به‌وضوح مشاهده کنند. تحلیل توصیفی با کمک این شاخص‌ها انجام می‌شود.
|
شاخص |
نام انگلیسی |
توضیحات |
|
شاخص‌های فراوانی |
Measures of Frequency |
شامل شمارش، درصد و فراوانی داده‌ها است. |
|
شاخص‌های گرایش مرکزی |
Measures of Central Tendency |
شامل میانگین (Mean)، میانه (Median) و مد (Mode) است. |
|
شاخص‌های پراکندگی یا تغییرپذیری |
Measures of Dispersion or Variation |
شامل دامنه (Range)، واریانس (Variance) و انحراف معیار (Standard Deviation) است. |
|
شاخص‌های موقعیت |
Measure of Position |
شامل رتبه‌های صدکی (Percentile Ranks) و چارکی (Quartile Ranks) است. |
تحلیل استنباطی (Inferential Analysis)
این روش برای پیش‌بینی ویژگی‌های یک جامعه‌ی بزرگ‌تر بر اساس تحلیل داده‌های یک نمونه‌ی کوچک‌تر به کار می‌رود. برخی از روش‌های رایج شامل:
- همبستگی (Correlation): بررسی رابطه بین دو یا چند متغیر.
- جدول‌بندی متقاطع (Cross-Tabulation): تحلیل رابطه‌ی بین چندین متغیر.
- تحلیل رگرسیون (Regression Analysis): مطالعه‌ی تأثیر متغیرهای مستقل بر متغیر وابسته.
- جداول فراوانی (Frequency Tables): بررسی توزیع داده‌ها بر اساس تعداد تکرار آن‌ها.
- تحلیل واریانس (Analysis of Variance – ANOVA): ارزیابی میزان تفاوت بین دو یا چند متغیر در یک آزمایش.
روش‌های تحلیل داده‌ها در پژوهش کیفی
تحلیل داده‌های کیفی با رویکرد استقرایی (Inductive Approach) انجام می‌شود، به این معنا که فرضیه‌ها پس از گردآوری داده‌ها تدوین می‌شوند. روش‌های رایج عبارتند از:
- تحلیل محتوا: بررسی اطلاعات متنی و تصویری برای شناسایی فراوانی واژگان یا مفاهیم خاص در متون.
- تحلیل روایت: بررسی محتوای به‌دست‌آمده از مصاحبه‌ها، مشاهدات میدانی و نظرسنجی‌ها با هدف پاسخگویی به پرسش‌های پژوهشی.
- تحلیل گفتمان: تحلیل تعاملات انسانی با در نظر گرفتن بستر اجتماعی و فرهنگی که این تعاملات در آن رخ می‌دهد.
- نظریه‌پردازی مبنایی: تدوین فرضیه‌ها بر اساس گردآوری و تحلیل داده‌ها برای توضیح یک پدیده.
- تحلیل تماتیک: شناسایی الگوها یا مضامین مهم در داده‌ها و استفاده از آن‌ها برای بررسی یک مسئله‌ی خاص.
چگونه روششناسی مناسب پژوهش خود را انتخاب کنیم؟
انتخاب روششناسی تحقیق به چندین عامل بستگی دارد، از جمله:
|
عامل تاثیرگذار |
ویژگی |
روش‌ناسی مناسب |
|
ماهیت پژوهش |
پژوهش بر اندازه‌گیری داده‌های عددی تمرکز دارد. |
روششناسی کمی مناسب‌تر است. |
|
ماهیت پژوهش |
پژوهش به بررسی تجربیات، نظرات و احساسات می‌پردازد. |
روششناسی کیفی انتخاب بهتری خواهد بود. |
|
ماهیت پژوهش |
پژوهش نیازمند ترکیب هر دو رویکرد بالا است. |
روششناسی ترکیبی پیشنهاد می‌شود. |
|
اهداف پژوهش |
آیا پژوهش قصد دارد روابط علّی را آزمایش کند؟ |
روششناسی کمی |
|
اهداف پژوهش |
آیا پژوهش قصد دارد یک پدیده‌ی جدید را کشف کند؟ |
روششناسی کیفی |
|
اهداف پژوهش |
آیا پژوهش به هر دو مورد نیاز دارد؟ |
روششناسی ترکیبی |
|
منابع موجود |
– |
به زمان، هزینه و ابزارهای در دسترس برای گردآوری و تحلیل داده‌ها بستگی دارد. |
|
ماهیت داده‌ها |
داده‌های عددی و ساختاریافته |
روش کمی |
|
ماهیت داده‌ها |
داده‌های متنی و توصیفی |
روش کیفی |
با در نظر گرفتن این عوامل، پژوهشگران می‌توانند روششناسی مناسبی را برای تحقیق خود انتخاب کنند تا داده‌ها را به شیوه‌ای علمی و دقیق جمع‌آوری و تحلیل کنند.
چه مواردی به ما در انتخاب روششناسی پژوهش کمک می‌کند؟
اگر هنوز هم برای انتخاب روششناسی مناسب برای پژوهش و مقاله خود مردد هستید، از موارد زیر کمک بگیرید.
- اهداف، سؤالات و فرضیات پژوهش: تعیین اهداف و سؤالات پژوهش به ساختاردهی طراحی تحقیق کمک می‌کند.
- بررسی پیشینه‌ی پژوهشی: مطالعه‌ی پژوهش‌های پیشین برای شناسایی شکاف‌های دانشی و تعیین روش مناسب.
- نیازهای آماری: در جدول بالا در این‌بار توضیح دادیم. به صورت کلی، اگر پژوهش بر داده‌های عددی و تحلیل آماری متکی باشد، روششناسی کمی مناسب‌تر است. اگر پاسخ سؤالات پژوهشی به نظرات و درک افراد بستگی داشته باشد، روششناسی کیفی توصیه می‌شود.
- اندازه‌ی نمونه: اندازه‌ی نمونه می‌تواند امکان‌سنجی روششناسی پژوهش را تعیین کند. برای نمونه‌های بزرگ، روش‌های کم‌هزینه و سریع مناسب‌تر هستند.
- محدودیت‌ها: محدودیت‌های زمانی، جغرافیایی و منابع در دسترس، بر انتخاب شیوه روششناسی پژوهش تاثیر می‌گذارند.
چگونه یک روششناسی تحقیق بنویسیم؟
یک بخش روششناسی تحقیق باید شامل اجزای زیر باشد:
طراحی پژوهش (Research Design)
بر اساس سؤالات پژوهش و نوع داده‌های موردنیاز انتخاب می‌شود. طراحی‌های پژوهشی رایج شامل تجربی (Experimental)، شبه‌تجربی (Quasi-Experimental)، همبستگی (Correlational)، توصیفی (Descriptive) و اکتشافی (Exploratory) هستند.
روش پژوهش (Research Method)
در این بخش، رویکرد روش‌شناختی خود را معرفی کنید. این روش می‌تواند کمی (Quantitative)، کیفی (Qualitative) یا ترکیبی (Mixed-Method) باشد. برای اطمینان از صحت نگارش، می‌توانید از نمونه‌های پژوهش‌های روش‌شناختی مشابه استفاده کنید.
مطالب مرتبط:
۴+ ابزار هوش مصنوعی برای تحقیق دانشجویی
دلیل انتخاب روششناسی (Reason for Selecting a Specific Methodology)
در این قسمت، باید توضیح داده شود که چرا این روش برای پاسخ به مسئله‌ی پژوهش مناسب‌ترین گزینه است. در واقع باید به این موضوع بپردازید که چرا روششناسی انتخابی شما با هدف کلی پژوهش و مسأله مورد بررسی همخوانی دارد.
ابزارهای پژوهش (Research Instruments)
شامل ابزارهای گردآوری داده‌ها مانند مصاحبه (Interviews)، پرسشنامه (Surveys) و غیره است. همچنین باید علت انتخاب هر ابزار توضیح داده شود. اگر هم از داده‌های ثانویه استفاده می‌کنید، باید اطلاعات دقیقی درباره منابع این داده‌ها و نحوه جمع‌آوری اولیه آن‌ها ارائه دهید.
نمونه‌گیری (Sampling)
شامل انتخاب یک زیرمجموعه‌ی نماینده از جامعه‌ی مورد مطالعه است. در این بخش باید فرایند انتخاب نمونه‌ها را شرح دهید. به‌عنوان مثال:
- چرا این روش نمونه‌گیری را انتخاب کرده‌اید؟
- چگونه افراد یا داده‌های مورد مطالعه را انتخاب می‌کنید؟
گردآوری داده‌ها (Data Collection)
شرح روش‌هایی که برای جمع‌آوری داده‌ها استفاده می‌شود، مانند نظرسنجی‌ها، مصاحبه‌ها و غیره.
تحلیل داده‌ها (Data Analysis)
توضیح روش‌های تحلیل داده‌ها پس از جمع‌آوری آن‌ها، شامل تحلیل‌های توصیفی و استنباطی.
محدودیت‌های پژوهش (Research Limitations)
بیان هرگونه محدودیتی که در طول تحقیق رخ داده است.
روایی و پایایی (Validity and Reliability)
پایایی (Reliability) و روایی (Validity) هر دو به میزان دقت یک روش در اندازه‌گیری مربوط می‌شوند:
- پایایی به ثبات و تکرارپذیری یک اندازه‌گیری اشاره دارد (یعنی اینکه آیا نتایج در شرایط یکسان قابل تکرار هستند یا خیر).
- روایی به دقت اندازه‌گیری اشاره دارد (یعنی اینکه آیا نتایج واقعاً همان چیزی را اندازه‌گیری می‌کنند که قرار است اندازه‌گیری شود یا خیر).
ملاحظات اخلاقی (Ethical Considerations)
حتی در نگارش روششناسی پژوهش نیز رعایت اصول اخلاقی اهمیت زیادی دارد. پژوهشگران باید اصولی نظیر امانت‌داری، انصاف، و احترام متقابل را رعایت کنند. چند اصل اخلاقی مهم عبارتند از:
- حفظ حریم خصوصی شرکت‌کنندگان
- مشارکت داوطلبانه در پژوهش و امکان انصراف از آن
- کسب رضایت آگاهانه از شرکت‌کنندگان
- محرمانه نگه‌داشتن داده‌های ارائه‌شده توسط شرکت‌کنندگان
- ارزیابی تأثیر پژوهش بر شرکت‌کنندگان و جلوگیری از آسیب احتمالی به آن‌ها
- حفظ بی‌طرفی و رفتار حرفه‌ای پژوهشگر
سخن پایانی
بخش روششناسی یکی از بخش‌های بسیار مهم در نگارش و ترجمه مقالات علمی محسوب می‌شود. پژوهشگران در این بخش باید فرآیندهای جمع‌آوری داده‌ها، تکنیک‌های تحلیل و تدابیر کنترل کیفی را به‌وضوح مشخص کنند. آوردن راهکارهایی مانند آزمون‌های آزمایشی، مثلث‌سازی داده‌ها و کنترل متغیرها برای کاهش سوگیری و افزایش اعتبار روش‌شناختی توصیه می‌شود.
شما تجربه‌ای در زمینه نگارش بخش روششناسی تحقیق دارید؟ تجربیات خود را با ما در میان بگذارید.
قصد ادامه تحصیل در خارج از کشور را دارید؟ به ترجمه مدارک تحصیلی و سایر مدارک خود نیاز دارید؟ پس با خیالی آسوده از خدمات ترجمه رسمی آنلاین ترجمیک استفاده کنید. بدون نیاز به مراجعه حضوری و در سریع‌ترین زمان ممکن، ترجمه مدارک خود را تحویل بگیرید.
