یک مترجم فردی است که به چند زبان تسلط دارد و اطلاعات مکتوبی از قبیل مقالات، کتاب‌ها، اسناد و غیره را از یک زبان به زبان دیگر بر می‌گرداند. با این حال عکس آن لزوماً صادق نیست، اگر فردی از کودکی با دوزبان رشد کند، بازهم برای تبدیل شدن به یک مترجم به دو چیز نیاز دارد. اول مهارت و تجربه لازم برای ترجمه و دوم شناخت از حوزه‌ای که در آن ترجمه خواهد کرد.
” من که کلاس زبان رفته‌ام، کار هم که سادهست، هر کلمه‌ای دیدم معنایش را بالایش می‌نویسم و آن‌هایی را هم که بلد نیستم در دیکشنری پیدا می‌کنم؛ به همین سادگی!“
“من در رشته خودم تخصص دارم، کار هم که سادهست، متن را توی گوگل ترنسلیت کپی می‌کنم و کلمه‌های تخصصی که بلدم توی متن می‌چپانم؛ به همین سادگی!“
مترجم‌ها تقریبا هر روز این حرف‌ها را می‌شنوند و گهگاهی مجبورند ترجمه‌های غیرحرفه‌ای چنین نامترجم‌هایی را اصلاح و اغلب مجدد ترجمه کنند. شاید دقت، حساسیت و اهمیت ترجمه حرفه‌ای کمتر به چشم بیاید اما حقیقت این است که ترجمه کاریست تخصصی و مترجم پس از سال‌ها یادگیری زبان خارجی و آموختن فنون ترجمه و نگارش در هر دو زبان مبدا و مقصد به سطحی از مهارت و تخصص دست می‌یابد و پس از چشیدن گرم و سرد ترجمه تازه می‌تواند اسم خودش را بگذارد مترجم!
مترجمان حرفه ای، چه ترجمه را در دانشگاه فراگرفته باشند و چه به صورت تجربی، سال‌ها برای کسب تجربه، مهارت و تخصص تلاش کرده‌اند. برخلاف تصویری که ممکن است نزد بعضی افراد باشد، ترجمه، حرفه‌ای نیست که بتوان با یادگرفتن چند کلمه زبان خارجی یا حتی صرفاً با تسلط کامل به زبان خارجی از عهده آن برآمد.
ترجمه فقط معنی کلمه‌ها و جمله‌ها نیست بلکه شامل فرهنگ، هنجارهای اجتماعی، تجارت و حتی سیاست نیز می‌شود.
ترجمه دنیایی روشن و رنگارنگ با امکانات فراوان برای یادگیری، رشد و به اشتراک گذاشتن اطلاعات و نظریات مختلف بر اساس احترام متقابل است. مترجمان تلاش می‌کنند تا با شکستن موانع زبانی جهان را کوچک کرده و هرکس بتواند با زبان مادری خود از این جهان پهناور لذت ببرد. اگر معلمان، متخصصان، دانشمندان و پژوهشگران، پزشکان، داروسازان، متخصصان بازاریابی و غیره نتوانند اطلاعات خود را با دیگر افراد در سراسر جهان نداشته باشند هیچ‌وقت علم گسترش نخواهد یافت.
ترجمه موجب تسهیل ارتباط و انتقال ایده‌ها نه فقط بین افراد بلکه بین ملت‌ها می‌شود.
در تقویم کشورمان روزی به نام روز ملی مترجم ثبت نشده است، اما ما مترجم‌ها هر سال روز سی‌ام سپتامبر (هفتم مهرماه) را همراه با دیگر مترجمان جهان، به عنوان روز جهانی ترجمه گرامی می‌داریم.
فدراسیون بین المللی ترجمه (FIT) در ۱۹۹۱ این روز را به عنوان روز جهانی ترجمه پیشنهاد کرد و هدفش از این اقدام ارج نهادن به مترجمان و تاکید بر اهمیت حرفه‌ی ترجمه اعلام کرد. همچنین، این روز را انگیزه‌ای برای مترجمان و مؤسسات ترجمه‌ی سراسر جهان دانست تا به غیرمترجمان و استفاده کنندگانِ خدمات ترجمه یادآور شوند که در دنیای امروز ترجمه بسیار مهم و حیاتی است.
تلاش ما در ترجمیک ایجاد فضای کاری بهتری برای جامعه مترجمان، به ویژه مترجمان متخصص دانشگاهی و باتجربه است.
به امید آن که هر ساله روز ترجمه بهانه‌ای باشد برای درک بهتر جامعه مترجمان و برنامه‌ریزی با انگیزه برای ارتقای همه جانبه ترجمه و مترجمان در ایران.
