چالشی به نام انتخاب کتاب برای ترجمه از آمازون

بخش بزرگی از کتاب‌هایی که در بازار ایران یافت می‌شوند، کتاب‌هایی هستند که از زبان‌های دیگر به زبان فارسی ترجمه شده‌اند. دلیل این امر این است که ترجمه کتاب تا حد زیادی آسان‌تر از تألیف آن است، چرا که در ترجمه می‌توان بر فاکتور‌هایی مانند موفقیت کتاب اصلی و شهرت نویسنده آن تکیه کرد و شانس موفقیت را افزایش داد. علاوه بر این ترجمه کتاب در مقایسه با تألیف کتاب به نوآوری، تخصص، تحقیق و پژوهش کمتری نیاز دارد.

البته باید در نظر داشته باشید که آن‌چه بیان شد، به معنای ساده انگاشتن ترجمه کتاب نیست و عوامل زیادی مانند انتخاب کتاب مبدأ، تبحر مترجم، بازار هدف و … در موفقیت آن دخیل هستند.

چگونگی انتخاب یک کتاب برای ترجمه

با توجه به سرانه پایین مطالعه و بازار بی‌رمق کتاب در ایران، انتخاب کتاب برای ترجمه کار چندان آسانی نیست. حتی اگر کتاب مبدأ در سطح بین‌المللی موفقیت‌های زیادی کسب کرده باشد، تضمینی وجود ندارد که در ایران نیز با استقبال زیادی مواجه شود.

در نظر گرفتن برخی معیار‌ها می‌تواند به انتخاب یک کتاب مناسب برای ترجمه کمک کند که در ادامه به بیان برخی از آن‌ها می‌پردازیم.

علاقه شخصی

علاقه به موضوع کتابی که قرار است ترجمه شود، شاید در نگاه اول کم اهمیت جلوه کند، ولی مترجمی که قرار است مدت زمان طولانی (هفته‌ها یا ماه‌ها) با یک کتاب همراه باشد و زندگی خود را وقف آن کند، اگر علاقه‌ای به آن کتاب نداشته باشد، راه دشوار و خسته کننده‌ای را پیش‌رو خواهد داشت. اگر علاقه نباشد، انرژی و اشتیاق لازم نیز برای انجام کار نخواهد بود و در نهایت ترجمه با‌کیفیتی حاصل نمی‌شود.

کسب درآمد

گاهی پول می‌تواند جای خالی علاقه را پر کند و انگیزه لازم را به مترجم بدهد تا کار با‌کیفیتی ارائه کند. بنابراین مبنای انتخاب یک کتاب می‌تواند میزان نیاز جامعه، اهمیت آن کتاب در کار‌های تحقیقاتی یا لزوم استفاده از آن در بخش آموزش باشد.

کتاب‌هایی که جایزه دریافت کرده‌اند.

معمولاً کتاب‌هایی که موفق به دریافت جایزه‌ای شده‌اند و توانسته‌اند نظر داوران را در جوامع بین‌المللی به خود جلب کنند، از جمله کتاب‌هایی هستند که ارزش ترجمه دارند.

 کتاب‌های پرفروش

معمولاً کتاب‌هایی که در یک کشور فروش زیادی دارند، در سایر نقاط دنیا نیز بازخورد خوبی از مخاطبان دریافت می‌کنند. چرا که مطمئناً موضوع و محتویات آن کتاب از منظر خوانندگان جالب توجه بوده که توانسته جایگاه خوبی را کسب کند.

نشریاتی مانند نیویورک‌تایمز، انتشاراتی چون بارنز اند نوبلز و کتابفروشی‌هایی نظیر آمازون، فهرستی از‌ کتاب‌های پرفروش دارند که می‌توانید برای انتخاب چنین کتاب‌هایی به آن‌ها مراجعه کنید.

کتاب‌های پر سر و صدا

گاهی برخی از کتاب‌ها به دلایلی مانند ارتباط با اخبار داغ روز، پرده برداشتن از اسرار یا نوشته شدن توسط افراد خاص، سرو صدای زیادی به پا می‌کنند. در نتیجه مترجم می‌تواند از حس کنجکاوی جامعه نسبت به آن کتاب استفاده کرده و آن را ترجمه نماید.

سطح زبان کتاب اصلی

مترجمان به‌ویژه مترجمان تازه‌کار نباید کتابی که از نظر سطح زبانی با توانایی آن‌ها مطابقت ندارد را برای ترجمه انتخاب کنند. هر چقدر هم که یک کتاب جذاب باشد، اگر به‌درستی درک و بازگو نشود، نمی‌تواند مخاطبان را جذب کند. 

تخصص در زمینه موضوع کتاب

ترجمه لغات و عبارات تخصصی کاری نیست که بتوان آن را با مراجعه به فرهنگ لغات انجام داد. بنابراین چه خود شما تصمیم به ترجمه یک کتاب گرفته باشید، چه فرد دیگری را به این کار بگمارید، بایستی تخصص و تسلط کافی بر موضوع کتاب داشته باشید. چرا که حتی اگر ترجمه کتاب به مترجم متخصص سپرده شود، در نهایت بایستی توسط سفارش‌دهنده بازخوانی و اشکالات آن رفع شود.

کتاب‌های توصیه شده

بسیاری از شخصیت‌های برجسته‌ ادبی، نشریات، انتشارات و سایت‌های فروش کتاب هر از چندگاهی فهرستی از «کتاب‌هایی که باید پیش از مرگ خواند» را اعلام می‌کنند. اغلب، این فهرست‌ها به‌صورت منظم منتشر می‌شوند که می‌توان از آن‌ها کمک گرفت.

نویسندگان مورد علاقه مردم

معمولاً زمانی که یک نویسنده در عرصه ادبیات مورد توجه مردم قرار می‌گیرد و محبوبیت زیادی به‌دست می‌آورد، کتاب‌های مختلفش با استقبال خوبی رو‌به‌رو می‌شوند. البته ممکن است تمام کتاب‌های یک نویسنده از کیفیت یکسانی برخوردار نباشند و رقبای زیادی نیز در زمینه ترجمه آن وجود داشته باشند، با این حال چنین انتخابی معمولاً از ریسک کمی برخوردار است.

انتخاب کتاب از آمازون

آمازون (Amazon) یک وب‌سایت آمریکایی است که یکی از بزرگ‌ترین فروشگاه‌های اینترنتی دنیا محسوب می‌شود. با وجود این‌که به‌دلیل‌ تحریم‌ها و عدم صدور کارت‌های اعتباری بین‌المللی در کشور، خرید کتاب از آمازون برای ایرانیان امکان پذیر نیست، ولی به خاطر تنوع بسیار زیاد و پایین بودن قیمت محصولات هنوز هم خرید از این سایت توسط برخی از شرکت‌ها انجام می‌شود.

یکی از مزایای خرید کتاب از آمازون این است که نسخه الکترونیکی اکثر کتاب‌ها را نیز برای فروش قرار داده است و این نسخه‌های الکترونیکی، خریداران را از هزینه‌های سرسام آور پست و انتظار طولانی برای ارسال می‌رهاند. به همین دلیل امروزه اکثر کتاب‌های خارجی در ایران از این سایت تهیه می‌شوند.

حسن دیگر خرید کتاب از آمازون این است که امکان جستجوی کتاب بر اساس نام، زبان، نظرات، تاریخ انتشار، فرمت، نویسنده و … در آن وجود دارد. همچنین همان‌طور که پیش از بیان شد، این سایت به‌طور منظم (هر ساعت) فهرستی از کتاب‌های پر‌فروش (Best Seller) خود را منتشر می‌کند که می‌تواند در پیشنهاد کتاب برای ترجمه موثر بوده و شما را در این انتخاب یاری کند.

از دیگر مزایای خرید کتاب از آمازون فهرست کتاب‌های پرفروشی‌ست که توسط نیویورک تایمز و همچنین برترین کتاب‌های ماه خود را نیز در وب‌سایتش اعلام و قرار داده است.

پس از آن‌که بر اساس معیار‌های ذکر شده و با کمک فیلتر‌های تعبیه شده، کتاب مورد نظر خود را یافتید، بایستی از عدم ترجمه آن توسط دیگران اطمینان حاصل کنید. البته در ایران قانون کپی‌رایت وجود ندارد و یک کتاب می‌تواند توسط مترجمان مختلف ترجمه شود، ولی بدون شک وجود ترجمه‌های مختلف از یک کتاب، استقبال از کتاب شما را کاهش می‌دهد. معمولاً احتمال وجود ترجمه کتاب‌هایی که کمتر از شش ماه از تاریخ انتشار آن‌ها می‌گذرد، بسیار کم است.

چگونه از عدم ترجمه کتاب منتخب خود توسط دیگران اطمینان حاصل کنید؟

زمانی که عنوان یک کتاب در سایت آمازون نظر شما را به خود جلب می‌کند، باید بدانید که آیا این کتاب قبلاً توسط شخص دیگری ترجمه شده است یا خیر. برای این کار می‌توانید عنوان کتاب مورد نظر خود را در قسمت جستجوی سایت کتابخانه ملی وارد کنید و از عدم ترجمه کتاب اطمینان پیدا کنید. تمام کتاب‌هایی که در کشور چاپ می‌شوند، لازم است در کتابخانه ملی ثبت و فیپا دریافت کنند و به همین دلیل مرجع معتبری برای جستجوی کتاب است.

برای مثال رمان «صدای آرچر» توجه شما را به خود جلب می‌کند. شما بایستی عنوان کتاب را به زبان اصلی یعنی انگلیسی «Archer’s Voice» جستجو نمایید.

با فشردن دکمه جستجو فهرستی از این کتاب نمایش داده می‌شود که با کلیک کردن روی عنوان کتاب صفحه دیگری باز می‌شود که مشخص می‌کند این کتاب در کشور موجود هست یا خیر و یا تاکنون توسط شخص دیگری ترجمه شده است یا خیر.

در اینجا نتیجه نمایش داده شده برای کتاب «Archer’s Voice» نشان می‌دهد که این کتاب توسط منا اختیاری ترجمه و توسط نشر آموت در سال ۱۳۹۶ منتشر شده است.

گاهی اوقات ممکن است به دلیل بی‌دقتی و بی‌توجهی برخی از ناشرین در درج مشخصات کتاب، عنوان اصلی کتاب در صفحه مشخصات ذکر نشده باشد. بنابراین توصیه می‌شود که جستجو بر اساس نام نویسنده و عنوان حدسی فارسی نیز انجام شود.

در پایان خاطر نشان می‌شود که زمانی ترجمه کتابی که قبلاً ترجمه شده است، مفید واقع می‌شود که شما توانایی بالاتر و تبحر بیشتری نسبت به مترجم آن کتاب داشته باشید.

اگر هنوز در انتخاب کتاب برای ترجمه، و یا انتخاب مترجم آمادگی و مهارت لازم را ندارید میتوانید آن را به ترجمیک واگذار نمایید و از پیشنهاد ترجمیک برای ترجمه کتاب استفاده کنید.