۵ نکته مهم برای بهبود خوانایی و وضوح مقالات علمی

پژوهشگرانی که سابقه چاپ و انتشار چندین مقاله را در کارنامه علمی خود دارند، ناخوانایی و غیرقابل‌فهم بودن را یکی از دلایل رایج ریجکت شدن مقاله می‌دانند. چراکه مطالعه مقالاتی که با زبانی پیچیده و بیانی غیرسلیس نوشته شوند، برای خوانندگان سخت و خسته‌کننده است.

با این اوصاف در کنار تلاش‌هایی که برای بهبود کیفیت پروژه تحقیقاتی و دقیق و واقعی بودن نتایج می‌کنید، باید به ساختار جملات نیز دقت کنید. اما چطور به این هدف برسیم؟ ویژگی‌های یک مقاله خوانا و روان چیست؟

در این مطلب با ما همراه باشید تا با نکات ضروری برای نوشتن مقاله‌ای سلیس و روان آشنا شویم. اگر در حال ترجمه تخصصی مقاله خود هستید، این مطلب برای شما نوشته شده است.

مطالب مرتبط:

پاسخ به ۱۲ سوال متداول درباره فرایند داوری مقالات علمی

چندین اسم را پشت سر هم نیاورید

گاه نویسندگان مقالات آکادمیک، چند اسم را پشت سر هم استفاده می‌کنند و با این کار، به طور ناخواسته سرعت مطالعه خوانندگان را کاهش می‌دهند. البته در برخی موارد آوردن چند اسم پشت سر هم، به اختصار نوشته کمک می‌کند و از این جهت گامی مثبت است. به عنوان مثال عبارت:

non-viral gene therapy protocol

در مقایسه با عبارت زیر کوتاه‌تر و مختصرتر است:

a non-viral protocol for gene therapy

با این حال، بهتر است تا جایی که ممکن است چند اسم پشت سر هم قرار نگیرند. برای درک بهتر این موضوع، به مثال‌های زیر توجه کنید.

There are few evidence-based adolescent self-efficacy enhancement programs.

There are few evidence-based programs to enhance self-efficacy among adolescents.

We report a novel thermal-based preselected whey protein isolation process.

We report a novel thermal-based process for isolating preselected whey proteins.

در دو مثال بالا، نسخه های اصلاح شده حاوی کلمات بیشتری نسبت به نسخه اصلی هستند. با این حال، خواننده به‌سرعت متوجه منظور نویسنده می‌شود.

تعداد بندها (clauses) را محدود کنید

بند مجموعه‌ای از کلمات و شامل یک فاعل و یک فعل است. به عبارت دیگر، بند یک جمله کامل به حساب نمی‌آید اما بی‌شباهت به یک جمله کامل نیز نیست.

وقتی پای بحث درباره مفاهیم پیچیده به میان می‌آید، بهتر است تعداد بندهای هر جمله را به حداقل برسانید. چراکه دنبال کردن جملات بسیار طولانی که ایده‌های زیادی را در خود جای می‌دهند، برای مخاطب سخت و خسته‌کننده است. به مثال‌های زیر توجه کنید و خودتان را جای خواننده بگذارید.

Among the various types of apraxia, ideomotor apraxia, which is characterized by impairment in executing the use of a tool or gesture—patients experience difficulty in performing appropriate actions related to verbal commands or in imitating another person’s gestures—is the most common and has been extensively described by Peng et al. (2010).

Among the various types of apraxia, the most common is ideomotor apraxia. This disorder is characterized by impairment in executing the use of a tool or gesture. Patients experience difficulty in performing appropriate actions related to verbal commands or in imitating another person’s gestures. Ideomotor apraxia has been extensively described by Peng et al. (2010).

در این مثال، به دلیل وجود داشتن انبوهی از جزئیات جمله اصلی را به چهار جمله جدید تقسیم کردیم.

Social anxiety disorder, despite being one of the most common anxiety disorders, with a prevalence of 2-5%, has not been adequately studied in rural populations, especially low-income ones.

Social anxiety disorder is one of the most common anxiety disorders, with a prevalence of 2-5%. However, it has not been adequately studied in rural populations, especially low-income ones.

در این مثال، جمله اصلی حاوی اطلاعات زیادی است و شامل عدد و رقم نیز می‌شود. لذا با تقسیم کردن آن به دو جمله مجزا، پیگیری بحث را برای خواننده ساده‌تر کردیم.

مطالب مرتبط:

راهنمای گام به گام ویرایش مقاله برای ارسال به مجلات

عبارات پوچ را حذف کنید

عبارات پوچ، به عباراتی گفته می‌شود که اطلاعات خاص و مهمی را به خواننده انتقال نمی‌دهد. این عبارات حتی اگر حذف شوند هم آسیبی به ساختار و مفهوم جمله وارد نمی‌شود. بسیاری از عبارات پوچ، شامل ضمایری مثل it یا there هستند. به مثال‌های زیر توجه کنید.

It is possible that mechanical stress causes inflammation and destruction of cartilage.

Mechanical stress may cause inflammation and destruction of cartilage.

There are numerous studies showing that patient age is associated with severity of surgical site infection.

Numerous studies show that patient age is associated with severity of surgical site infection.

هنگام مقایسه دقت کنید

هنگام استفاده از صفات تفضیلی مثل larger، greater، smaller و… اطمینان حاصل کنید که مواردی که با این صفات به هم مرتبط می‌شوند، همان‌هایی هستند که قصد مقایسه کردنشان را دارید. به مثال‌های زیر دقت کنید.

Smokers’ white blood cell counts were higher than non-smokers.

مقصود این جمله، مقایسه تعداد گلبول‌های سفید افراد سیگاری و غیرسیگاری است. اما ساختاربندی طوری است که مقایسه را به‌طور واضح نشان نمی‌دهد و این طور به نظر می‌رسد که تعداد گلبول‌ها با تعداد افراد مقایسه شده است. این در حالی است که جمله زیر مقایسه تعداد گلبول‌های سفید با یکدیگر را به طور دقیق نشان می‌دهد.

Smokers had higher white blood cell counts than non-smokers did.

یا

White blood cell counts were higher in smokers than in non-smokers.

جمله زیر نیز مثالی دیگر از یک مقایسه گمراه‌کننده است. در جمله اول این‌طور به نظر می‌رسد که مقایسه بین «بروز بیماری» و «افراد» انجام شده است ولی با تغییر ساختار جمله، مقصود جمله را روشن کردیم.

Incidences of post-surgical infection in older patients are higher than younger patients.

Incidences of post-surgical infection are higher in older patients than in younger patients.

به فاصله میان فعل و فاعل دقت کنید

درک و مطالعه جملاتی که در آن‌ها فاصله بین فعل و فاعل زیاد است، کار ساده‌ای نیست. از این رو چنین جملاتی مخاطب را خسته کرده و اطلاعات را به‌خوبی منتقل نمی‌کنند. با این اوصاف، سعی کنید تا جایی که ممکن است فعل اصلی و فاعل جمله را به هم نزدیک کنید و ترجیحا آن‌ها را در ابتدای جمله قرار دهید. به جملات زیر توجه کنید.

Owing to heavy workloads, limited opportunities for professional advancement, increasing career-related burnout, and decreasing job satisfaction, a large number of teachers have switched careers.

A large number of teachers have switched careers owing to heavy workloads, limited opportunities for professional advancement, increasing career-related burnout, and decreasing job satisfaction.

a large number of teachers فاعل این جمله و have switched فعل آن است. اما همانطورکه می‌بینید در جمله اول فعل و فاعل در انتهای جمله قرار گرفته‌اند و دنبال کردن مفهوم جمله را برای مخاطب سخت می‌کنند. حال مثال زیر را در نظر بگیرید.

A semi-arid climate; a vegetation structure that is dominated by small herbs, weeds, and grass, with scattered drought-resistant thorny trees; and rainfall and soils insufficient to support tree growth are some of the key characteristics of grassland ecosystems.

Some of the key characteristics of grassland ecosystems are a semi-arid climate; a vegetation structure that is dominated by small herbs, weeds, and grass, with scattered drought-resistant thorny trees; and rainfall and soils insufficient to support tree growth.

در این جمله نیز با تغییر موقعیت فعل، خوانایی جمله بهبود پیدا کرده است.

مطالب مرتبط:

معرفی بهترین وب‌سایت‌های دانلود رایگان مقاله

سخن پایانی

خوانایی و روان بودن مقالات آکادمیک بسیار مهم است و حتی می‌تواند شانس چاپ و پذیرش آن‌ها را نیز تحت تاثیر قرار دهد. نکاتی که در این مطلب آموختیم، به شما کمک می‌کنند تا ایده‌های ناب و خلاقانه خود را واضح‌تر ارائه کنید و اطمینان حاصل کنید که خوانندگان از مطالعه مقاله شما بهره کافی را خواهند برد.

برای فعالیت در حوزه ترجمه، ویراستاری و نویسندگی، رزومه خود را به صفحه استخدام مترجم ارسال کنید. فعالیت به صورت کاملا آنلاین و دورکاری خواهد بود.