ترجمهی کتاب دستاورد چشمگیری در رزومهی حرفهای است و همهی افراد با تخصصهای مختلف تمایل به تجربهی آن دارند. اما تنها تعداد معدودی دست به ترجمهی کتاب میزنند. چالش انتخاب کتاب مناسب دلیلی است که بسیاری از افراد را از ترجمه منصرف میکند. اما آیا انتخاب کتاب مناسب برای ترجمه واقعاً سخت است؟
برخلاف تصور رایج، انتخاب کتاب برای ترجمه کار سختی نیست. اگر معیارهای انتخاب کتاب را بدانید، فرایند ترجمه بسیار سریع پیش میرود. این معیارها برای تمامی حوزهها ثابت است. شما با هر تخصصی میتوانید در انتخاب کتاب از آنها استفاده کنید.
جذابیت و تازگی موضوع کتاب، کیفیت بالای محتوای کتاب، میزان فروش آن در سایر کشورها، اینکه قبلا به فارسی ترجمه شده است یا خیر و …، از جمله معیارهای مهم در انتخاب کتاب برای ترجمه است. در این مقاله از سایت ترجمه مقاله ترجمیک به طور کامل درباره راهنمای انتخاب کتاب مناسب برای ترجمه صحبت میکنیم، پس همراه ما باشید!
مطلب مرتبط:
بایدها و نبایدهای انتخاب کتاب برای ترجمه
در این مطلب خواهید خواند:
اهمیت ترجمه کتاب
اگر شما پژوهشگر یا دانشجوی مقاطع تکمیلی باشید، بهخوبی از تأثیر تألیف یا ترجمه کتاب در رزومهی آکادمیک خود اطلاع دارید. چاپ کتاب برای پژوهشگران و محققان حوزههای مختلف بهنوعی نشاندهندهی متخصص بودن آنها در حوزهی فعالیت است و اعتبار علمی فرد را بالا میبرد. از سوی دیگر، اگر دانشجو باشید، با تجربه چاپ کتاب امتیاز ویژهای برای قبولی در مقطع دکترا و پذیرش تحصیلی برای تحصیل در خارج از ایران کسب میکنید.
اگر در حوزهی آکادمیک فعال نباشید، باز هم ترجمه و چاپ کتاب تجربهی مهمی برای شما است. در مرحلهی اول، حس خوشایندی که خود مترجم تجربه میکند، اهمیت دارد. از سوی دیگر، با ترجمه کتاب مهارت خود در حوزهای مشخص را نشان میدهید و به افزایش دانش در سطح جامعه کمک میکنید. و البته نمیتوان از این موضوع چشم پوشید که در صورت انتخاب کتاب مناسب و پرفروش شدن آن، درآمدی جانبی هم به دست میآورید.
مطلب مرتبط:
امتیاز چاپ کتاب برای پذیرش در مقطع دکتری
ویژگیهای مترجم حرفهای کتاب
جذابیت موضوعی کتابی اهمیت زیادی در پرفروش بودن کتاب دارد اما نمیتوان تأثیر مترجم حرفهای را در این مورد نادیده گرفت. هرچقدر ترجمهی شما حرفهایتر باشد، استقبال افراد از کتاب شما بیشتر خواهد بود. این موضوع باعث میشود که تأثیر مثبت بیشتری در کارنامهی کاری شما داشته باشد. آیا با ویژگیهای یک مترجم حرفهای کتاب آشنا هستید؟
دانش زبانی در دو زبان مبدأ و مقصد
اولین و مهمترین ویژگی مترجم حرفهای دانش زبانی بالا است. دانش زبانی خوب در هر دو زبان به درک بهتر متن اصلی و ارائهی ترجمهای روان و باکیفیت کمک میکند.
حتی اگر از سطح دانش زبانی فعلی خود مطمئن نیستید، بهراحتی میتوانید آن را بهبود ببخشید. شرکت در کلاسها ی آموزشی زبان مقصد، مطالعهی دستور زبان هر دو زبان، مطالعهی متون مختلف در هر دو زبان و بررسی مقابلهای راهکارهای مؤثری در این مورد هستند.
حال این سوال پیش میآید که با وجود ابزارهای ترجمه هوش مصنوعی، باز هم باید به هر دو زبان مسلط باشیم؟ بله، پاسخ این سوال مثبت است. اگر از ابزارهای ترجمه هوش مصنوعی استفاده کرده باشید، حتما میدانید که این ابزارها با وجود همه پیشرفتها کاستیهای مهمی هم دارند. کاستیهایی که از نظر مخاطب پنهان نمیماند. مثلا یکی از این کاستیهای مهم، بحث گرتهبرداری است.
هنگام ترجمه با هوش مصنوعی احتمالا شما هم دیدهاید که گاهی اصطلاحات و عباراتی را به شما نشان میدهد که در زبان فارسی رایج نیست. به این امر، گرتهبرداری میگویند. البته گرتهبرداری اشتباهی است که مترجمان تازهکار هم زیاد آن را مرتکب میشوند. مثلا در گرتهبرداری مترجم دائما از فعل «توانستن» به عنوان فعل کمکی استفاده میکند، در صورتی که ما در فارسی چنین چیزی را نداریم.
در کل، تسلط به ظرافتهای زبان مبدا و مقصد باعث میشود که ترجمه روانتری از کتاب مورد نظر تهیه کنید. و چه کسی میتواند این موضوع را انکار کند که کیفیت ترجمه کتاب رابطه مستقیمی با فروش کتاب دارد؟!
دانش و تخصص در موضوع
دانش زبانی و علاقه به ترجمه اهمیت دارند؛ اما کافی نیستند. مترجم حرفهای تنها دست به ترجمهی متونی میزند که در آن دانش و تخصص کافی دارد. بدون دانش و تخصص کافی، باوجود دانش بالای زبانی، نمیتوانید مفهوم را بهخوبی انتقال بدهید. برای اینکه با این موضوع بیشتر آشنا شوید، به مثال پایین توجه کنید.
The system uses a zero-trust security architecture.
برای ترجمه جمله بالا، اگر مترجم با اصول امنیت و شبکه سیستمهای کامپیوتری آشنا نباشد، واژه « zero-trust» را یک صفت ساده در نظر میگیرد. در این حالت ممکن است که چنین ترجمهای را از جمله بالا انجام دهد: «سیستم از معماری امنیتی با اعتماد صفر استفاده میکند.»
ترجمه «معماری امنیتی با اعتماد صفر» اگرچه از نظر لغوی کاملاً اشتباه نیست. اما مفهوم را هم به درستی منتقل نمیکند و نشان میدهد که مترجم با این اصطلاح فنی آشنا نیست. در صورتی که بهتر است که هم اصطلاح انگلیسی در کنار ترجمه آورده شود و هم اینکه معادل بهتری انتخاب شود. مثلا این ترجمه مفهوم جملا بالا را بهتر منتقل میکند: «سیستم از معماری امنیتی zero-trust (بدون اعتماد پیشفرض) استفاده میکند.»
علاوه بر این، ترجمه کتاب در حوزهی تخصصی خودتان اعتبار کتاب و کارنامهی علمی شما را بالاتر میبرد.
مهارت ترجمه
برخلاف تصور بسیاری از افراد، دانش زبانی بالا به معنی مهارت خوب ترجمه نیست. بسیاری از افراد باوجود دانش بالای زبانی، در سطح زبان مادری، نمیتوانند دست به ترجمه بزنند. ترجمه مهارت ظریفی است که نیاز به تمرین زیادی دارد. در واقع، ترجمه مهارتی است که فراتر از برگرداندن واژه به واژه کلمات از زبانی به زبان دیگر است.
برای یادگرفتن این مهارت، شما در گام اول میتوانید در کلاسهای آموزشی مترجمی شرکت کنید تا اصول را یاد بگیرید. برای بهبود این مهارت، بررسی مقابلهای متون مختلف در حوزه انتخابی و تمرینهای ترجمه کمک میکند. همچنین هر بیشتر تمرین کنید، مهارتهای ترجمهای شما هم بیشتر میشود. فراموش نکنید که یک مترجم در وهله اول باید یک نویسنده ماهر باشد و سپس مترجم!
مطلب مرتبط:
یک مترجم کتاب چه ویژگیهایی باید داشته باشد؟
نکات مهم در انتخاب کتاب
عوامل زیادی در استقبال مخاطب و پرفروش شدن کتاب و اعتبار در رزومه مترجم نقش دارند. یکی از اولین نکات انتخاب کتاب مناسب برای ترجمه است. تفاوتی ندارد تخصص شما چیست، نکات کلی مهمی وجود دارد که به شما در انتخاب کتاب مناسب کمک میکند. توجه به این نکات بخشی از محبوبیت یک کتاب را تضمین میکند. در ادامه لیستی از مهمترین نکات را برای شما آماده کردیم.
علاقهی شخصی
ترجمهی کتاب فرایندی طولانی است. اگر شما بهعنوان مترجم علاقهای به موضوع کتاب نداشته باشید، در طول زمان با خستگی شدید و کاهش کیفیت ترجمه مواجه میشوید. در اولین گام شما باید حوزهی موردعلاقهی خود را پیدا کنید و سپس دست به ترجمه بزنید.
رشتهی تحصیلی، موضوعات موردمطالعه و شناخت روحیه و شخصیت میتواند در انتخاب حوزه به شما کمک کند. باتوجهبه این نکات شما میتوانید در یکی از ژانرهای کتاب دست به ترجمه بزنید.
مهمترین ژانرهای کتاب شامل موارد زیر است:
- غیر داستانی (کتابهای علمی، دانشگاهی، زندگینامهنویسی، روایت تاریخی و …)
- داستانی (هیجانانگیز، عاشقانه، ترسناک، فانتزی، حماسی و …)
تازگی و جذابیت موضوع
یکی از مهمترین نکات برای انتخاب کتاب، توجه به جذابیت و تازگی موضوع است. در شرایط فعلی که پیشرفت و گسترش دانش و اطلاعات هر روز بیشتر از قبل است، کتابهایی درباره موضوعات روز موفقتر هستند. این نکته در ترجمه کتابهای حوزه آکادمیک، علموفناوری و کسبوکار اهمیت زیادتری دارد.
شما باید خلاء علمی موجود در جامعه مخاطب را شناسایی کنید و جدیدترین موارد را انتخاب کنید. انتخاب کتابی که شامل موضوعات بروز باشد و هم موردتوجه مخاطبین باشد، شانس فروش کتاب و اعتبار مترجم را بالاتر میبرد.
کیفیت محتوا
کیفیت بالای محتوای کتاب هم در رزومه شما بهعنوان مترجم تأثیر دارد و هم میزان فروش کتاب را تضمین میکند.
شما بهعنوان مترجم حرفهای باید کتابی را انتخاب کنید که از لحاظ نگارشی، علمی کیفیت بالایی داشته باشد. استدلالهای درست و منطقی، استناد به منابع معتبر و بررسی عمقی یک موضوع نشاندهنده کیفیت یک کتاب هستند.
اگر کتاب انتخابی شما این کیفیت را نداشته باشد، مورد استقبال قرار نمیگیرد و تجربهای منفی در رزومه شما برجا میگذارد. بهترین روش برای بررسی کیفیت محتوا (غیر از آنکه خودتان آن کتاب را بخوانید)، این است که نظرات و نقدهای کتاب موردنظر را بررسی کنید. این نظرات در سایتهایی چون Goodreads، Amazon و سایتهایی که به صورت تخصصی به نقد کتابها میپردازند، موجود است. پس فراموش نکنید که پیش از اقدام برای ترجمه و چاپ کتاب، حتما مطمئن شوید که کتاب مورد نظر اصلا ارزش ترجمه دارد یا خیر!
اعتبار نویسنده و ناشر
در کنار کیفیت بالای کتاب، اعتبار نویسنده و ناشر اصلی برای فروش کتاب در بازار داخلی اهمیت دارد. با انتخاب کتاب از ناشر و نویسندهای حرفهای و شناخته شده شما راحتتر میتوانید ناشر داخلی برای چاپ کتاب خود پیدا کنید. همچممی مخاطب نیز با اطمینان بیشتری کتاب شما را خریداری میکند.
انتخاب کتاب از نویسندگان شناخته شده تضمین میکند که محتوای کتاب از کیفیت خوبی برخوردار است و اعتبار ترجمه شما را بالاتر میبرد. البته بعضی کتابها هم از نویسندگان کمتر شناختهشده هستند که واقعا ارزش ترجمه دارند! در هر صورت، شما باید بررسی کنید که مخاطب چه میخواهد و طبق آن عمل کنید!
عدم وجود ترجمه قبلی
بازار ترجمه کتاب بسیار رقابتی است. انتخاب کتابی که تا کنون ترجمه نشده، شانس ما در این بازار را افزایش میدهد. در واقع شما بهعنوان اولین کسی که یک کتاب را ترجمه میکند، اعتبار ویژهای کسب میکنید.
تنها در صورتی کتاب ترجمه شدهای را انتخاب کنید که ترجمه قبلی قدیمی، با کیفیت پایین و ویراستاری نامناسب باشد. در این صورت ارائه ترجمهای باکیفیت مهارت شما را بهعنوان مترجم حرفهای نشان میدهد.
نیاز بازار و مخاطب
یک کتاب خوب باید موردعلاقه مترجم و بر اساس نیاز جامعهی مخاطبین باشد. اگر یک کتاب موضوعی بسیار جدید داشته باشد؛ اما طبق نیاز و سلیقه جامعه نباشد، موفق نمیشود. برای انتخاب کتاب شما باید خلا موجود را شناسایی کنید و بر اساس آن از جدیدترین منابع استفاده کنید. این نیاز ممکن است در حوزه کتابهای آموزشی، مسائل توسعه فردی یا حوزه تکنولوژی باشد.
توجه به این نکته کاربردیبودن کتاب شما را تضمین میکند.
سخن پایانی
انتخاب موفق کتاب برای ترجمه، نیازمند توجه به نکاتی مانند سطح دانش و تخصصی، علاقهی شخصی و نیازهای مخاطب است. شما باتوجهبه این نکات میتوانید کتابی را انتخاب کنید که تأثیر مثبتی در رزومه ما داشته باشد و در بازار نیز موردتوجه مخاطبین قرار بگیرد. این انتخاب درست فرایند ترجمه را راحتتر میکند.
اگر کتاب موردنظر خود را انتخاب کردید؛ اما برای افزایش کیفیت ترجمه و ویراستاری به کمک نیاز دارید، ترجمیک با تیمی از مترجمان و ویراستاران حرفهای در کنار شماست تا اثری باکیفیت تولید کنید.
در ترجمیک، در تمامی ترجمه و چاپ کتاب همراه شماییم. از ترجمه کتاب و ویرایش فارسی و انگلیسی متون گرفته تا صفحهآرایی، طراحی جلد کتاب و حتی چاپ کتاب، همه را از سایت ترجمه تخصصی ترجمیک بخواهید. برای دریافت مشاوره و ثبت سفارش، به صفحه سفارش ترجمه مراجعه کنید.
