بحران‌های مرتبط با سلامت روان، دانشجویان را تهدید می‌کنند. استرس و دلهره کرونا، فشارهای دانشگاه و یادگیری و نگرانی برای آینده تحصیلی و شغلی، از جمله عواملی است که بر سلامت روحی دانشجویان تاثیرات منفی می‌گذارد.
طبق آمارها، اکثر دانشجویان از اضطراب و استرس رنج می‌برند. یک نظرسنجی در سال ۲۰۲۰ نشان داد که ۷۲٪ از دانشجویان نگران آینده تحصیلی خود و حدود ۶۰٪ هم در مورد عقب ماندن یا شکست در آموزش‌های آنلاین استرس دارند. جای تعجب نیست که فرسودگی شغلی یا خستگی مفرط مشکلی بزرگ برای دانشجویان است.
مطالب مرتبط:
راه‌کارها و چالش‌های آموزش در دوره‌های آنلاین
مطالعه‌ای در دانشگاه بوستون در سال ۲۰۲۱ نشان داد که بیش از نیمی از ۳۳۰۰۰ دانشجوی مورد بررسی، اضطراب یا افسردگی را تجربه کردند. ۸۳ درصد از پاسخ‌دهندگان هم گفتند که سلامت روحی آن‌ها بر عملکرد تحصیلیشان تأثیر می‌گذارد.
فرسودگی شغلی دقیقاً چیست؟ و چگونه دانشجویان می‌توانند از فرسودگی شغلی در دانشگاه جلوگیری کنند؟
نکته مهم: درصورتی که خودتان یا اطرافیانتان از فرسودگی شغلی یا مشکلات روحی رنج می‌برید، حتماً از یک مشاور یا روانشناس کمک بگیرید.
برای آشنایی با فرسودگی شغلی و راه‌کارهای پیشگیری از این مشکل متداول با همراه شوید.
در این مطلب خواهید خواند:
فرسودگی شغلی چیست؟
فرسودگی شغلی به خستگی و ازپا افتادن افراد که در نتیجه تجربه استرس و اضطراب مزمن است، گفته می‌شود.
سازمان بهداشت جهانی فرسودگی شغلی را در دسته مشکلات شغلی طبقه‌بندی می‌کند؛ با این حال، این مشکل، دانشجویان را نیز درگیر می‌کند.
فرسودگی شغلی در دانشگاه سبب ایجاد احساس ضعف و بدبینی دانشجویان نسبت به دانشگاه و یادگیری می‌شود. در این حالت شاید آن‌ها از انجام‌دادن تکالیف و وظایف خود غافل شوند و حتی به حذف کلاس‌هایشان و ترک تحصیل فکر کنند. فرسودگی به خلاقیت و عملکرد تحصیلی نیز آسیب می‌رساند.
دانشجویان به فرسودگی شغلی واکنش‌های متفاوتی نشان می‌دهند. برخی به سندرم ایمپوستر یا نشانگان منفی‌گرا دچار می‌شوند و در نهایت هم ترک تحصیل می‌کنند. بعضی دیگر هم آن‌قدر برای کسب موفقیت‌های بیشتر خود را تحت‌فشار قرار می‌دهند که این کار درنهایت به قیمت از دست‌دادن سلامت روانشان تمام می‌شود. به یاد داشته باشید که فرسودگی شغلی پس از فارغ‌التحصیلی نیز از بین نمی‌رود. در واقع فرسودگی شغلی زمان تحصیل می‌تواند مقدمه‌ای بر فرسودگی شغلی در محل کار باشد.
علائم فرسودگی شغلی
آشنایی با علائم فرسودگی شغلی، بسیار مهم است. دانشجویانی که با این علائم آشنا هستند، با احتمال بالاتری توانایی انجام اقدامات پیشگیرانه در جهت بهبود سلامت روان خود را هم دارند.
طبق گزارشات منتشرشده توسط موسسه استرس آمریکا، این علائم، نشان‌دهنده فرسودگی شغلی است.
احساس خستگی
خستگی ذهنی و جسمی از علائم کلیدی استرس مزمن و فرسودگی شغلی است. البته این نوع خستگی را با خستگی ناشی از کمبود خواب یا کار زیاد، اشتباه نگیرید.
کاهش اشتیاق برای تحصیل و یادگیری
یکی دیگر از علائم ازپای افتادن دانشجویان، کاهش و کمبود شوق و اشتیاق آنان برای ادامه تحصیل و یادگیری است. علائم رایج کاهش اشتیاق شامل ترس و دلهره از کلاس، نگرانی در مورد آزمون‌های آینده و عدم علاقه به دانشگاه است.
مطالب مرتبط:
چگونه در دوره‌های آنلاین انگیزه‌مان را حفظ کنیم؟
افت عملکرد تحصیلی
استرس سبب ایجاد احساس خستگی در دانشجویان می‌شود. شاید آن‌ها با افت عملکرد تحصیلی مثل کسب نمرات پایین‌تر روبه‌رو شوند.
افزایش تحریک‌پذیری یا عصبانیت
برای بسیاری از افراد، تحریک‌پذیری یا دلخوری زیاد، اولین نشانه استرس و فرسودگی محسوب می‌شود. این مشکلات می‌توانند در نهایت سبب ناامیدی و عصبانیت دانشجویان شوند.
افزایش اضطراب
افزایش اضطراب و نگرانی در فرسودگی شغلی رایج است.
مشکلات جسمی
فرسودگی شغلی علاوه بر تأثیر بر روح و روان افراد، می‌توانند بر جسمشان نیز تاثیرات منفی بگذارند. علائم هشدار دهنده فیزیکی فرسودگی شغلی شامل خستگی، سردرد، مشکلات گوارشی و … است.
دانشجویان در صورت تجربه علائم هشداردهنده بالا، باید با ارزیابی سلامت روان خویش و ایجاد تغییر در برنامه روزانه خویش، دوباره سلامت خود را به دست آورند.
راه‌کارهایی برای جلوگیری از فرسودگی شغلی
فرسودگی شغلی در دانشگاه مانند مشکلی طاقت فرسا بدون راه‌حل‌های آسان و دردسترس به نظر می‌رسد، اما ایجاد چند تغییر کوچک تأثیر زیادی بر حل این مشکل دارد. در اینجا نکات کاربردی و اثرگذاری را برای مقابله با فرسودگی شغلی در دانشگاه ذکر کرده‌ایم.
نه گفتن را یاد بگیرید
دانشجویان اغلب فشار زیادی را روی خودشان برای تلاش و پیشرفت مضاعف احساس می‌کنند. یادگیری مهارت نه گفتن کمک خوبی به دانشجویان برای گذراندن دوران تحصیلی و کل دوران‌های زندگی آن‌ها محسوب می‌شود. شما باید مسئولیت‌های خود را مدیریت کنید. انجام تکالیف اضافی یا داوطلب شدن برای سازماندهی رویدادها سبب خستگی دانشجویان می‌شود. البته این به معنای نادیده گرفتن پروژه‌های گروهی یا درس‌نخواندن برای امتحانات نیست.
در مورد حال و جایگاه موردعلاقه خود در آینده بیندیشید و با توجه به نقشه راه خود، کارهای خود را اولویت‌بندی کنید. به عنوان مثال، شاید دانشجویان سال اولی با انتخاب رویدادها، انجمن‌ها یا فعالیت‌های فوق برنامه زیاد، خستگی و فرسودگی را تجربه کنند. به جای پیوستن به شش انجمن دانشجویی مختلف، یک یا دو انجمن را انتخاب کنید.
فراموش نکنید که سلامت روح و جسم شما از هر چیزی مهم‌تر است.
زمان خود را مدیریت کنید
مدیریت زمان با یادگیری نه گفتن همراه است. دانشجویان اغلب بدون در نظر گرفتن زمان هر کار، کارهای جانبی بلندپروازانه یا پروژه‌های بزرگ را برعهده می‌گیرند. معمولاً افراد زمان انجام هر کار را کمتر از زمان واقعی آن کار تخمین می‌زنند. حتی اگر دوازده مقاله در دانشگاه نوشته باشید، احتمالاً مدت زمان مورد نیاز برای نوشتن مقاله بعدی را دست کم خواهید گرفت.
مهارت‌های مدیریت زمان به افزایش کارایی و بازده دانشجویان کمک می‌کند. برای هر کار، زمان کافی در نظر بگیرید.
مطالب مرتبط:
افزایش تمرکز در کار با روش پومودورو
اهمال‌کاری هم نکنید. بر طبق نتایج تحقیقات گوناگون، اهمال‌کاری مداوم منجر به استرس مزمن، اضطراب و به خطر افتادن سلامتی می‌شود. اهمال‌کاری همچنین فرسودگی شغلی را نیز به دنبال دارد.
از خواب و ورزش کافی غافل نشوید
دانشجویانی که به اندازه کافی نمی‌خوابند یا ورزش نمی‌کنند، خیلی سریع ازپا می‌افتند.
بر اساس مطالعات مختلف، خواب کافی و افزایش فعالیت بدنی هر دو به حفظ سلامت روحی و جسمی کمک شایانی می‌کنند.
گنجاندن ورزش در برنامه روزانه و خوابیدن به اندازه کافی، به پیشگیری و درمان فرسودگی شغلی کمک می‌کنند. چگونه دانشجویان می‌توانند بیشتر ورزش کنند و خواب خود را بهبود بخشند؟
لازم نیست که به اندازه ورزشکاران المپیک ورزش کنید. فعالیت ورزشی را پیدا کنید که برای شما سرگرم‌کننده است. پیاده‌روی بیشتر یا رفتن به سالن بدنسازی تفاوت بزرگی را در روحیه شما رقم می‌زند.
شاید به نظر برسد که ۷ تا ۹ ساعت خوابیدن برای دانشجویان، مخصوصاً دانشجویان تحصیلات تکمیلی امکان‌پذیر نیست اما چنین تفکری کاملاً اشتباه است. تعیین ساعات مشخص خواب، کنار گذاشتن تلفن همراه و بودن در محیطی تاریک و ساکت در هنگام استراحت، کیفیت خواب شما را بهبود می‌بخشد.
اهداف معقول تعیین کنید
تعیین اهداف نامعقول و دور از دسترس، خستگی مزمن را به دنبال دارد. شاید برداشتن واحدهای اضافی در ابتدای ترم خوب به‌نظر برسد اما فرسودگی و خستگی را در طول‌ترم و پایان‌ترم به همراه دارد.
داشتن رویکردی واقع بینانه در زندگی به کاهش استرس کمک می‌کند. به جای اینکه انتظار داشته باشید در یک شب، دانشمند یا ثروتمند شوید، انتظارات منطقی‌تری داشته باشید. اهدافی متناسب با توانایی‌هایتان تعیین کنید.
البته خودتان را هم دست‌کم نگیرید. شما توانایی‌های بسیاری برای پیشرفت در زندگی دارید. در کل اهدافی بلندپروازانه ولی واقع‌بینانه تعیین کنید.
زمانی را هم به تفریح اختصاص دهید
تحصیل و یادگیری بخش مهمی از زندگی دانشجویان محسوب می‌شود، اما زندگی ابعاد مختلفی دارد. اختصاص همه زمانتان به درس‌خواندن، راهی مطمئن برای رسیدن به خستگی و فرسودگی قبل از اتمام ترم است.
صرف زمانی برای تفریح بدون فکر کردن به درس و کار، در پیشگیری از ابتلا به فرسودگی شغلی نقش مهمی دارد. ارتباط با دوستان و خانواده را در اولویت قرار دهید، خواه این به معنای برنامه‌ریزی برای صرف شام به صورت منظم با دوستان باشد یا برقراری تماسی تلفنی با خانواده.
وقتی استراحت می‌کنید، فقط استراحت کنید. از فکر کردن به تکالیف یا سایر کارها در هنگام استراحت و تفریح خودداری کنید. استراحت کافی و کارآمد به شما کمک می‌کند تا با روحیه‌ای شاداب‌تر و انرژی بیشتر به انجام دادن وظایفتان بپردازید.
کمک بخواهید
اکثر دانشجویان فرسودگی شغلی را تجربه می‌کنند، بنابراین یادگیری نحوه درخواست کمک، بسیار مهم است. شاید شما نیاز به درخواست کمک از دوستانتان یا خانواده دارید، در هر صورت برای در خواست یاری ازبقیه تعلل نکنید.
همچنین با درخواست از اساتید برای تمدید مهلت زمان انجام تکالیف و پروژه‌ها، حجم کار خود را کاهش دهید. فشار کاری و تحصیلی زیاد نتایج خوبی را همراه نخواهد داشت.
شما می‌توانید به واحد مشاوره دانشگاهتان مراجعه و از آن‌ها کمک بگیرید. صحبت با مشاور به دانشجویان در مدیریت استرس و پیشگیری از ابتلا به خستگی مزمن و فرسودگی شغلی کمک می‌کند.
اگر گرفتار فرسودگی شغلی شده‌اید
ایجاد عادات سالم در دانشگاه به دانشجویان برای جلوگیری از فرسودگی شغلی کمک می‌کند.
با این حال، گاهی اوقات خواب بیشتر و مدیریت اهداف کافی نیست. شاید نیاز به انجام تغییرات بزرگ‌تری دارید. فرسودگی شغلی مزمن ممکن است مستلزم تغییر رشته، برداشتن واحدهای کمتر یا حتی اخذ یک‌ترم مرخصی از دانشگاه باشد.
کلام آخر
فرسودگی شغلی در هنگام تحصیل، پدیده‌ای غریب و دور از ذهن نیست. فکر نکنید که فقط خودتان با این مشکل دست‌و‌پنجه نرم می‌کنید. به این هم فکر نکنید که ابتلا به فرسودگی شغلی صرفاً برای بقیه است و شما به آن مبتلا نخواهید شد. فرسودگی شغلی تهدیدی برای همه دانشجویان است. پس از خودتان مراقبت کنید و برای سلامت روح و جسمتان اهمیت قائل شوید.
در صورت داشتن احساس خستگی مزمن، برای دریافت کمک حرفه‌ای با مرکز مشاوره دانشجویی تماس بگیرید. حذف و رهایی از فرسودگی شغلی زمان‌بر است اما ارزش صرف زمان و هزینه را دارد.
دبستان ترجمیک، جایی برای یادگیری با روشی کاملاً نوین.
یک دیدگاه در «فرسودگی شغلی، تهدیدی جدی برای دانشجویان»;